दमौली, ११ भदौ – तनहुँको बन्दीपुर गाउँपालिका–५ याम्पाफाँटका काशीनाथ भट्टराई राजनीतिसँगै गाईपालनमा सक्रिय हुनुहुन्छ । उहाँले राजनीतिलाई समाजसेवा र गाईपालनलाई जीवनयापनको माध्यम बनाउनुभएको छ । राजनीतिलाई उत्पादनसँग जोड्नुपर्छ भन्ने उद्देश्यका साथ गाईपालन र राजनीतिलाई सँगसँगै अगाडि बढाएको भट्टराईले बताउनुभयो । “समाजसेवा गर्नका लागि राजनीतिमा होमिएँ, समाजसेवाले मात्रै घरखर्च चलाउन सकिन्न, त्यसैले जीवनयापनका लागि गाईपालन गरिरहेको छु” भट्टराईले भन्नुभयो ।

नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी बन्दीपुर गाउँपालिका–५ को वडा कमिटी सचिव रहनुभएका उहाँको गाईफार्ममा अहिले २९ गाई छन् । ती गाईबाट दैनिक दुई सय लिटर दूध उत्पादन भइरहेको र दूध बिक्रीबाट दैनिक ११ हजार आम्दानी हुने गरेको छ । सबै खर्च कटाएर मासिक रु एक लाख ३२ हजार आम्दानी हुने गरेको छ । नेकपाको वडा तहको संरचना एकीकरण हुनुअघि भट्टराई तत्कालीन नेकपा एमालेको वडा कमिटीको अध्यक्ष हुनुहुन्थ्यो । अहिले पार्टी एकतापछि सो वडा पूर्वमाओवादी केन्द्रको भागमा परेको कारण उहाँले वडा सचिवको जिम्मेवारी पाउनुभएको छ ।

विद्यार्थीकालदेखि अनेरास्ववियुमा आबद्ध हुनुभएका भट्टराई विद्यार्थीकालमै गाईपालनमा लाग्नुभएको थियो । “क्याम्पसको अध्ययनदेखि नै गाईपालन शुरु गरेको थिएँ,” उहाँले भन्नुभयो, “विदेश जान मन लागेन, गाईपालनमै रमाउन थालेँ ।”भट्टराईलाई गाईपालनमा श्रीमती कल्पनाले साथ दिनुभएको छ । श्रीमान् पार्टीको
काममा जाँदा गाईको स्याहारसुसार आफूले गर्ने गरेको कल्पनाले बताउनुभयो । पार्टीको कामसँगै गाउँमा हुने अन्य सामाजिक काममा पनि भट्टराई नियमित पुग्नुहुन्छ । आफू सरहका युवाहरु देशमा काम पाइएन भन्दै वैदेशिक रोजगारीमा होमिएका बेला इच्छाशक्ति भए स्वदेशमै केही गर्न सकिन्छ भन्ने सन्देश भट्टराईले दिनुभएको छ ।

कृषि विकास बैंकमार्फत इजरायलमा पुगेर एक महीनासम्म त्यहाँको व्यावसायिक कृषि र पशुपालनको अवलोकन गर्ने मौका पाउनुभएका उहाँले त्यसपछि गाईपालनमा थप व्यावसायिक ज्ञान हासिल भएको बताउनुभयो । इजरायलबाट फर्केपछि घरमै दूध डेरीे स्थापना गर्नुभएका उहाँले डेरीलाई भने निरन्तरता दिन सक्नुभएन । “गाईपालन र डेरी सञ्चालन दुवै काम एकसाथ गर्न नसकिने रहेछ भन्ने सोचेर पछिल्लो समय डेरी बन्द गरेको छु,” भटृराईले थप्नुभयो ।पार्टीका उच्च तहका नेताहरुले गाईफार्म अवलोकन गर्दै हौसला प्रदान गर्नाका साथै कृषि मन्त्रालयका सचिव, विभागीय प्रमुख र अन्य विज्ञहरुले समेत बेला–बेलामा उहाँको फार्म अवलोकन गर्ने गरेका छन् । (रासस)

