काठमाडौं – नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले आफ्नो चीन भ्रमण दुई पार्टीबीचको सम्बन्ध विस्तार र दुई सरकारबीच भएका सम्झौता कार्यान्वयनमा केन्द्रित रहेको बताउनुभएको छ । चारदिने चीन भ्रमण सम्पन्न गरी बुधबार स्वदेश फर्कने क्रममा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा पत्रकारसँग कुरा गर्दै उहाँले भ्रमणका क्रममा नेपाल र चीनबीच भएका यातायात तथा पारवहन सम्झौताको प्रोटोकलको कार्यान्वयका पक्षमा विभिन्न कोणबाट छलफल भएको जानकारी दिनुभयो ।

दुई पार्टीबीचको सम्बन्ध सुदृढ गर्न त्यहाँको नेतृत्व वर्गसँग आफूले गम्भीररुपमा छलफल गरेको बताउँदै उहाँले आफ्नो चीन भ्रमण सफल भएको दाबी गर्नुभयो । अध्यक्ष दाहालले भन्नुभयो, “दुई वटा सरकारकाबीच भएका पछिल्ला सहमति र समझदारी समयबद्ध ढङ्गबाट कार्यान्वयनका निम्ति वातावरण बनाउने मुख्य उद्देश्यमा सफलता मिलेको छ ।” भ्रमणका क्रममा आफूले चीनका उपराष्ट्रपतिसँग छुट्टै र सामूहिक रुपमा छलफल गरेको जानकारी दिँदै अध्यक्ष दाहालले विदेश विभागका उपमन्त्री, अन्तर्राष्ट्रिय विभागका मन्त्रीसँग दुई पार्टी र सरकारको सम्बन्ध विस्तार गर्ने विषयमा सौहार्दपूर्ण तवरले विचार विमर्श भएको बताउनुभयो ।

अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति दिवसका अवसरमा नाङकिङमा भएको अन्तर्राष्ट्रिय गोष्ठीमा सम्बोधन गर्न आफूलाई निमन्त्रण गरिएको उल्लेख गर्दै पूर्व प्रधानमन्त्री दाहालले भन्नुभयो, “दुई देशका पार्टीको सम्बन्ध सुदृढ गर्ने बारेमा वैचारिक, राजनीतिक, साङ्गठनिक दृष्टिले गम्भिर छलफल भयो ।” उहाँले छलफलमा दुईवटा पार्टीका केन्द्रीय पार्टी स्कूलका बीचमा नियमित विचार तथा अनुभवको आदानप्रदान गर्न संरचनाको विकास गर्ने ठोस सहमति भएको बताउनुभयो ।

अध्यक्ष दाहालले पछिल्लो समयमा दुवै देशमा सकारात्मक वातावरण रहेको विषयमा चिनियाँ नेता र हाम्रो बीचमा समान समझदारी देखिएको बताउँदै भन्नुभयो, “दुवै देशका पार्टीले विकास र समृद्धिलाई मुख्य कार्यसूची बनाएको र राजनीतिक नेतृत्व तथा स्थिरता दुवै देशमा कायम हुँदै गएको भन्ने विषयमा समान समझदारी बनेको छ ।”

अध्यक्ष दाहालले भन्नुभयो, “चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको महाधिवेशन भई नयाँ नीति निर्माण भएको, ‘सि जिङ फिङ विचार’ लाई संश्लेषण गरेको र आउने सन् २०५० सम्म चीनलाई विश्वकै बलियो समाजवादी राष्ट्रका रुपमा विकसित गर्ने उद्देश्य खडा भइ सकारात्मक वातावरण बनेको छ भने नेपालमा पनि दुई ठूला पार्टीको बीचमा एकता भएर दुईतिहाई बहुमतको कम्युनिष्ट पार्टी नेतृत्वको सरकार र पार्टीले समृद्धि र विकासलाई मुख्य कार्यसूची बनाएको छ ।” अध्यक्ष दाहालले चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीकै शान्ति र निःसस्त्रीकरणसम्बन्धी समितिको अध्यक्षको आयोजनामा भएको बैठकमा जापान र फ्रान्सका पूर्वप्रधानमन्त्री, कोस्टारिकाका पूर्वराष्ट्रपति र मङ्गोलियाका उपप्रधानमन्त्रीलगायत विश्वका नेतासँग सामूहिक छलफल भएको जानकारी दिनुभयो ।

काठमाडौँ-राष्ट्रिय गौरव तथा रणनीतिक महत्वको काठमाडाँै–तराई– मधेश दु्रतमार्ग (फाष्ट ट्रयाक)को विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डिपीआर) तयार गर्न कोरियाली परामर्शदाता कम्पनी छनोट भएको छ । यसअघि उक्त द्र्रुतमार्गको भारतीय कम्पनी आइएल एण्ड एफएस्ले डिपीआर तयार गरेकोमा प्रतिवेदनको मूल्यका विषयमा सहमति नभएपछि नेपाली सेनाले अर्काे परामर्शदाताको छनोट गरेको हो ।

काठमाडाँै–तराई–मधेश द्रुतमार्ग (फाष्ट ट्रयाक) आयोजना प्रमुख एवं उपरथी योगेन्द्रबहादुर खाँणले डिपीआरका लागि छनोट भएको कोरियाको सुसुङ कम्पनीसँग यही महिनाको दोस्रो साताभित्रै निर्माणसम्बन्धी सम्झौता हुने जानकारी दिनुभयो ।

उक्त डिपीआर करीब रु १० करोड १५ लाखको लागतमा तयार हुने छ जुन भारतीय कम्पनी आइएल एण्ड एफएस्को मागभन्दा रु ५१ करोड सस्तो हो । खरीद सम्झौता भएको चार महिनाभित्रै उक्त कम्पनीले डिपीआर तयार गर्ने विश्वास दिलाएको छ ।

औपचारिकरुपमा द्रुतमार्ग निर्माणको जिम्मेवारी पाएको १३ महिनापछि सेनाले डिपीआरका लागि परामर्शदाताको छनोट गर्न सफल भएको हो । एशियाली विकास बैंकले २००८ मा तयार गरेको सम्भाव्यता अध्ययन प्रतिवेदनलाई आधार मानेर अहिले सेनाले निर्माणसम्बन्धी आधारभूत र प्रारम्भिक कार्य गर्दै आएको छ । सडक निर्माण गर्ने क्रममा आवश्यक पर्ने ९० प्रतिशत जग्गा अधिग्रहण र द्रुतमार्ग क्षेत्रमा पर्ने २० हजारको सङ्ख्यामा रुख कटान भइसकेको छ ।

यसअघिको रेखाङ्कन परिवर्तन हँुदै

आयोजना अघि बढाउने सिलसिलामा छोक्रेडाँडादेखि बाँदरे खोल्सीसम्मको करीब १२ किलोमिटर क्षेत्रमा तीन वटा सुुरुङ निर्माण गर्ने गरी दु्रतमार्गको यसअघिको रेखाङ्कन परिवर्तन गर्ने निष्कर्षमा सेना पुगेको छ ।

सेनानी विनोद श्रेष्ठका अनुसार, छोक्रेडाँडादेखि महादेवखोल्सीसम्म (३.३), सीमपानीबेँसीदेखि चालिसे खोल्सीसम्म १.३७ र घट्टेपाखादेखि बाँदरेखोल्सीसम्म १.४ किलोमिटर दूरीका तीन वटा सुरुङ निर्माण गरिने छ । ती सुरुङ समानान्तर दूरीमा आवतजावत गर्नसक्ने दुईवटा मुख भएका ९.५ मिटर चौडाइ र ५.५ मिटर अग्ला हुने छन् ।

उक्त रेखाङ्कन परिवर्तन गरी सुरुङ निर्माण गर्दा ठूला १० वटा पुल र आधा दर्जानभन्दा बढी कल्भट बनाउन नपर्ने सेनाले बताएको छ । उक्त सुरुङ निर्माणपछि यसअघि प्रस्तावित ७६ किलोमिटरको उक्त द्र्रुतमार्गको दूरी झण्डै साढे तीनकिलो कम हुनेछ भने रु छ अर्ब ८० करोड लागत मूल्य बढ्ने छ ।

विसं २०७४ साल वैशाख २१ गते मन्त्री परिषद्ले नेपाली सेनाको व्यवस्थापनमा निर्माण गर्ने निर्णय गरेको उक्त द्रुतमार्गको प्रारम्भिक अनुमानित लागत रु १११ अर्ब रहने अनुमान गरिएको राष्ट्रिय योजना आयोगले जनाएको छ ।

काठमाडौँ नेपाली काङ्ग्रेसले संविधान कार्यान्वयनको पछिल्लो अध्याय अझै अधुरो रहेको जनाएको छ ।संविधानसभाद्वारा निर्मित संविधानको चौथो वर्ष प्रवेशका अवसरमा आज केन्द्रीय कार्यालय सानेपामा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा संविधान कार्यान्वयन, अपनत्व विस्तार, पालनाका काम अझै अधुरो रहेको जानकारी गराइयो ।

काङ्ग्रेसको नेतृत्वमा निर्माण भएको संविधान कार्यान्वयन तीन तहको निर्वाचन सम्पन्न भई ऐतिहासिक चरण पूरा भए पनि निर्वाचनले संस्थागत गरेको संविधानको समग्र सफलताका लागि राख्नुपर्ने गाम्भीर्यता वर्तमान सरकारवाट प्रस्तुत हुन नसकेको प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्माले बताउनुभयो ।

“सङ्घीयतालाई बलियो बनाउने ढङ्गले केन्द्रीय सरकारले इच्छाशक्ति र क्षमता प्रस्तुत गर्न सकेन, दुईबाहेक अन्य प्रदेशको नामाकरणसमेत हुन सकेको छैन, प्रदेश राजधानीको अन्तिम निर्णयले गम्भीरतापूर्वक विषय प्रवेशसमेत पाएको छैन,” उहाँले भन्नुभयो ।

राष्ट्रिय प्राकृतिक स्रोत तथा वित्त आयोग निर्माण गर्न सरकारले ढिलाइ गर्दा जथाभावी कर निर्धारण भई सङ्घीयतालाई अलोकप्रिय बनाउने योजनालाई बल पुगेको प्रवक्ता शर्माको भनाइ छ ।

उहाँले सङ्घीय सरकार र प्रदेश सरकारबीच सहज सम्बन्ध स्थापित नगरिएका कारण दुई द्वन्द्व सार्वजनिक भेलामार्फत प्रकट भई नकारात्मक प्रभाव बढाएको बताउनुभयो ।

सरकारमा रहेका केहीले संविधान दिवस मनाइरहँदा सरकारमै बसेर कसैले यो दिवस नमान्ने, नमनाउने र कतिपयले कालो दिन नै घोषित गर्ने दुनियाँमा कहीँ नभएको विचित्रको चित्र प्रस्तुत भइरहेको प्रवक्ता शर्माले उल्लेख गर्नुभयो ।