दमौली, ११ भदौ (रासस) –  भानु नगरपालिका–५ का वडाध्यक्ष प्रकाश मल्ल पनि राजनीतिसँगै पशुपालनमा आबद्ध हुनुहुन्छ । उहाँले बाख्रापालनबाट वार्षिक रु ५० लाख आम्दानी गर्दै आउनुभएको छ । विसं २०६९ मा सोही वडाको नावरुङमा प्रकाश एग्रीकल्चर प्रालि फार्म दर्ता गरी २० वटा बाख्राबाट व्यवसाय शुरु गर्नुभएका उहाँले कृषकसँगै वडाध्यक्षको भूमिका निर्वाह गरिरहनुभएको छ ।मल्लको फर्ममा अमेरिकन सानन जातका र अष्ट्रेलियन बोयर जातका१०० बाख्रा र पचासभन्दा बढी पाठापाठी छन् । ती बाख्रालाई खुवाउन १५० रोपनी जमीनमा घाँसखेती गरिएको छ ।घर नजिकैको जग्गामा बडहरे, डालेघास, बकाइनो, पाखुरी, निवारो,राईखनियो, नेपिएर, किम्बुलगायत घाँस लगाइएको छ । बाख्राका लागि चार वटा छुट्टाछुट्टै खोरको व्यवस्था गरिएको छ । फार्ममा हालसम्म रु तीन करोड लगानी भएको मल्लले जानकारी दिनुभयो ।

उहाँले भन्नुभयो, “वैदेशिक रोजगारीको राम्रो जागिर छाडेर आफ्नै देशमा केही गर्नुपर्छ भन्ने सोचका साथ बाख्रापालन शुरु गरेको थिएँ । पछि राजनीतिलाई पनि अगाडि बढाएँ र वडाध्यक्षमा निर्वाचित भए ।” मल्लले घाँस काट्न फर्ममा पाँच जनालाई रोजगारी दिनुभएको छ । उहाँको फार्ममा बाख्रासँगै मौरी, कुखुरा र दुई अस्ट्र्चि छन् । साथै फार्म अवलोकन गर्न आउनेहरुलाई बस्नको लागि होमस्टेको व्यवस्था मिलाइएको छ ।बाख्रापालनबाट पहिचान बनाउनुभएका उहाँले विभिन्न पुरस्कार पाइसक्नुभएको छ । युवा स्वरोजगार पुरस्कार, गट मिसन पुरस्कार र २०७४ मा राष्ट्रपति उत्कृष्ट कृषक पुरस्कारबाट उहाँ पुरस्कृत हुनुभएको थियो ।

सुर्खेत, ११ भदौ – पश्चिम सुर्खेतको बराहताल गाउँपालिकाको केन्द्र बड्डीचौर नजिकै सुनद्वारी गाउँ छ । ८३ घरधुरी रहेको यस गाउँमा ३० जना कृषक मिलेर सुनद्वारी दूग्ध उत्पादन तथा वितरण कृषक समूह सञ्चालनमा ल्याएका छन् ।गत आर्थिक वर्ष प्रदेश सरकारको भुमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयले यो समूहलाई ६० वटा भैँसी वितरण ग¥यो । समूहका अध्यक्ष रत्नलाल सुवेदीले प्रत्येक सदस्यलाई दुई–दुई वटा भैँसी वितरण गरेको जानकारी दिनुभयो । समूहमा आबद्ध कृषकले कम्तीमा तीनदेखि आठ वटासम्म भैँसीपालन गरेका छन् ।