“प्रतिपक्षलाई प्रतिपक्ष होइन भन्ने अभिव्यक्ति, निषेधाज्ञा, टेलिभिजनका प्रस्तोतालाई कारवाही, समाचार साभार गरेकामा पत्रकारलाई हतकडी जस्ता उदाहरणले लोकतान्त्रिक प्रक्रियाबाट बनेको नयाँ सरकार लोकतान्त्रिक चरित्रको बन्न सकेन,” प्रवक्ता शर्माले भन्नुभयो ।

नागरिकको मुख्य अपेक्षा शान्तिसुरक्षा र समृद्धि भए पनि पूरा हुन नसकेको उल्लेख गर्दै उहाँले सरकार बनेपछिको सात महीनामा शान्तिसुरक्षाको स्थिति बिग्रिएको ठहर काङ्गे्रसले गरेको बताउनुभयो । कालो धब्बा बन्न पुगेको निर्मला पन्त प्रकरणमा दोषीलाई जोगाउन र निर्दोषलाई दोषी करार गर्न खोज्ने, न्याय माग्दा गोली चलाई अर्को बालक मारिनु दुःखद रहेको प्रवक्ता शर्माको भनाइ छ ।

कालो दिवस दोहोरो चरित्र

सम्मेलनमा उपसभापति बिमलेन्द्र निधिले मधेशवादी दलले संविधानअनुसार निर्वाचनमा भाग लिने तर संविधान दिवसलाई कालो दिवसका रुपमा मनाउनु दोहोरो चरित्र भएको बताउनुभयो ।

सरकारले प्रदेश सरकारलाई सुरक्षा, निजामती लगायतका कर्मचारी नदिई सङ्घीयता नै असफल बनाउन खोजेको उहाँको आरोप छ ।

नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले ठूलो सङ्ख्याका जनतालाई गरीबीमा राखेर केहीको मात्रै समृद्धिले सुरक्षा, दिगोपना र हिंसारहित समाजको कल्पना गर्न नसकिने बताउनुभएको छ ।  अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति दिवसका अवसरमा चीनको च्याङ्सु प्रान्तको नानजिङमा आयोजना गरिएको ‘विश्वको दिगो शान्ति र सुरक्षा तथा मानव जातिका लागि साझा भविष्य निर्माण गर्न मिलेर काम गरौँ’ विषयको कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उहाँले जलवायु परिवर्तन र गरीबीको चुनौतीलाई सम्बोधन नगरेसम्म दिगो शान्ति र वास्तविक सुरक्षा सपनामै सीमित रहने उल्लेख गर्नुभयो ।  उहाँले भन्नुभयो, “मानव सुरक्षालाई जलवायु परिवर्तनले वास्तवमै चुनौती खडा गरिदिएको छ । विश्व वाष्पीकरण, मरुभूमीकरण तथा पानीको अभाव र अन्य रुपमा देखिएका जलवायु परिवर्तनका असरका कारणले विभिन्न क्षेत्रमा द्वन्द्व देखिन थालेका छन् ।”

शान्ति र सुरक्षाका लागि सम्मानित जीवनको प्रत्याभूति एउटा पूर्वशर्त भएको बताउँदै अध्यक्ष दाहालले त्यसको आधार समावेशी, समानता र दिगो विकास भएको उल्लेख गर्नुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “देश र जनताका बीचको तीव्र विभाजन र असमानता पनि आजको वास्तविकता हो । हाम्रो समयको गरीबी एउटा अत्यन्तै डरलाग्दो चुनौती हो ।”  लाखौँ मानिस अहिले पनि गरीबीको रेखामुनि रहन बाध्य भएको उल्लेख गर्दै अध्यक्ष दाहालले यसबीचमा लाखौँ मानिस केही दशकयता गरीबीको रेखाबाट बाहिर आए पनि धनी र गरीबबीचको खाडल फराकिलो बन्दै जाँदा अशान्तिको खतरा बढेको बताउनुभयो ।  विश्व शान्ति र सुरक्षाका लागि मिलेर विकास गर्ने र समृद्ध हुने महत्वलाई अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले व्यापकरुपमा आत्मसात् गर्नु एउटा खुसीको विषय भएको उल्लेख गर्दै उहाँले भन्नुभयो, “यसलाई व्यापक रुपमा स्वीकारिएको छ, कि शान्तिबिना विकास हुँदैन र विकास बिना शान्ति हुँदैन । हामी भन्न सक्छौ कि तुलनात्मक रुपमा हामी विश्वको शान्तिपूर्ण अवधिमा छौँ ।”

दिगो शान्ति र सुरक्षा तथा सुव्यवस्था प्राप्तिका लागि मुलुक मनैदेखि मिलेर लागिरहे पनि केही मुद्दाहरु सामूहिक प्रयासबाट पनि समाधान हुन बाँकी रहेको उहाँको भनाइ छ ।
विश्वव्यापीकरण र तीव्र विकास, सूचना तथा सञ्चार प्रविधिले विश्वलाई एउटा एउटै गाउँमा रुपान्तरण गरिदिएको स्मरण गर्दै अध्यक्ष दाहालले भौतिक वातावरण र प्रविधि, संस्कृति र मान्यताका साथसाथै हाम्रा आशा र चाहनामा पनि हामी एक अर्कामा निर्भर छौँ भन्नुभयो ।  “विश्वव्यापीकरणले ल्याएका चुनौतीको पनि सँगै सामना गरिरहेका छौँ । हामीसँग आशावादी हुने कारण छन् । एउटा देशमा भएको प्रविधिको विकास र अन्वेषणले विश्वभरिका मानिसको जीवनलाई सहज बनाइदिएको छ”–अध्यक्ष दाहालले भन्नुभयो, “विश्वको एउटा भागमा भएको तीव्र र दिगो आर्थिक विकासले बाँकी विश्वका लागि समृद्धिको आशा जगाएको छ ।”  विश्वको एउटा भागको शान्ति र स्थिरताले विश्वको अर्को भागलाई त्यही दिशामा धकेल्न प्रोत्साहित गरेको उल्लेख गर्दै उहाँले न्युयोर्क वा साङ्घाईको शेयरबजारमा हुने उतारचढावले विश्व अर्थतन्त्रलाई तरङ्गित बनाउने बताउनुभयो ।

“न्युयोर्क, पेरिस वा काबुलमा हुने आतङ्कवादी आक्रमणले जहाँ सुकैका जनतालाई पनि शान्त र सुरक्षित महसुस गराउँदैन”–अध्यक्ष दाहालले भन्नुभयो, “इबोला भाइरसलाई एउटा देशबाट अर्को देशमा प्रवेश गर्न राजनीतिक सीमा र बलियो अध्यागमन नीतिले रोक्न सक्दैन । विकसित मुलुकका उद्योगहरुद्वारा उत्सर्जित विषालु ग्यासले त्यस्तो ग्यास उत्सर्जन नगर्ने मुलुकको जलवायुमा खराब असर पारेको हुन्छ ।” आतङ्कवाद, क्रुर हिंसा र अन्तरदेशीय अपराधको संयन्त्र तीब्ररुपमा फैलिइरहेकामा उहाँले चिन्ता व्यक्त गर्नुभयो ।  जनता र देशलाई जोड्न चीनले निर्वाह गरेको नेतृत्वदायी भूमिकाको प्रशंसा गर्दै अध्यक्ष दाहालले सबैलाई हित हुने गरी बजारलाई एकीकृत गर्ने र क्षेत्रीय आर्थिक सहयोग अभिवृद्धि गर्ने ‘वेल्ट एण्ड रोड इनिसियटिभ’को कार्ययोजनाले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायबाट व्यापक सहयोग प्राप्त गरेको बताउनुभयो ।  उहाँले भन्नुभयो, “नेपाल विश्वस्त छ कि बिआरआइले हिमालय क्षेत्रमा पूर्वाधार निर्माणमा सघाउनेछ र यस क्षेत्रमा सेवा, वस्तु र जनताको आवतजावतको अप्ठयारा, अवरोधलाई हटाउनेछ ।”  यातायातमा सुधार र कनेक्टीभिटीको पहुँचले एकीकृत बजारका लागि सहयोग गरी व्यापार तथा वाणिज्य विस्तार गर्न लाभ प्राप्त हुने बताउँदै अध्यक्ष दाहालले बिआरआईको मातहतमा यातायातको पूर्वाधारको सहयोगले पूर्वी, मध्य र पश्चिमी नेपाललाई यातायात, ऊर्जा संयन्त्र, सेवा र वाणिज्यको अप्ठ्यारा हटाएर चीनसँग जोड्न मद्दत पुग्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो ।

उहाँले भन्नुभयो, “हामी विश्वास गर्छौ कि यस्तो कनेक्टीभिटीले उत्पादकत्वमा वृद्धि ल्याउनेछ र प्रविधिको स्तरोन्नति अनि साझा समृद्धिका हासिल गर्न दुवै देशका जनताका लागि रोजगारी सिर्जना गर्नेछ ।”  जातिका लागि साझा भविश्य निर्माण गर्न चीनले गर्दै आएको शान्तिका पक्षमा निरन्तर वकालत, समावेशी विकास र ‘वीन वीन’ सहयोग साझा समृद्धिको अवधारणा भएको उल्लेख गर्दै अध्यक्ष दाहालले असुरक्षा र अस्थिरतालाई जन्म दिने उग्रवादी शक्तिलाई यसले निश्चय नै निरुत्साहित गर्न सघाउनेछ भन्नुभयो ।  ‘विकासको रेल यात्रामा दौडिरहेको छ’ भन्ने जनवादी गणतन्त्र चीनका राष्ट्रपति सी चिन फिङले प्रायः अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई भन्ने गरेको सुन्दा आफूलाई अत्यन्त खुसी लागेको बताउँदै अध्यक्ष दाहालले भन्नुभयो, “शान्ति, सुरक्षा र समृद्धिको बाटोमा सँगै हिँड्न चीन तयार रहेको अभिव्यक्ति हो त्यो । सद्भावको मुख्य तत्व शान्तिपूर्ण र स्थिर समाजका लागि साझा समृद्धि र समावेशी विकासमा अन्तरनिहित रहेको म विश्वास गर्छु ।”

शान्तिपूर्ण र स्थिर समाज तथा समावेशी विकासमा आफूहरुले सामूहिक प्रतिबद्धता जनाएको बताउँदै उहाँले जलवायु परिवर्तनका सन्दर्भमा दिगो विकास लक्ष्य र पेरिस सम्झौता उदाहरणका रुपमा रहेका स्मरण गर्नुभयो । अध्यक्ष दाहालले भन्नुभयो, “हामीसँग संयुक्त राष्ट्रसङ्घ जस्ता संस्था स्थापित भएका छन् र वास्तविक शान्ति र सुरक्षाका लागि अन्य अन्तर्राष्ट्रिय र क्षेत्रीय सङ्गठनहरुले हाम्रा साझा कार्यसूचीलाई सहजीकरण गरिरहेका छन् ।”  नेपालले पटक–पटक संयुक्त राष्ट्रसङ्घ घोषणापत्रका सिद्धान्तको वकालत गर्दै आएको जानकारी गराउँदै अध्यक्ष दाहालले संविधानमा विश्व शान्तिका लागि नेपालको प्रतिबद्धता प्रतिविम्बित भएको बताउनुभयो ।  समारोहमा अध्यक्ष दाहालले विश्व शान्ति र सुरक्षामा नेपालको निरन्तर प्रतिबद्धता खुशीसाथ व्यक्त गर्दै भन्नुभयो, “शान्तिपूर्ण तरिकाबाट सशस्त्र द्वन्द्वको समाधान गर्ने बिरलै उदाहरण हामीले हाम्रो नमूनायोग्य र घरेलु शान्ति प्रक्रियामार्फत प्रस्तुत गरेका छौँ ।”  दिगो भविष्य, सुरक्षा र बचाउका लागि सामूहिक र केन्द्रिकृत प्रयासलाई जोड दिँदै उहाँले हामी सबैका लागि एउटै भविष्य निर्माण गर्न सबैसँगै मेहनत गर्नुपर्ने बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “हाम्रो भविष्यलाई राम्रो बनाउने वा खराब बनाउने हाम्रै हातमा छ । म पूर्ण विश्वस्त छु कि विश्वको दिगो शान्ति र सुरक्षा तथा मानव जातिका लागि साझा भविष्य निर्माण गर्न मिलेर काम गर्न यो सहभागिताबाट एउटा ठोस निष्कर्ष आउनेछ ।”

भक्तपुर । कञ्चनपुरमा बलात्कारपछि हत्या गरिएकी १३ वर्षीय बालिका निर्मला पन्तको परिवार अहिले न्याय खोज्दै सिंहदरबारको ढोका ढक्ढकाइरहेको छ । जिल्लामा रहँदा आफ्नो आवाज कसैले नसुनेपछि न्यायको गुहार माग्न राजधानी आउनु परेको पन्तका बुबा यज्ञराज र दुर्गादेवीको दुःखेसो छ । बलात्कारपछि हत्या गरिएकी कञ्चनपुरकी १३ वर्षीया निर्मला पन्तका निम्ति न्याय अभियानअन्तर्गत शनिबार काठमाडौंमा प्रदर्शन भएको छ। निर्मला घटनाका दोषीलाई अझै पक्राउ गर्न नसकेको भन्दै अभियन्ताहरूले उक्त प्रदर्शन गरेका हुन्।

‘निर्मलाका निम्ति न्याय’ अभियानमा सहयोग पुर्‍याउन स्वत: स्फुर्त रूपमा यो कार्यक्रम आयोजना गरिएको हो। प्रदर्शनकारीले मौन बसेको सरकार किन बढ्दैछ बलात्कार?, सरकार देखाऊ इच्छा खै त महिला सुरक्षा?,सरकारले देखायो लाचारी त्यसैले हाम्रो खबरदारीलगायतका प्लेकार्ड बोकेर विरोध जनाएका हुन्। ‘निर्मलाका निम्ति न्याय’ नाम दिइएको प्रदर्शन माइतीघर मण्डलाबाट सुरू भएको हो । दोषी पत्ता लगाई कारबाही गर्न सरकारलाई दबाब दिन यो प्रदर्शन भएको हो।

गत साउन ११ गते निर्मला पन्तको शव उखुबारीमा मृत अवस्थामा फेला परेको थियो। घटना भएको २ महिना बित्न लाग्दा पनि प्रहरीले अपराधीलाई नियन्त्रणमा लिन सकेको छैन। यता, शुक्रबार संघीय संसदमा सम्बोधन गर्दै गृहमन्त्री रामबहादुर थापाले हत्याका दोषी छिट्टै कानूनी कठघरामा आउने जानकारी दिएका थिए। यसअघि पनि माइतीघर मण्डलामा निर्मलाका निम्ति न्याय माग्दै मौन विरोध प्रदर्शन गरिएको थियो। देशभरका विभिन्न ठाउँमा निर्मलाका निम्ति न्याय माग्दै प्रदर्शन भइरहेको छ।

इटहरी/ मोरङको सुन्दरहरैंचा नगरपालिकास्थित बलियामा रहेको गोकुलम रिसोर्टमा भर्खरै एउटा उडान बन्द गरेको हवाइजहाज ल्याइएको छ । बिहिबार राति राजधानीबाट लोरिमा ल्याइएको उक्त्त जहाजलाइ म्युजिमको रूपमा विकास गर्न लागेको संचालक गिरिश डंगोलले जानकारी दिए । पर्यटक भित्र्याउने मुख्य उदेश्य सहित दुर्लभ चिज बस्तुहरुलाई रिसोर्टमा राखेर पुरातात्तिक चिजहरुको महत्व तथा ज्ञान दिने गरि संचालन गर्न लागिएको संचालक डंगोलले जानकारी दिएका छन् । हेर्नुस भिडियो

हवाइजहाज म्युजियमलाइ दशैँ अगाडी संचालनमा ल्याउनेगरि तयारि भैरहेको छ । प्लेन चढेको जस्तै आनन्द आउने गरि टिकट, एयरहोस्टेज, पाइलट, प्लेन भित्र बसेर प्लेन सम्बन्धि डकुमेन्ट्री समेत देखाइने बताइएको छ । काठमाडौँ, धनगडी पछि अब पूर्व मोरङको सुन्दरहरैंचा अवस्थित गोकुलम रिसोर्टमा हवाइजहाज म्युजियम संचालन हुने भएको छ । पछिल्लो समयमा पूर्वमा नभएका १० अनौठा बस्तुहरुलाई गोकुलाममा सजाउने मुख्य योजना संगै हाल रिसोर्टमा पानीजहाज, ताजमहल, आइफिल टावर, धरहराको नमुना टावर, बोटिंग लगायतका बस्तुहरु देख्न तथा भरपुर आनन्द लिन सकिन्छ ।

निकट भविस्यमै मलेसियाको टुइन टावर, युएइमा रहेको बुजखलिफा टावर लगायतका नमुना बनाउने र ४० सिटको हेलिकप्टर समेत भित्र्याउने योजना रहेको संचालकले जानकारी दिएका छन् । वि सं २०६७ सालबाट निर्माण थालिएको गोकुलम रिसोट बिगत ३ बर्ष देखि संचालनमा छ । छोटो समयमा रिसोर्टले निकै लोकप्रियता पाउदै गएको छ । प्राकृतिक हरियाली संगै मनोरम दृश्य तथा विभिन्न सेवा सुबिधा सहित संचालित उक्त्त रिसोर्टमा अब म्यूजिय समेत देख्न पाइने भएको हो ।

काठमाडाँै, -भाद्र शुक्ल पञ्चमीका दिनमा मनाइने ऋषि पञ्चमी आज नेपाली नारीहरूले सप्त ऋषिको पूजा आराधना गरी मनाउँदैछन् । महिलाले आज बिहानै उठेर नजिकको नदी, खोला, ताल, तलैया र पोखरीमा गई ३६५ दत्तिवनले दाँत माझ्ने, गाईको गोबर, माटो र खरानी लगाई स्नान गर्ने गर्दछन् । रजस्वलाका समयमा छाइछुइलगायत कुनै त्रुटि भए आज ऋषि पञ्चमीको दिन अरुन्धतीसहित सप्तऋषिको पूजा गर्नाले मुक्ति मिल्ने धार्मिक विश्वास छ । नारीलाई रजस्वलाको तीन दिनसम्म छुन नहुने तथा त्यस अवधिभर विभिन्न संज्ञा दिइने र चौथो दिन स्नान गरी शुद्ध हुन्छिन् भन्ने विश्वास गरिन्छ । यसैकारण आजको दिन दत्तिउन, गाईको गोबर, माटो र खरानी प्रयोग गरी स्नान गरेर पञ्चगव्य सेवन गर्नाले छुवाछूतको दोष निवारण हुन्छ भन्ने शास्त्रीय वचन रहेको नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिका अध्यक्ष एवं धर्मशास्त्रविद् प्रा डा रामचन्द्र गौतमले राससलाई बताउनुभयो ।

यसरी स्नान गरेपछि अरुन्धतीसहित अत्रि, गौतम, भारद्वाज, जमदग्नि, वशिष्ठ, कश्यप र विश्वामित्रको पूजा गरिने हुँदा यसलाई ऋषि पञ्चमीको पूजा लगाउने भनिन्छ । सप्तऋषिको पूजा गर्ने पञ्चमीका दिन भएकैले आजको पञ्चमीलाई ऋषि पञ्चमी भन्ने गरिएको हो । महिलाको रजस्वलासित जोडिएको ऋषि पञ्चमीका विषयमा एउटा किम्बदन्ती पनि प्रचलित छ । प्राचीन समयमा इन्द्रले विश्वरुपको शिरलाई तीन टुक्रा पारी हत्या गरेका कारण ब्रह्म हत्याको पाप भोग्नुप¥यो । यस हत्याबाट पिरोलिएका इन्द्रले आफ्नो दुःख ब्रह्मालाई सुनाउनुभयो । इन्द्रको ब्रह्म हत्या निवारणका लागि ब्रह्माले एक वर्षसम्मको दोष इन्द्रलाई भोग गराइ बाँकी दोष पृथ्वी, वृक्ष, जल र स्त्रीमा चार भाग लगाई चारैतिर फ्याँकिदिनुभयो ।
सैकारण उब्जनी नहुने उषरभूमि, वृक्षबाट निस्कने खोटो, पानीमा निस्कने बुदबुद फेन अर्थात् फिँज र स्त्रीमा रज देखिन थालेको धार्मिक विश्वास रहेको पण्डित मधुसुदन सुवेदीले जानकारी दिनुभयो ।

रजस्वला भएका बेलामा अरुलाई छोइछाइ गर्दा महिलाको शरीरबाट निस्कने विकृत रजका कीटाणुले नराम्रा रोग निम्त्याउने र त्यसले गर्दा महिलालाई नै पाप लाग्ने भएकाले छुन नहुने र जानी नजानी छोइएमा आजको दिनमा अरुन्धतीसहित सप्तऋषिको पूजा गर्नाले त्यस पापबाट मुक्त भइने धार्मिक विश्वास रही आएकाले यस पर्वलाई वैज्ञानिक मान्नुपर्ने धर्मशास्त्रविद् प्रा डा गौतम बताउनुहुन्छ । रज भनेको फोहोर हो, जुन महिलामा मासिक धर्मका समयमा निस्कने गर्दछ र यसबाट बच्नु स्वास्थ्यका लागि राम्रो हुने कुरा अनुसन्धानले पनि पुष्टि गरेकाले यसका विषयमा आधुनिक विज्ञान र स्वास्थ्यका दृष्टिकोणबाट समेत अनुसन्धान गरिनुपर्नेमा पनि उहाँले जोड दिनुभयो । आज स्नान गरी पूजाआजा गरेपछि नरोपी उम्रेका अन्न सामा, कागुनो, कन्दमूल र कर्कला आदि खाइ एक छाक हविष्य बस्नुपर्ने व्रतविधि छ । आज काठमाडौँको टेकु, मूलपानीलगायत मुलुकभरका ऋषेश्वर मन्दिरमा पूजाआजाका लागि श्रद्धालु महिलाको भीड लाग्ने गर्दछ ।