गाउँमै दूध सङ्कलन केन्द्र छ । दैनिक ७०० लिटरभन्दा बढी दूध सङ्कलन हुने गर्दछ । बजारको समस्या छैन । यहाँको दूध स्थानीय बड्डीचौर बजारदेखि प्रदेश राजधानी वीरेन्द्रनगरसम्म पुग्ने गरेको कृषकको भनाइ छ । समूहका अध्यक्ष सुवेदीले ताजा तरकारी र दूग्ध पदार्थ उत्पादनका हिसाबले गाउँपालिकाकै नमूना गाउँका रुपमा सुनद्वारीले आफ्नो पहिचान बनाएको बताउनुभयो ।घरमै आम्दानीको स्रोत भएपछि युवा कालापहाड (भारत) र खाडी मुलुकतर्फ जाने क्रम रोकिएको छ । यस्तै एक पात्र हुनुहुन्छ, गोविन्द पौडेल । स्नातक उत्र्तीण उहाँले चार वटा भैँसी पाल्नुभएको छ ।

तीन वर्ष मलेसिया बसेर फर्किनुभएका पौडेलले तरकारी र भैँसीपालनबाट राम्रो आम्दानी गरेको भन्दै खुशी व्यक्त गर्नुभयो । “बाँझो जमीनमा अर्गानिक मोडेलको तरकारी खेती गरेको छु, तरकारीसँगै दूध, दही र घ्यूउ बेचेर मासिक रु ५० हजार जति बचत गर्ने गरेको छु ।” उहाँले भन्नुभयो ।सुनद्वारीकै छविलाल कँडेलले भैँसीपालन शुरु गरेपछि मजदूरीका लागि भारत जान छाडेको बताउनुभयो । “सहकारीबाट ऋण लिएर एउटा भैँसी आफैँले किने, दुई वटा भैँसी प्रदेश सरकारले दियो,” उहाँले भन्नुभयो, “तरकारी खेतीसँगै व्यावसायिक भैँसीपालन गर्ने सोच बनाएर गोठमा लगानी गरिसकेको छु ।”

भेटेनरी अस्पताल तथा पशुसेवा विज्ञ केन्द्र सुर्खेतका सूचना अधिकारी मोहन गिरीले सुनद्वारीलाई भैँसीको स्रोत केन्द्रको रुपमा विकास गर्ने योजनाअन्तर्गत भैँसी वितरण गरिएको बताउनुभयो । “नजिकै जङ्गल भएकाले सुनद्वारी भैँसीपालनका लागि उपयुक्त ठाउँ हो,” उहाँले भन्नुभयो, “स्रोत केन्द्रको रुपमा विकास गर्न पहिलो चरणमा ३० जना व्यावसायिक कृषकलाई दुई–दुई वटा भैँसी वितरण गरेका हौँ ।”उहाँले बाँकी घरधुरीलाई यसै वर्ष भैँसी वितरण गर्ने कार्यक्रम रहेको जानकारी दिनुभयो । सुनद्वारी भैँसीको स्रोत केन्द्र मात्र नभई अर्गानिक तरकारीको भण्डार पनि हो । यहाँ कृषकले रासायनिक मल÷विषादीको प्रयोग गर्दैन । घरमा भकारो सुधारदेखि पशुचौपायाको मलमूत्र सङ्कलन गरेर खेतीबालीमा प्रयोग गर्ने गरिन्छ ।(रासस)

धम्बोझी, ११ भदौ – कहिले विषादी तरकारीको हल्लाले गर्दा उपभोक्ता जङ्गली साग अर्गानिक हुने भन्दै त्यस्ता तरकारी बजारमा किन्ने गर्छन् । कुनै विषादी एवं रासायनिक मलखाद नपरेको जङ्गली सागको बिक्री बजारमा पाइने अन्य साग र तरकारीको तुलनामा बढी स्वास्थ्य लाभ हुने भएको हुनाले आफू बढी जङ्गली तरकारी किन्ने गरेको गुलरिया वडा नम्बर ६ को निसा बुढा कुमालले बताउनुभयो ।गुलरिया नगरपालिका–९ का दलित महिला जङ्गली तरकारी बेचेर घरखर्च चलाउने गरेका छन् । आयआर्जनको कुनै स्रोत नभएका उनीहरु घरखर्च चलाउनकै लागि दिनहँुजसो जङ्गली तरकारी खोजेर बिक्री गर्दै आएका छन् ।