काठमाडौं । प्रतिनिधि सभाको आजको अबरुद्ध बैठक कानून, न्याय तथा संसदीय मामिला मन्त्री भानुभक्त ढकालको जवाफ पछि पुनः सुचारु भएको छ । प्रतिनिधि सभाको दोस्रो बैठक शुरु हुने बित्तिकै कानूनमन्त्री भानुभक्त ढकालले बोल्दै स्व.निर्मला पन्तका हत्यारा, तरुण दल रोल्पा नगर अध्यक्ष रोहित पुनको हत्याका दोषीलाई सरकारले कडा भन्दा कडा कारबाही गर्ने सदनलाई जानकारी गराएका थिए ।कानूनमन्त्री ढकालले पत्रकार राजु बस्नेतको पक्राउ लगायत यी सम्पूर्ण विषयमा भोलि बस्ने प्रतिनिधि सभाको बैठकमा सम्बन्धित मन्त्रालयका मन्त्रीले जवाफ दिने स्पष्ट पारे पछि प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसले अबरुद्ध बैठक सुचारु गर्न दिएको हो ।

यसैबीच, प्रतिनिधि सभाको आजको दोस्रो बैठकमा मौलिक हक सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेका पाँच वटा विधेयक सम्बन्धी समितिको प्रतिवेदनहरु पेश भएका छन् ।बैठकमा उद्योग तथा बाणिज्य र श्रम तथा उपभोक्ता हित समितिका जेष्ठ सदस्य मुकुन्दप्रसाद न्यौपानेले ‘उपभोक्ता संरक्षण सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक र रोजगारीको हक सम्बन्धमा व्यवस्थाका गर्न बनेको विधेयक सम्बन्धी समितिको प्रतिवेदन, २०७५’ पेश गरेका छन् ।

त्यस्तै बैठकमा विकास तथा प्रविधि समतिका जेष्ठ सदस्य जिपछिरिङ लामाले ‘आवासको अधिकार सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक सम्बन्धि समितिको प्रतिवेदन, २०७५’ र शिक्षा तथा स्वास्थ्य समितिका जेष्ठ सदस्य मानबहादुर विश्वकर्माले ‘सुरक्षित मातृत्व तथा प्रजनन स्वास्थ्य अधिकार र जनस्वास्थ्य सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक सम्बन्धी समितिको प्रतिवेदन,२०७५’ पेश गरे ।
बैठकमा शिक्षा विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्री गिरिराजमणी पोखरेलले ‘पारमाणविक विज्ञान तथा प्रविधि सम्बन्धी अनुसन्धान, विकास र तालिमका लागि सम्पन्न क्षेत्रीय सहयोग सम्झौता, २०१७’ पेश गरेका छन् ।

प्रतिनिधि सभाको बिहीबारको दोस्रो बैठकको शुरुमा बोल्दै सांसदहरुले विविध विषयमा सभामुख मार्फत सदन तथा सरकारको ध्यानाकर्षण समेत गराएका थिए । प्रतिनिधि सभाको आजको दोस्रो बैठक आजै १ घण्टा पछि बस्ने गरि स्थगित गरिएको छ ।

काठमाडौं । पूर्व प्रधानमन्त्री तथा नेकपाका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले नेपालको शान्ति प्रक्रिया विश्वका लागि उदाहरणीय रहेको बताएका छन् । नेपाली शान्ति प्रकियाको मोडल अध्ययन गर्न काठमाडौंमा रहेको अफगानी टोलीसँग बिहीबार कुरा गर्दै अध्यक्ष प्रचण्डले नेपालले दशक लामो युद्धलाई शान्तिप्रक्रियामार्फत सम्पन्न गरेर विश्वलाई सकरात्मक सन्देश दिएको बताए । नेपालको शान्ति प्रक्रियाबाट विश्वमा शान्ति स्थापना गर्नका लागि उदाहरणीय भएको बताएका अध्यक्ष प्रचण्डसँग शान्ति प्रक्रियामा नेपालले अवलम्बन गरेका नीतिका बारेमा छलफल गरेको छ ।

अध्यक्ष प्रचण्डले नेपालको शान्ति प्रक्रिया विश्वकै लागि एउटा नयाँ मोडल भएको बताउँदै नेपालले शान्ति प्रक्रिया सम्पन्न गरेर संसारलाई एउटा सकरात्मक सन्देश दिएको बताएका थिए। उनले नेपालको शान्ति प्रक्रियाबाट नेपाली जनताले गणतन्त्र, संघीयता, धर्मनिरपेक्षता, समानुपातिक, समावेशी लगायतका उपलब्धि पाएको बताए।

प्रचण्डले भने, ‘नेपाली जनताको राजनैतिक स्वतन्त्रताको आन्दोलन भएकाले यसमा धेरै ठूलो जनताको सहभागीता भएको थियो। हामीले जनताको अधिकारको निम्ति भएको युद्धलाई नेतृत्व गर्यौँ र धेरै हदसम्म उनीहरूका अधिकार स्थापित गराउन सफल भयौँ।’
भेटमा अफगानिस्तान उच्च शान्ति परिषद्की उपप्रमुख पूर्वमन्त्री डा. हबिबा साराबीले अफ्गानस्तान शान्तिप्रक्रिया अघि बढेको जानकारी दिँदै नेपालको शान्तिप्रक्रियाबाट सिक्न आफूहरू नेपाल भ्रमणमा आएको जानकारी दिइन्।

उनले नेपालको शान्ति प्रक्रिया विश्वकै लागि उदाहरणीय भएको भन्दै त्यसबाट सिक्न आफूहरू इच्छुक रहेको बताइन्। भेटमा भ्रमण दलका सदस्यहरूले नेपालमा जनयुद्धको क्रममा हतियारको स्रोत, पूर्व जनमुक्ति सेनासँग भएको हतियारको अवस्था र शान्ति प्रक्रियाका कामलाई सहयोग गर्न स्थापना भएको शान्ति तथा पुनर्निर्माण मन्त्रालयको काम कारबाही बारे पनि जिज्ञासा राखेको प्रचण्डको सचिवालयले जानकारी दिएको छ।

काठमाडौं । प्रतिनिधि सभाको बैठक अवरुद्ध गरिएको छ । संघीय संसद् भवनमा आज बसेको प्रतिनिसभधाबैठक अवरुद्ध गरिएको हो । बैठक सुरु भएलगत्तै प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसले बैठक अवरुद्ध गरेको हो । बैठकको सुरुमै सभामुखसँग समय लिएर नेपाली कांग्रेसका सांसद् दिलेन्द्र बडुले अहिले मुलुकमा देखिएको जघन्य अपराधमा संलग्न व्यक्ति जोगाउनेदेखि प्रेसमाथि अंकुश लगाउन खोज्ने सरकारको रवैयाप्रति आक्रोश पोख्दै बैठक अघि बढ्न सक्ने बताए । त्यसपछि बैठक अवरुद्ध भएको हो ।

कञ्चनपुरमा निर्मला पन्तको बलात्कारपछि हत्या गरिएको घटनामा संलग्नलाई कारबाही गर्न छाडेर सरकारले अपराधी जोगाउन खोजेको आरोप लगाएको छ । सो घटनाको छानविन गर्न गठित समितिको सदस्य वीरेन्द्र केसीले ज्यान जोखिममा परेको बताएको भन्दै कांग्रेसले केसीले ज्यानको सुरक्षाका माग गर्नुले सरकार अपराधि जोगाउन लागि परेको प्रष्ट हुने दाबी गरेको छ ।

यसैगरी समाचार लेखेकैभरमा पत्रकारलाई पक्राउ गरेको तथा रोल्पामा मारिएका तरुण दल नेपालका नगरप्रमुख रोहित पुनको गोली हानी हत्या भएको विषयमा सरकारको जवाफ कांग्रेसले मागेको हो । निर्मला पन्तको बलात्कारपछि हत्या भएको घटनादेखि प्रेसमाथि अंकुश तथा पुनको हत्याको विषयमा सरकारले जवाफ नदिएसम्म बैठक चल्न नसक्ने कांग्रेस सांसद् बडुले बताएपछि सभामुख कृष्णबहादुर महराले १० मिनेटका लागि बैठक स्थगित गरेका हुन् ।

एजेन्सी । अमेरिकाको दक्षिण पूर्वी क्षेत्रमा ठूलो आँधीबेहरी आउने अनुमान गरिएको छ । अन्तराष्ट्रिय मिडियाका अनुसार बिहीबार साँझ वा शुक्रबार बिहानसम्ममा फ्लोरेन्स नामक विशाल आँधीबेहरी आउन सकने बताइएको छ । यो आँधीलाई क्याटागोरी –४ र सोभन्दा पनि माथि पुग्नसक्ने सम्भावना औंल्याइएको छ । १५७ माइल अर्थात् २१५ किमी प्रतिघन्टाको गतिले आउने यो तुफानले बिजुलीका खम्बा लडाउने छ, तार छिन्नभिन्न बनाउने अनुमान गरिएको छ ।

यो अनुमानसँगै राष्ट्रपति ट्रपले गरे ३ राज्यमा सङ्कटकाल घोषणा गरेका छन् ।उनले अमेरिकाका नर्थ क्यारोलिना, साउथ क्यारोलिना र भर्जिनियामा सङ्कटकालको घोषण गरेका हुन् ।आधीँले व्यापक असर पर्ने अनुमान गरिएको छ । यसबाट अकल्पनीय रूपमा धेरै धन जनको विनाश हुने अनुमान गरिएसँगै तीनै राज्यका विशेषतः सामुद्रिक तटीय क्षेत्रमा बसोबास गर्ने करिब १७ लाख मानिसहरूलाई सुरक्षित स्थानमा सार्ने व्यवस्था मिलाइएको छ ।

अमेरिकाको क्यालिफोर्नियास्थित सनफ्रान्सिस्को बे–एरियामा दीनबन्धु पोखरेललाई आमन्त्रण गरेर सप्ताह पुराण वाचन गराइयो । उद्देश्य थियो चन्दा संकलन । त्यस चन्दाको रकमबाट स्थानीय नेपाली समुदायका लागि सांस्कृतिक भवन निर्माण गर्ने, नेपाली संस्कृति र संस्कारलाई जीवन्त राख्ने अभ्यास गर्ने शुभ मनसाय थियो । त्यस घटनामा यस पक्तिकारको ध्यानाकर्षण किन भयो भने, यसका मित्र अनिल पाण्डे जो विगत ३० वर्षदेखि त्यहींका स्थायी बासिन्दा भएका छन्, ले निकै रौसेर १० हजार अमेरिकी डलर चन्दा हाले । उनको भिडियो हेर्दा थाहा भयो, केही वर्षअघि उनले यही प्रयोजनका लागि २५ हजार अमेरिकी डलर चन्दा प्रदान गरिसकेका रहेछन् । नेपाली सामुदायिक भवनका लागि एलशोब्राण्टेमा जग्गा पनि खरिद गरिसकिएको रहेछ । तर विगत सात वर्षदेखि प्रयास गर्दा पनि सामुदायिक भवन निर्माण गर्ने काम पूरा हुनसकेको रहेनछ । पुराणको कार्यक्रमसम्बन्धी समाचार पढ्दा थाहा भयो, चन्दाका रुपमा जति रकम तत्काल प्राप्त भयो त्यो सबै खर्च कटाउँदा खासै ठूलो परिमाण हातमा बस्दोरहेनछ । दाताले प्रतिवद्धता जनाएको रकम प्राप्त हुने खासै टुंगो हुँदोरहेनछ । निष्कर्षमा दीनबन्धु पोखरेल र उनको टिमलाई राम्रो रोजगारी दिलाउनमै कार्यक्रम सीमित हुँदोरहेछ । अन्ततः नेपाली समुदायको सपना जहाँको त्यहीं ।

सामाजिक कार्यका लागि दान वा चन्दा दिने विषयमा हिन्दु, बौद्ध, क्रिस्चियन, इस्लाम आदि सबै धर्मले प्रष्ट निर्देश गरेका छन्– आम्दानीको कम्तीमा दशांश दान गर भन्ने आदेश हिन्दु धर्मको पनि छ । यही मान्यतामा आधारित रहेर विश्वका सरकारहरुले आयकर उठाउने र सामाजिक विकासमा लगाउने नीति अख्तियार गरेका छन् । त्यसैले चन्दा दिएबराबरको रकम आयकरमा छुट हुने व्यवस्था पनि कतिपय मुलुकमा छ । चन्दालाई सामाजिक विकाससँग जोड्ने र यस कार्यलाई संस्थागत वा संरचनागत स्वरुप प्रदान गर्ने दर्शनमा आधारित यस व्यवस्थाको सराहना गर्नुपर्छ । तर, कतिपय अवस्थामा यस्ता दाताहरुको संख्या पनि निकै ठूलो देखिन्छ, जो चन्दा त दिन्छन् तर गुमनाम रहन चाहन्छन् । चार पोका चाउचाउ भूकम्पपीडितलाई दिंदैगरेको तस्बीर सामाजिक सञ्जालमा हालेर दानवीर कर्ण बन्नचाहनेहरुको भीडमा कत्ति पनि चर्चा नचाहने, चर्चा गर्नेभए दानदिन असमर्थता जनाउने नेपाली पनि हामीकहाँ छन् । बहत्तर सालको महाभूकम्पमा यस्ता दानवीरलाई यस पक्तिकारले पनि भेट्यो र उनीहरुको उच्च र उदात्त मानसिकतालाई सत्सत् नमन गर्यो ।

गुगल ब्वाई भनिने आदित्य नामका बालकलाई सघाउने व्यक्तिहरुमा गुमनामवालाहरुको निकै लामो लाम रहेछ । धर्मलाई अफिम भन्ने र सांस्कृतिक क्रान्तिका नाममा मठ–मन्दिर र गुम्बाहरु भत्काउँदै परिवर्तन ल्याउने कुरामा विश्वास गर्ने घरानाका पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डजस्ता क्रान्तिकारीले समेत ‘आदित्य एक वैज्ञानिक खोजका विषय हुन्, उनमा यस प्रकारको अद्भुत क्षमता कहाँबाट आयो, विज्ञानका लागि चुनौतीको विषय हो’ भनेपछि कसैले केही आशंका गरिरहन परेन । आदित्यसँग सम्बन्धित चन्दाको रमाइलो प्रसंग के भने, कम्युनिष्ट पार्टी नेकपाको सरकारले नै उनलाई एक करोड रुपियाँ सहयोग (चन्दा) दिने निर्णय गर्यो । तर, आदित्यले लिएनन्, ‘मलाई चाहिन्न, सरकारका प्राथमिकता अरु धेरै छन्’ भनेर फर्काइदिए । उनलाई अमेरिका जाने–आउने र जँचाउने खर्च मात्र राज्यले बहन ग¥यो । गौरीघाटमा उनकै नक्साअनुसार निर्माण भएको शिवालयको व्यवस्थापनसँग सम्बन्धित समाजसेवी सुशील कोइरालाका अनुसार उनीकहाँ आउने अधिकांश दाताहरु नाम बाहिर नल्याउने शर्तमै चन्दा दिइरहेका छन् । केही नपुग रकम आदित्यले दाताहरुसँग ऋण पनि लिएका छन् । एक करोडमा बन्ने योजनाका साथ थालिएको शिवालयको निर्माण खर्च अहिले दुई करोडतिर उकालो लाग्दैछ । यता आदित्य ऋण लिन रुचाउँछन् तर उता सरकारको सहयोग भने फिर्ता गरिदिन्छन् । यो कस्तो आध्यात्मिक र मानसिक सन्तुष्टिमा आधारित व्यवहार हो– व्याख्या गर्न सहज छैन ।

विश्वका महान हस्तीहरुले परिवर्तनका लागि जे–जस्ता कठोर लडाईं लडे त्यसको आर्थिक स्रोत चन्दा नै थियो । मार्टिन लूथर हुन् वा महात्मा गान्धी– उनीहरुले गरेको परिवर्तनकामी आन्दोलनका लागि आम नागरिकले स्वतस्फुर्त चन्दा दिएका थिए । गान्धीको जीवनी पढ्दा थाहा हुन्छ, पैसा र कोष संकलनका विषयमा उनी धेरै बोल्न चाहँदैनथे, यद्यपि संगठन र आन्दोलन चलाउन यसको आवश्यकतालाई कसैले नकार्न सक्तैन । दाता र शुभचिन्तकको चदाबाटै उनको आश्रम चल्थ्यो तर पारदर्शितालाई उनले महत्व दिएका थिए । वर्षको अन्त्यमा सम्पूर्ण आम्दानी–खर्चविवरण सार्वजनिक गर्न गान्धीले कडा निर्देश गरेका थिए । उनको आश्रम यति सीमित खर्चबाट चल्थ्यो कि कहिल्यै बाँकी रकम नयाँ वर्षमा ‘क्यारिड डाउन’ गर्नुपरेन । तर, खास आस्था, देशभक्ति, मुक्ति, शान्ति र प्रजातन्त्रका लागि आन्दोलन चलेकाले आर्थिक पाटोलाई कसैले आशंकाको नजरले पनि हेरेन ।

अमेरिकी नीतिगत दस्ताबेजहरु हेर्दा ‘च्यारिटी’ भन्नाले निस्वार्थ भावनाले सामाजिक विकासका लागि गरेको सहयोगलाई बुझिन्छ । अमेरिकामा दान दिनका लागि नागरिक तथा संघ–संस्थालाई नीतिगत रुपमै प्रोत्साहित गरिएको छ । दान दिएको प्रमाण पेश गरेपछि आयकरमा मिलान गर्न पाउने भएपछि नाम पनि रहने, आपूmले चाहेकै ठाउँमा योगदान पनि हुने भएपछि ‘च्यारिटी कल्चर’को भावना विकास हुनु अस्वाभाविक होइन । चेक, क्रेडिट कार्डआदिबाट दिइएको दान रकम सोही वर्षमा तपाईंले तिर्नुपर्ने आयकरमा मिलान हुन्छ, पुरानो दान अल्या गरेर अर्को वर्षमा मिलान गर्न पाइन्न । तर, बैंकले पछिल्लो वर्षमा त्यसको भुक्तान गर्यो भने त्यसलाई अल्या मानिन्न । यस सन्दर्भमा विचारणीय पक्ष के छ भने जोसुकैलाई चन्दा भनेर दिएको रकम आयकरबाट घटाउन भने पाइन्न । ‘च्यारिटेबल अर्गनाइजेसन’ भनेर सूचीकृत संस्थालाई नै भुक्तान गरेको हुनुपर्छ । ‘आयकर छुट पाउने’ भनी नाम सूचीकृत भएका संस्थालाई नै तपाईंले दान दिएपनि त्यस रकमले तपाईंको आयकरको रकममा मिलान हुने हैसियत नराख्नसक्छ । अमेरिकी करको कानुनी प्रावधानअनुसार कर बुझाउनुपर्ने रकम l

काठमाडौँ – राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले हरितालिका (तीज)का अवसरमा सांस्कृतिक सहिष्णुता र सामाजिक एकताको प्रतीकका रुपमा रहेको भन्दै शुभकामना व्यक्त गर्नुभएको छ । उहाँले सन्देशमा नेपाली नारीको महान् पर्व हरितालिका तीजको सुखद अवसरमा स्वदेश तथा विदेशमा रहनुभएका सम्पूर्ण दिदीबहिनीमा पारिवारिक सुख, शान्ति, समृद्धि एवं सामाजिक एकता र सद्भाव कायम होस् भनी शुभकामना व्यक्त गर्दछु भन्नुभएको छ ।

नेपाली नारीले आफ्नो सौभाग्य र परिवारजनको समृद्धिका लागि व्रत बसेर भगवान् शिव–पार्वतीको पूजाआराधना गर्ने उल्लेख गर्दै राष्ट्रपति भण्डारीले तीजले सबैलाई एकताको सूत्रमा आबद्ध गरी विविधताबीच एकता, समन्वय, धार्मिक सहिष्णुता तथा सामाजिक सद्भाव कायम गर्न सहयोग पु¥याइरहेको बताउनुभएको छ ।

चाडपर्वहरु मनाउँदा तिनका मौलिकतालाई जगेर्ना गर्दै निरन्तरता दिनु आवश्यक भएको उल्लेख गर्दै शुभकामना सन्देशमा उहाँले भन्नुभएको छ, “बहुजाति, बहुभाषा, बहुसंस्कृति आदिले विविधतायुक्त हाम्रो मुलुकमा मनाइने विभिन्न चाडपर्वले आफ्नै मौलिक मूल्य र मान्यतासहित संस्कृति, कला, वेशभूषा, गीतसङ्गीतलाई संरक्षण तथा संवद्र्धन गरिरहेका हुन्छन् ।” राष्ट्रपति भण्डारीले देशको द्रुततर आर्थिक विकास एवं सामाजिक रुपान्तरण गर्नुपर्ने आजको आवश्यकतालाई सबैले हृदयङ्गम गरी चाडपर्वहरु मनाउँदा मितव्ययिता अपनाउन आवश्यक छ भन्नुभएको छ ।

काठमाडौँ – हरितालिका (तीज)मा पशुपतिनाथ मन्दिरमा पूजा एवं दर्शन गर्न आउने भक्तजनका लागि तीनवटा मार्गको व्यवस्था गरिएको छ । मित्रपार्क–गौरीघाट–दक्षिणामूर्ति–रुद्रगाडेश्वर–वासुकी हुँदै उत्तरढोकाबाट मन्दिर प्रवेश गरी रुद्रगाडेश्वर नयाँ फलामे भ¥याङ हुँदै कैलाश दक्षिणस्थित जुत्ताचप्पल कक्षबाट फर्कने व्यवस्था मिलाइएको छ । जयबागेश्वरी–भुवनेश्वरी–शङ्कराचार्यमठ दक्षिण हुँदै फलामेपुल पश्चिम सानो ढोकाबाट मन्दिर प्रवेश गरी पश्चिम मूल ढोकाबाट बाहिरिने व्यवस्था गरिएको आज यहाँ आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा पशुपति क्षेत्र विकास कोषका सदस्यसचिव डा प्रदीप ढकालले जानकारी दिनुभयो ।