गुलरियाको हाडबजार छेउमा बसोबास गर्दै आउनुभएको सीता विकले बिहानको खानपछि कहिले उत्तर र कहिले दक्षिणतर्फको जङ्गली तरकारी बोकेर बिक्रीका लागि गुलरिया र रम्मापुर चोकमा पुग्नु हुन्छ ।जङ्गलको भेग बुझ्नुभएको सीतासँगै एक दर्जन जना दलित महिला पनि पछि लाग्छन् । अहिलेको वर्खाको सिजनमा जङ्गली साग बिक्रीका लागि निउरो ,जीब्रे , एकपात्ते, च्याउ, फुट्की, कर्मुवा, टामालगायत साग बिक्री हुने गर्दछ । एउटा मुठा सागको कम्तीमा रु २० मा बिक्री हुन्छ ।

एक जनाले ५० देखि ६० मुठासम्म साग ल्याउने गरेको बताउँदै विपन्न महिला फहरी विकले साग बिक्रीबाट दैनिक एक हजार आम्दानी हुने बताउनुभयो । गुलरिया नगरपालिका टेपरीको रामकली सुनारले भन्नुहुन्छ पुरुष ज्यालादारी कामको खोजीमा बाहिरिन्छन् । केटाकेटी स्कूल जाने र वृद्धावृद्धा घरमै बस्छन् । गुलरिया हाडबजार रम्मापुर हाडवजार बैदीहाडबजारमा गरी विभिन्न हाडबजारमा महिला जङ्गली तरकारीको खोजी गरेर ल्याएर बेच्ने गर्छन् । तरकारी बिक्री गरेर आफू र आफ्ना परिवारका लागि आवश्यक दैनिक उपभोग्य वस्तु खरीदमा सहज भएको फहरी विकले बताउनुभयो ।(रासस)

चितवन, ११ भदौ – दश वर्षे सशस्त्र युद्धमा तत्कालीन माओवादीका तर्फबाट लडेका लडाकु र त्यही माओवादीबाट परिवार गुमाएका दुई युवा मिलेर जिल्लाको माडीमा व्यवसाय थालेका छन् । आफ्नो लडाइँ र त्यागबाट प्रत्यक्ष आफूले केही नपाउने भन्दै उनीहरुले बाख्रापालन शुरु गरेका हुन् ।माडी नगरपालिका–६ स्याउलीवासमा स्थानीय नेत्रप्रसाद काफ्ले र चेतनारायण तिवारीले एक वर्ष अघिबाट बाख्रापालन शुरु गर्नुभएको हो । सशस्त्र द्वन्द्वमा लागेका गोलीका छर्रा काफ्लेको खुट्टामा अझै छ भने तिवारीले बाँदरमुढे घटनामा श्रीमती, छोरा र भाउजू गुमाउनुभएको थियो ।

द्वन्द्वमा राज्य पक्ष र विद्रोहीबाट पीडा खेप्नुभएका उहाँहरुले समाजलाई नयाँ सन्देश दिनका लागि पनि यो व्यवसाय शुरु गर्नुभएको हो । करीब चार बिघा जग्गा भाडामा लिएर उहाँहरुले बाख्रापालन शुरु गर्नुभएको हो । खोरमा यतिबेला विभिन्न जातका ११५ वटा बाख्रा रहेका छन् भने बारीमा घाँस लगाइएको छ । काफ्लेका अनुसार उन्नत जातको बयर र स्थानीय जात जमुनापारिसँगै खरी जातका बाख्रापालन गरिएको छ । बारीमा अहिले थाइल्याण्डबाट ल्याइएको सुपर नेपियर नामक घाँस लगाइएको छ । जसमा बाख्रालाई आवश्यक पर्ने पौष्टिक तत्व बढी हुने काफ्लेले जानकारी दिनुभयो ।तिवारीका अनुसार करीब रु ४५ लाखको लागतमा बाख्रापालन व्यवसाय शुरु गरिएको हो ।