यसैगरी तेस्रो मार्ग वनकाली–चारशिवालय–पञ्चदेवलपूर्व–बज्रघर–दक्षिणढोका हुँदै चौँसट्ठी लिङ्गको सानोढोकाबाट मन्दिर प्रवेश गरी दक्षिणढोकाबाट बाहिरिने व्यवस्था गरिएको छ । दर्शनार्थीले छिटोभन्दा छिटो मन्दिरमा दर्शन गर्न सकून् भन्ने उद्देश्यले बिहान ३ बजेदेखि नै पशुपतिनाथ मन्दिरका चारै ढोका खोलिने कोषका सदस्यसचिव डा ढकालले बताउनुभयो । मन्दिरका चार ढोका बेलुकी ८ बजेसम्म खुला गरिने जनाइएको छ । श्रीयन्त्रको पूजा र महाभोग लगाउने बेलामा भने दर्शन एवं पूजाका लागि मन्दिरको ढोका बन्द गरिने कोषले जनाएको छ । तीजका दर्शनार्थीको भीड बढी हुने भएकाले महँगा गहना लगाएर नआउन र साना बालबालिका पनि नल्याउन कोषले भक्तजनलाई आह्वान गरेको छ ।

पशुपतिको नियमित दर्शन गर्नेका लागि बिहान छ बजे अगावै भुवनेश्वरी चोकस्थित सानो फलामे ढोकाबाट प्रवेश गर्ने व्यवस्था गरिएको छ । तीजका अवसरमा आजैदेखि चार वटै सुरक्षा निकाय र कोषका सुरक्षाकर्मी समेतको एकीकृत सुरक्षा योजना बनाई कार्यान्वयन शुरु भएको छ । दर्शनार्थीका सवारी पार्किङ गर्नका लागि तिलगङ्गा आँखा अस्पतालतर्फको खुला क्षेत्र, सिफल चौर, गुह्येश्वरीपारिको खाली भाग, महानगरीय प्रहरी वृत्त गौशाला परिसरको खाली भाग छुट्याइएको छ । पर्वसँग सम्बन्धित सरकारी निकायका कर्मचारीको सवारी भने कोषको कार्यालय र अमालकोट कचहरीको कार्यालय परिसरमा राख्ने व्यवस्था गरिएको छ । स्वयंसेवक परिचालन, स्वास्थ्य सेवा, सरसफाइ तथा जुत्ताचप्पल कक्षको व्यवस्थापन एवं सञ्चालनलगायत सम्पूर्ण तयारी पूरा गरिएको कोषले जनाएको छ । मेला क्षेत्रमा सवारी आवागमन बन्द गरिएको छ । वडा कार्यालयले जारी गर्ने पासका आधारमा स्थानीयवासीका सवारी आउन जान दिइने जनाइएको छ ।

पशुपति दर्शनका लागि ट्राफिक व्यवस्थापन सहज

महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखाले हरितालिका तीजको अवसरमा बुधबार महिलालाई सहजरुपमा पशुपति मन्दिर दर्शन गर्नका लागि ट्राफिक व्यवस्थापनलाई सहज बनाएको छ । महाशाखाले पशुपति क्षेत्रभित्र सहज दर्शन गर्नका लागि तीनकुनेबाट गौशालातर्फ र गोपीकृष्णबाट चावहिल जान रोक लगाएको छ । नारायणटार पुलबाट करिडोरको बाटो भएर आउने सम्पूर्ण मालवाहक सवारी साधन तथा पानीका ट्याङ्करलाई पनि रोक लगाएको हो । यसैगरी पशुपति दर्शनका लागि जाने तीर्थयात्रीलाई तिलगङ्गा, पासवाला सुरक्षा निकाय तथा सरकारी सवारीसाधनलाई गौशाला प्रभाग, पासवाला सवारीसाधनलाई कोषको कार्यालय, भारतीय दर्शनयात्रीलाई अमालकोट चौर र स्वदेशी तीर्थयात्रीलाई सिफलचौरमा पार्किङको व्यवस्था मिलाइएको महाशाखाका प्रमुख वसन्तकुमार पन्तले जानकरी दिनुभयो ।

यस्तै बानेश्वर तीनकुने भएर गौशाला जाने सवारीसाधन सोही रुटबाट फिर्ता हुने, रातोपुल गौशाला हुँदै बौद्ध चल्नेलाई जमल, नारायणगोपालचोक चावहिल हुँदै जाने, नयाँ बसपार्क चावहिल हुँदै जानेलाई सोही रुट फिर्ताको व्यवस्था मिलाइएको महाशाखाले जनाएको छ । यसैगरी रत्नापार्क आउनेलाई पनि सोही रुट जाने व्यवस्था मिलाइएको छ ।

काठमाडौँ – भाद्र शुक्ल तृतीयाका दिन मनाइने हरितालिका (तीज) पर्वका अवसरमा पशुपतिनाथ मन्दिरमा पूजा एवं दर्शन गर्ने भक्तजनको आज बिहानैदेखि भीड लागेको छ । दर्शनार्थीले छिटोभन्दा छिटो मन्दिरमा दर्शन गर्न सकून् भन्ने उद्देश्यले बिहान तीन बजेदेखि नै पशुपतिनाथ मन्दिरका चारै ढोका खोलिएको छ । मन्दिरका चार ढोका बेलुकी आठ बजेसम्म खुला गरिनेछ । रातो, हरियो र पहेँलो पहिरनमा सजिएका महिला भक्तजनको पशुपति क्षेत्रमा अत्यधिक भीड लागेको छ ।

पूजा एवं दर्शन गर्न आउने भक्तजनका लागि तीन मार्गको व्यवस्था गरिएको पशुपति क्षेत्र विकास कोषका सदस्य सचिव डा प्रदीप ढकालले राससलाई जानकारी दिनुभयो । मित्रपार्क–गौरीघाट–दक्षिणामूर्ति–रुद्रगाडेश्वर–वासुकी हुँदै उत्तरढोकाबाट मन्दिर प्रवेश गरी रुद्रगाडेश्वर नयाँ फलामे भ¥याङ हुँदै कैलाश दक्षिण जुत्ता चप्पल कक्षबाट फर्कने व्यवस्था मिलाइएको छ । जयवागेश्वरी–भुवनेश्वरी–शङ्कराचार्यमठ दक्षिण हुँदै फलामेपुल पश्चिम सानो ढोकाबाट मन्दिर प्रवेश गरी पश्चिम मूल ढोकाबाट बाहिरिने व्यवस्था गरिएको छ ।

यसैगरी तेस्रो मार्ग वनकाली–चारशिवालय–पञ्चदेवलपूर्व–बज्रघर–दक्षिणढोका हुँदै चौँसठ्ठी लिङ्गको सानोढोकाबाट मन्दिर प्रवेश गरी दक्षिणढोकाबाट बाहिरिने व्यवस्था गरिएको छ । भक्तजन लाममा बसेको आधा घण्टादेखि एक घण्टामा मूल मन्दिर प्रवेश गरी भगवान् उमामहेश्वरको दर्शन गरेर फर्कन सक्ने व्यवस्था मिलाइएको छ । दर्शनार्थीका सवारीसाधन राख्नका लागि तिलगङ्गा आँखा अस्पतालतर्फको खुला क्षेत्र, सिफल चौर, गुह्येश्वरी पारिको खाली भाग र महानगरीय प्रहरी वृत्त गौशाला परिसरको खाली भाग छुट्याइएको छ । पर्वसँग सम्बन्धित सरकारी निकायका कर्मचारीको सवारीसाधन भने कोषको कार्यालय र अमालकोट कचहरीको कार्यालय परिसरमा राख्ने व्यवस्था गरिएको छ ।

नेपाल प्रहरी, नेपाली सेना, सशस्त्र प्रहरी, राष्ट्रिय अनुसन्धान विभाग र कोषका सुरक्षाकर्मीसहितको एकीकृत सुरक्षा योजना लागू गरिएकाले पशुपति क्षेत्रको सुरक्षा कडा पारिएको छ । दर्शनार्थीको भीड भएको क्षेत्रमा सवारीसाधन निषेध गरिएको छ । पशुपतिनाथसँगै उपत्यकाका गोकर्णेश्वर, डोलेश्वरलगायत देशभरका शिव मन्दिरमा पनि भक्तजनको घुइँचो लागेको बताइएको छ ।

रत्ननगर – अविरल वर्षासँगै पहिरो खसेर अवरुद्ध भएको चितवनको नारायणगढ–मुग्लिन सडकखण्ड एकतर्फी सञ्चालनमा आएको छ । पहिरो खसेर मङ्गलबार बिहानदेखि अवरुद्ध भएको उक्त सडक १८ घण्टापछि साँझदेखि एकतर्फी खुलेको प्रहरी नायव उपरीक्षक प्रभुप्रसाद ढकालले जानकारी दिनुभयो । उक्त सडकखण्डको चार किलोमा ठूलो पहिरो खसेकाले पन्छाउन समय लागेको हो । दुई तिरबाट पहिरो हटाउने काम भइरहेकाले आजदेखि दुईतर्फी सडक खुलाइने ढकालले बताउनुभयो ।

सडक एकतर्फी खुलाएर गए रातिदेखि सवारीसाधनको चाप कम गराइ सहज पारिएको चितवनका ट्राफिक प्रहरी प्रमुख बेदप्रसाद गौतमले बताउनुभयो । दिनभरको जामका कारण मुग्लिन–कुरिनटार क्षेत्रमा दोहोरो रुपमा सयौँ सवारीसाधन जाममा परेका कारण सडक खुलाउन बढी समय लागेको हो । पछिल्लो समय नारायणगढ–मुग्लिन सडकमा पहिरो खस्ने क्रम जारी छ । सडक अवरुद्ध हुँदा तीज मनाउन हिँडेका महिला बढी समस्यामा परेको बताइएको छ ।

काठमाडौं । आज भाद्र शुक्ल तृतीया तिथि अर्थात हरितालिका तीज । नेपाली महिलाहरुको महान पर्व हरितालिका आज देश विदेशमा धुमधामका साथ मनाइँदैछ । प्रत्येक वर्षको भाद्र शुक्ल तृतीयाका दिन तीजको व्रत बसी विभिन्न सांस्कृतिक कार्यक्रमसहित यो पर्व मनाउने गरिन्छ । भाद्रशुक्ल द्वितीयादेखि सुरु भएको तीज भाद्र शुक्ल पञ्चमीका दिन सप्त ऋषिको पूजा गरी सम्पन्न भएको मानिन्छ । तीजको अघिल्लो दिन अर्थात द्वितीया तिथिमा दरखाने र त्यसको भोलिपल्ट ब्रत बसी तीज मनाउने प्रचलन रही आएको छ ।भगवान शिवको आराधना गर्दै नाचगान मनोरञ्जन गरी दिदीबहिनी बोलाएर आफ्ना दुःख, सुख साट्ने महत्वपूर्ण चाड तीज नेपाली महिलाको आफ्नै मौलिक संस्कृति हो ।

तर, पछिल्ला समयमा भने यो संस्कृति तडकभडकको प्रभावका कारण यसको वास्तविक मौलिकता हराउँदै जाने हो की भन्ने चिन्तासमेत थपिएको छ ।तीज पर्व दिदीबहिनीबीच सुख, दुःख साट्ने र केही दिन भए पनि गीत गाउँदै र नाच्दै आफ्ना दुःख पीडा र व्यस्तता भुल्ने पर्व हो । प्रचलित जनविश्वासअनुसार हिमालयकी पुत्री पार्वतीले आफ्ना पति भगवान शिवको स्वास्थ्य तथा शरीरमा कुनै बाधा उत्पन्न नहोस् भनेर पहिलो ब्रत राखेकामा उक्त दिन यही हरितालिका तीजको दिन रहेको थियो ।

तीजको व्रत बसी महिलाहरूले पतिको निमित्त निराहार रहेर भगवान शिव तथा आद्य शक्ति पार्वतीसँग प्रार्थना गर्दछन् । यस महिला बिहान सबेरै उठी नुहाइधुवाइ गरेर दिनभर जल, अन्न ग्रहण नगरी ब्रत बस्ने र साँझ पूजाका सामान तथा मण्डप तयार गरी भगवान शिवको आराधना गर्ने प्रचलन रहेको छ । काठमाडौंको पशुपतिनाथमा बिहानैदेखि व्रतालु महिलाहरुको भीड लागेको छ । काठमाडौंको पशुपतिनाथको मन्दिरसहित मुलुकभरका शिवालयमा बिहानैदेखि व्रतालु तथा मेला भर्नेहरुको भीड लागेको छ । पशुपतिनाथमा लाखौँ व्रतालुले शिवजीको दर्शन गर्ने गर्छन् ।

काठमाडौँ । भाद्र शुक्ल तृतीयाका दिनमा मनाइने हरितालिका पर्व भोली उमा महेश्वरको पूजाराधना गरी मनाइँदैछ । भाद्र शुक्ल तृतीयामा व्रत बसी शिवपार्वतीको पूजा र उपासना गरेमा सुख, शान्ति र कल्याण प्राप्ति हुने धार्मिक विश्वास छ । यो व्रत गर्ने पुरुषले विधुर हुनु नपर्ने तथा नारीले अटल सौभाग्य र अविवाहित केटाकेटीले गुण सम्पन्न वर वा वधु पाउने मान्यता छ ।

सत्ययुगमा हिमालयपुत्री पार्वतीले गौरीघाटमा बसी तपस्या गरेर श्रीमहादेव पति पाउने कामना गरेकी थिइन् । पिता हिमालयले पार्वतीको इच्छा विपरीत विष्णुसित विवाह गरिदिन खोजेपछि उनले साथीहरुलाई आफ्नो समस्या सुनाइन् । पार्वती समस्यामा परेको थाहा पाएपछि उनका साथीहरुले उनलाई हरण गरेर लगी कसैले नदेख्ने ठाउँमा लुकाएर राखिदिए । साथीहरुले लुकाएकै ठाउँमा पार्वतीले निराहार व्रत गरी महादेवलाई प्राप्त गरिन् । यसरी पार्वती साथीहरुद्वारा हरण भएको दिन भाद्र शुक्ल तृतीयाको दिन भएकाले त्यही समयदेखि हरितालिकाको व्रत लिने प्रचलन शुरु भएको धर्मशास्त्रीय मत छ ।

संस्कृत भाषाका ‘हरित’ र ‘आलिका’ दुई शब्द मिलेर हरितालिका शब्द बनेको छ जसमा ‘हरित’ शब्दको अर्थ हरण गरिएको र ‘आलिका’ शब्दको अर्थ साथी भन्ने हुन्छ । सत्ययुगमा आजैको दिन निराहार व्रत बसी पार्वतीले श्रीमहादेव स्वामी पाएकीले आजको दिनमा व्रत बस्दा मनोकामना पूरा हुने विश्वास छ । यसको अर्थ सबै नारी निराहार व्रत बस्नुपर्छ भन्ने नरहेको नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिका अध्यक्ष प्रा डा रामचन्द्र गौतम बताउनुहुन्छ । “निराहार, जलाहार र फलाहार गरी व्रतका तीन किसिम छन्, सक्नेले निराहार, नसक्नेले जलाहार र जलाहार पनि नसक्नेले फलाहार व्रत गर्नु उत्तम हुन्छ”, उहाँले भन्नुभयो । “सर्वतः आत्मानं गोपायेत्” अर्थात् सबैतिरबाट आत्माको रक्षा गर अनि मात्र व्रत गर भन्ने धर्मशास्त्रीय वाक्यलाई पनि विचार गरेर व्रत गर्नु उत्तम हुने अध्यक्ष गौतमको भनाइ छ ।

व्रत बस्नेले आफ्नो क्षमतानुसार पानी, कन्दमूल ९सखरखण्ड, पिँडालु आदि०, फलफूल, दूध, हवनीय वस्तु, श्रोत्रीय ब्राह्मणले खान हुने चिज, गुरुको वचनानुसारका खानेकुरा र औषधि गरी आठ कुरा खान हुने शास्त्रीय मान्यता छ । श्रीमान्को दीर्घायुको कामनाका लागि मात्र तीजको व्रत बसिने भनेर गलत प्रचार भइरहेको पनि गौतमले बताउनुभयो । “अटल सौभाग्यको कामना, सन्तान प्राप्ति, अविवाहित केटी एवं केटाहरुले असल वर र वधू प्राप्तिका लागि पनि तीजको व्रत बस्ने शास्त्रीय विधान छ”, उहाँले भन्नुभयो । नारीले परिवारको अभिभावकका रुपमा प्रतिनिधित्व गरी व्रत बस्ने भएकाले नसकेका अवस्थामा अथवा रजस्वला भएका बेलामा पुरुषले पनि व्रत बस्ने गरेका छन् । यस अर्थमा अहिले केही नारीवादीले उठाएजस्तो विभेदकारी व्रत परम्परा पनि तीज नभएको धर्मशास्त्रविद्को भनाइ छ ।

समग्रमा मनोकामना पूर्ण गराउने र सम्पूर्ण परिवारको कल्याणका लागि व्रतको प्रयोजन रहेकोे धर्मशास्त्रीको मत छ । आत्मावादी र ईश्वरवादी दुवैले यो व्रत लिने गरेका छन् । समग्रमा परिवारको यस लोकमा सुख, शान्ति र पारलौकिक सद्गतिका लागि तीजको व्रतको महत्व छ । व्रत सकाम, निष्काम, नित्य, नैमित्तिक, र काम्य गरी पाँच किसिमका छन् । तीजको व्रत नित्य र काम्य दुवै खालको भएको प्रा डा गौतमले बताउनुभयो । तीजको व्रत हिन्दू मात्रका लागि नभई मानव मात्रका लागि भएको धर्मशास्त्रीय ग्रन्थमा उल्लेख गरिएको पनि उहाँले जानकारी दिनुभयो । ‘अकरणे प्रत्यवाय श्रवणात् करणे फल श्रवणाच्च हरितालिका व्रतं नित्यं काम्यं च भवति’९ यो व्रत नगर्दा दोष लाग्छ, गरेमा फल प्राप्त हुन्छ, यो व्रत नित्य र नैमित्तिक दुवै हो० भनी धर्मशास्त्रीय ग्रन्थमा उल्लेख गरिएकाले पनि यस व्रतलाई सङ्कुचित अर्थमा लिन नहुने अध्यक्ष गौतमले बताउनुभयो ।

यो व्रत सक्नेले निराहार बस्ने भएकाले मङ्गलबार व्रतालुले मीठा एवं आडिला–दरिला परिकार दरका रुपमा खाई आजको व्रतका लागि पूर्व तयारीसमेत गर्छन् । विशेषगरी माइती तथा दाजुभाइले छोरी, चेली, दिदीबहिनीलाई बोलाई दर खुवाउने गर्छन् । दर दुई भाग रात हुँदै खाइसक्नुपर्ने शास्त्रीय विधान छ । महिलाले वर्षदिनभर आफूलाई परेका दुःख, पीर, मर्कालाई पोख्ने पर्वका रुपमा समेत उपयोग गर्ने गरेका छन् । तीजको अवसरमा गीतका माध्यमबाट यस्ता मर्कालाई महिलाले सार्वजनिक गर्छन् ।

पछिल्लो समय तीजका नाममा उच्छृङ्खलता र तडकभडक आएको छ । एक महीनाअघि देखि दर खाने, गरगहना एवं फेशन प्रदर्शन गर्नेजस्ता गतिविधिले तीजको संस्कृतिलाई विकृतिका रुपमा लैजान खोजेको संस्कृतिविद् एवं पशुपति क्षेत्र विकास कोषका पूर्वसदस्य सचिव डा गोविन्द टण्डन बताउनुहुन्छ । यस्ता गतिविधिले नहुनेलाई खिन्न बनाउने भएकाले पनि विकृति रोकिनुपर्नेमा संस्कृतिविद् एवं धर्मशास्त्रीले जोड दिएका छन् ।

काठमाडौं । राष्ट्रिय सभाको मंगलबारको बैठकमा सांसदहरुले समसामयिक विषयमा सदन तथा सरकारको ध्यानाकर्षण गराएका छन् । बैठकको शुरुमा चलेको राष्ट्रिय सभाको आजको विशेष समयमा बोल्दै सत्तारुढ दल नेकपा(नेकपा)की सांसद नन्दा चपाइँले दिन प्रतिदिन महिला हिंसा, बलात्कार तथा हत्याका घटनाहरुमा बृद्धि भैरहेकाले सरकारले यस विषयमा गम्भिर भएर ध्यान दिन जरुरी रहेको बताइन् ।सांसद चपाईंले कन्चनपुरमा भएको निर्मला पन्तको बलात्कार पछिको हत्याको विषयमा छानविन गर्न गठित समितिमा स्थानीय जनप्रतिनिधि र महिलाको समेत प्रतिनिधित्व हुनु पर्ने माग राख्दै महिला हिंसाको विषयमा सरकारलाई गम्भिर हुन सभाध्यक्ष मार्फत आग्रह समेत गरेकी थिइन् ।

विशेष समयमा प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसका सांसद बद्रिप्रसाद पाण्डेले रोल्पाको सुलीचौरमा अस्ति आईतबार सत्तापक्षीय दलका कार्यकर्ताले गोली हानी तरुण दलका नगर अध्यक्ष रोहित पुनलाई मारेको घटनाको भत्र्सना गर्दै दोषी उपर कडा कारबाही, पीडितलाई क्षतिपूर्तिको माग गरे । सांसद पाण्डेले गणतन्त्र दिवस फेरि पनि आइरहन्छ र छुट्न पाइन्छ भन्ने मनोवृत्तिका कारण पनि हत्या हिंसाका घटनाहरुमा बृद्धि भैरहेको धारणा राख्दै वर्तमान नेकपा(नेकपा)का अध्यक्ष प्रचण्डले द्वन्द्वकालका हतियार खोलाले बगायो भने तापनि सोही हतियारहरु मार्फत अझै उनका कार्यकर्ताले आक्रमण गर्ने गरेको पनि आरोप लगाए ।