उन्नतजातका पाठापाठी उत्पादन गरी किसानको जीविकोपार्जनमा सहयोग पु¥याउने उद्देश्यका साथ यो व्यवसाय शुरु गरिएको तिवारीले बताउनुभयो । शुभारम्भ एग्रोफर्मको नामबाट अहिले व्यावसायिक बाख्रा फार्म सञ्चालनमा रहेको छ । फार्ममा बोयरबाट शुद्ध बोयर र स्थानीय जातसँग क्रस गराएर पाठापाठी उत्पादनको काम पनि भइरहेको छ । फार्मले सञ्चालनको पहिलो वर्षमानै नगरपालिकाबाट उत्कृष्ट बाख्रा फार्मको रुपमा सम्मानसमेत पाइसकेको छ । जहाँ अहिले दैनिक चार जनाले रोजगार पाइरहेका छन् भने अब बिक्री वितरणका लागि बाख्रा तयार भएका छन् ।

दुवै जना द्वन्द्वबाट पीडित भएका कारण अब व्यवसाय गरेर जीवनस्तर उकास्नु पर्छ भनेर व्यवसाय शुरु गरेको काफ्लेले बताउनुभयो । द्वन्द्वकालमा लागेको गोलीका छर्रा बोकी रहनुभएका काफ्लेले अहिले दलहरुबीचको असमझदारी देखेर दिक्क लागेपछि जीविकोपार्जनका लागि व्यवसाय शुरु गरेको गुनासो गर्नुभयो । परिवार गुमाउनुभएका तिवारीले पनि मन भुलाउनका लागि काम थालेको बताउनुभयो ।आफूहरु दुवै यसमा रमाएको काफ्लेको भनाइ छ ।(रासस)

गलेश्वर, ११ भदौ – पाँच वर्ष साउदीको चर्को घाममा पसिना बगाउँदा पनि गाउँ फर्किदा रित्तो हात भएपछि म्याग्दीको बेनी नगरपालिका–४ वास्कुनाका तिलक गुरुङको विदेशप्रति मोह भङ्ग भयो ।रु दुई लाख ऋण खोजेर १५ वर्ष अघि साउदी गएका गुरुङ पाँच वर्षसम्म काम गर्दा पनि ऋणसमेत तिर्न नसक्ने अवस्था आएपछि उल्टो ऋणको बारी बोकेर गाउँमा फर्किनुभयो । कमाउन गएको व्यक्ति रित्तो हात गाउँमा फर्केपछि धेरैले उहाँको कुरा काट्न थाले । सरसापट र ऋणसमेत गाउँमा पाउन नसक्ने अवस्था भयो । कसैले पत्याउन छोडे तर गुरुङले हिम्मत हार्नुभएन ।

आफ्नै घरजग्गा धितो राखेर सदरमुकाम बेनीको एउटा वित्तिय संस्थाबाट रु ७० हजार ऋण लिनुभयो । भैँसी किनेर दूध बेच्न थाल्नुभयो । १० वर्ष अघि एउटा भैँसीपालेर दूध बेच्न थालेका गुरुङ अहिले कृषि र पशुपालनबाट मालामाल बन्नुभएको छ । सबै खर्च कटाएर उहाँको मासिक कमाइ रु दुई लाख ५० हजारभन्दा बढी छ ।विसं २०६७ मा केञ्जल बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म दर्ता गरेर व्यावसायिकरुपमा पशुपालन, कुखुरापालन र सुन्तलाखेती गरेका गुरुङ पछिल्लो दश वर्षमा जिल्लाकै अगुवा र कृषिबाट बढी आम्दानी गर्ने कृषकका रुपमा पहिचान कमाउन सफल हुनुभयो ।