उनले निर्मला हत्या काण्डको विषयमा छानविन गर्न गठित समितिका एकजना सदस्यहले आफूले निष्पक्ष काम गर्न नपाएको र ज्यान मार्ने धम्कि समेत आएको भन्दै राजीनामा दिएकाले उनलाई राज्यले नै धम्कि दिएको भन्दै वास्तविक अपराधीलाई उम्काउन सरकारनै लागि परेको पनि सांसद पाण्डेले आरोप लगाए छन् । सांसद पाण्डेले रोहित पुन तथा निर्मला पन्तको हत्या काण्डको विषयमा गृहमन्त्रीले सदनलाई अविलम्ब जानकारी गराउनु पर्ने माग राख्दै सभाध्यक्ष मार्फत सदन तथा सरकारको ध्यानाकर्षण समेत गराएका छन् ।

विशेष समयमा नेकपा(नेकपा)कै सांसद महेशकुमार महराले पनि निर्मला पन्तको घटनाको विषयमा छानविन समितिमा रहेको सदस्य वीरेन्द्र केसीलाई ज्यान मार्ने धम्कि कस्ले दियो भन्दै राज्य भन्दा पनि माथि को छ ? र उनलाई धम्कि दिने को हुन सक्छ ? भन्दै प्रश्न गरेका छन् । सांसद महराले नेपालको नक्साबाट कालापानी हटाईएको र सरकारी कार्यालयमा समेत सोही नक्सा टाँगिएको भन्ने कुराको वास्तविकता के हो ? भन्दै सभाध्यक्ष मार्फत सरकारसँग प्रश्न गरेका छन् । उनले डडेल्धुरा जिल्लाको भित्री मधेश क्षेत्रमा ६२ सालमा आएको बाढि र पहिरोका पीडितहरुले अझै क्षतिपूर्ति पाउन नसकेको भन्दै हालै पनि सोही स्थानमा पहिरो जाँदा ठूलो क्षति भएकाले त्यस तर्फ ध्यान दिन सरकारसँग माग गरेका छन् ।

विशेष समयमा नेपाली कांग्रेसका सांसद राधेश्याम अधिकारीले सरकारले प्रेस माथि अंकुश लगाउन खोज्यो भन्दै पत्रकारहरु आन्दोलित भैरहेको अवस्थामा भर्खरै खोजतलास डटकमका सम्पादक राजु बस्नेतलाई हत्कडी लगाएर सरकारले पक्राउ गर्नु संयोग मात्र हुननसक्ने भन्दै उक्त घटनाको विरोध गरेका छन् । त्यस्तै विशेष समयमा राजपा नेपालका सांसद वृषेशचन्द्र लालले मुख्यमन्त्रीहरुको भेलाको विषयमा संघीय सरकारको के आपत्ति हुन सक्छ ? भन्दै प्रश्न गरे । सांसद लालले संघीय सरकार र प्रदेश सरकारबीच केही समस्या भएमा अन्तर परिषद्को समेत कानूनले व्यवस्था गरेको उल्लेख गर्दै मुख्यमन्त्रीहरुको भेलालाई सरकारले सकारात्मक रुपमा लिनु पर्ने जिकिर समेत गरे ।

विशेष समयमा सांसदहरु विमला राई, प्रमिला कुमारी, युटोल तामाङ लगायतले बोल्दै समसामयिक विषयमा सभाध्यक्ष मार्फत सदन तथा सरकारको ध्यानाकर्षण गराएका छन् ।

काठमाडौं । सरकारको स्वामित्वको नेपाल एयरलाइन्सको चरम लापरबाही देखिएको छ । करिब ३७० यात्रुलाई प्रभावित पार्दै निगमले आफू खुसी निर्णय गरेर राज्यलाई आर्थिक नोक्सानी पुराएको छ । निगम व्यवस्थापनको कार्यशैलीप्रति असन्तुष्टि जनाउँदै दर्जनौं कर्मचारीले राजनीनामा दिइरहेएकै बेला एयरलाइन्सले राज्यलाई घाटा पुराएर निर्णय गरेको हो । एयरलाइन्सको विमान आइतबार राती संयुक्त अरब इमिएट्स (युएई) उड्नुपर्ने सेड्युल थियो । तर एकाएक निगम व्यवस्थापनले सो उडान रद्द गरेर सोमबार बिहान मलेसियाको राजधानी क्वालालम्पुरका लागि उडाए । यसले काठमाडौंबाट युएई जान लागेका २२० जना यात्रु र युएईबाट काठमाडौं आउन लागेका १५० यात्रु प्रभावित भएका छन् ।

उनीहरुलाई स्थानीय होटेलमा राखेर बस्ने खानेको व्यवस्था गर्दा राज्यलाई आर्थिक घाटा लागेको छ । आईएनजीओको मलेशियामा हुन लागेको कार्यक्रमका लागि दुबई उड्न लागेको विमानको तालिका रद्द गरेर मलेसियातर्फ उडाइएको हो । सो कार्यक्रममा भाग लिन निगमकै कर्पोरेट विभागका निर्देशक रवीन्द्र श्रेष्ठ र कर्म्शिलय विभागका निर्देशक गोपाल जोशी समेत ३५ जना मलेसिया पुगेका छन् ।

१ सय ५८ सिट क्षमताको न्यारो बडी एयर बस विमानमा आयोजक टोलीबाहेक अन्य ६५ जना गरी कुल १०२ जना टिकट काटेका थिए । यता युएई जान लागेका र काठमाडौं आउन लागेका स्थानीय होटेलमा राखिएको थियो । यसरी विमान तालिका अनुसार नउड्दा यात्रुको होटल शुल्क, अपरेशन चार्ज लगायत गरी निगमलाई करोडौंको नोक्सान हुन पुगेको छ ।

काठमाडौं । राष्ट्रिय सभाको मंगलबारको बैठकले ‘अन्तर्राष्ट्रिय आतंकवाद, अन्तरदेशीय संगठित अपराध र अवैध लागू औषध कारोबार विरुद्ध सहयोग सम्बन्धी विमस्टेक महासन्धि’लाई अनुमोदन गरेको छ । बैठकमा गृहमन्त्री रामबहादुर थापाले उक्त महासन्धिलाई पारित गरियोस् भनी प्रस्ताव प्रस्तुत गरेका थिए भने बैठकको सर्वसम्मतीले उक्त महासन्धिलाई अनुमोदन समेत गरेको हो ।राष्ट्रिय सभाको मंगलबारको बैठकले ‘अपाङ्गता भएका व्यक्तिको अधिकार सम्बन्धी (पहिलो संशोधन) विधेयक, २०७५’लाई समेत सर्वसम्मतीले पारित गरेको छ । उक्त विधेयकलाई पारित गरियोस् भन्दै बैठकमा महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिकमन्त्री थममाया थापाले प्रस्ताव प्रस्तुत गरेकी थिइन् ।

बैठकमा ‘बालबालिका सम्बन्धि विधेयक, २०७५ लाई दफाबार छलफलको लागि विधायन व्यवस्थापन समितिमा पठाइयोस्’भनी मन्त्री थापाले नै प्रस्ताव समेत प्रस्तुत गरेकी थिइन् । मन्त्री थापाको प्रस्तावलाई बैठकको सर्वसम्मतीले स्वीकृत गर्दै बालबालिका सम्बन्धित विधेयकलाई समेत बैठकल दफाबार छफलको लागि भन्दी विधायन व्यवस्थापन समितिमा पठाएको छ ।

त्यस्तै राष्ट्रिय सभाको आजको बैठकले ‘जैविक विविधता महासन्धि अन्तर्गत जारी भएको आनुवंशिक स्रोतहरुमा पहुँच र तिनको उपयोगबाट प्राप्त हुने लाभको निष्पक्ष र समन्यायिक बाँडफाँड सम्बन्धी नागोया अभिसन्धि सम्मिलन गर्ने सम्बन्धी प्रस्ताव’लाई समेत सर्वसम्मतीले स्वीकृत गरेको छ । वन तथा वातावरणमन्त्री शक्तिबहादुर बस्नेतले उक्त प्रस्तावलाई आज सभासमक्ष प्रस्तुत गरेका थिए ।

त्यसैगरी, राष्ट्रिय सभाको आजको बैठकले ‘अन्तर्राष्ट्रिय हवाई परिवहन विषयक नियमहरु एकीकरण गर्ने सम्बन्धमा व्यवस्था भएको महासन्धि माथि विचार गरियोस्’ भन्ने प्रस्तावलाई समेत सर्वसम्मतीले स्वीकृत गरेको छ । उक्त महासन्धि माथि विचार गरियोस् भन्ने प्रस्तावलाई बैठकमा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री रविन्द्रप्रसाद अधिकारीले प्रस्तुत गरेका थिए ।
त्यस्तै आजको बैठकमा विधायन व्यवस्थापन समितिका सभापति परशुराम मेघी गुरुङ्गले ‘अपराध पीडितको संरक्षण सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक, २०७५ सम्बन्धी समितिको प्रतिवेदन’ समेत पेश गरेका छन् ।

यसैबीच, राष्ट्रिय सभाको आजको बैठकको विशेष समयमा बोल्दै सांसदहरुले समसामयिक विषयमा सदन तथा सरकारको ध्यानाकर्षण समेत गराएका थिए । राष्ट्रिय सभाको अर्को बैठक पर्सी भदौ २९ गते बिहान ११ बजे बस्ने भएको छ ।

काठमाडौं । काठमाडौंको पर्यटकीय क्षेत्र ठमेलको ज्याठामा ग्यास सिलिण्डर बिस्फोट भएर आगलागी हुँदा करिब १० करोडको क्षती भएको छ । पर्यटकीय क्षेत्र ठमेलको ज्याठामा मंगलबार बिहान करिब ४ बजेतिरबाट सुरु भएको आगलागी करिब ४ घण्टापछि मात्रै नियन्त्रणमा आएको छ । स्थानीय सुनीलमान स्थापितको घरबाट आगो छिमेकको अर्को घरसम्म फैलिएपछि एकाबिहानै स्थानीयहरुबिच भागदौड मच्चिएको थियो ।

स्थापितको पहिलो तलाबाट शुरु भएको आगो अक्सिजन ग्यास सिलिन्डर भण्डारण गरिएको भुँइतलासम्म सल्किएपछि अनियन्त्रित भएको प्रहरीले जनाएको छ । ग्यास सिलिन्डर पड्किन थालेपछि आगो नियन्त्रणका लागि पुगेका प्रहरी र अग्नी नियन्त्रकलाई साँघुरो बाटोका कारण असहज भएको थियो । आगो नियन्त्रणका लागि जुद्ध बारुणयन्त्रलगायत दमकलसँगै सुरक्षाकर्मी परिचालित भएका थिए । आगलागीबाट भौतिक क्षति भए पनि मानवीय क्षति भने नभएको प्रहरीले जनाएको छ ।