गुरुङको गोठमा अहिले नौवटा दुहुना भैँसी र चार वटा गाई छन् । उहाँले दैनिक ६० लिटर दूध बिक्री गर्दै आएको बताउनुभयो । “दैनिक ६० लिटर दूध बिक्री गरेर मासिक रु एक लाख ४४ हजार कमाइ हुन्छु”, गुरुङले भन्नुभयो । बेनीमा प्रतिलिटिर रु ८० मा दूध बिक्री हुन्छ ।त्यसैगरी गुरुङले भैँसीको अलवा आधुनिक तरिकाले कुखुरापालनसमेत गर्नुभएको छ । अहिले कुखुराको फार्ममा ३० हजार कुखुरा छन् । गुरुङले भन्नुभयो “कुखुराबाट मासिक रु तीन लाखभन्दा बढी कमाइ हुन्छ ।”, कुखुराको दानालगायत अन्य पारिश्रमिक खर्च कटाउँदा मासिक रु एक लाखभन्दा बढी वचत हुने उहाँले जानकारी दिनुभयो ।

त्यसैगरी गुरुङले घरवरिपरिको जग्गामा झपक्कै सुन्ताला लगाउनुभएको छ । गुरुङको बारिमा रहेका ५०० बढी सुन्तालाका बोटमध्ये ४०० ले फल दिन्छन भने १०० बिरुवा दुई वर्ष अघि लगाउनुभएको हो । सुन्तला बेचेर सिजनमा रु सात लाख कमाउने गरेका गुरुङले बताउनुभयो ।गुरुङका अनुसार वार्षिक रु ४५ लाख कमाइ हुने गरे पनि खर्च कटाउँदा रु ३० लाख बचत हुने गरेको छ । उहाँले कृषिबाट आम्दानी मात्र गर्नुभएको छैन, छोराछोरीलाई इञ्जिनीयरिङसमेत पढाउनुभएको छ । “एउटा छोरालाई बायो मेडिकल इञ्जिनीयरिङ पढाएको छु”, उहाँले भन्नुभयोे, “एउटा छोरीलाई अष्ट्रेलिया पठाएँ, बाँकीले काठमाडौँमा उच्च शिक्षा अध्ययन गरिरहेका छन् ।”

मैले अब छोराछोरीको विवाह गरिदिए भने बाबाआमाको कर्तव्यबाट मुक्त हुन्छु ।“रु ७० हजारको लगानीबाट मैले आज यति कमाउन सक्ने भएको छु, यसमा परिवारको ठूलो सहयोग रहेको छ”, गुरुङले भन्नुभयो । अर्काको देशमा बसेर दुःख गर्नुभन्दा आफ्नै देशमा केही गर्छु भनेर आएँ, सन्तुष्ट छु उहाँले भन्नुभयो । कृषि पेशाबाट आफू उत्साहित रहेको बताउने गुरुङले आगामी दिनमा अझै फार्मलाई व्यवस्थित गर्दै लैजाने योजना रहेको बताउनुभयो

स्थानीय दूध र दहीको बजार माग धेरै भए पनि आफूले भने जति उत्पादन गर्न नसकेको उहाँको भनाइ छ । नेपालका अधिकांश मानिसको जीविकोपार्जनको लागि मुख्य पेशा कृषि र पशुपालन रहँदै आएको छ तरपनि आम्दानी गर्न नसकेको बेलामा गुरुङले मासिक रु दुईलाख ५० हजारभन्दा बढी कमाइ गरिरहनुभएको छ । स्वास्थ्यको हिसाबले पनि स्थानीय रैथाने गाई भैँसीको दूध राम्रो मानिन्छ ।अहिले गुरुङ म्याग्दीका कृषकको बीचमा उदाहरणीय बन्नुभएको छ । भँैसी, कुखुरा र सुन्ताला खेतीबाट गुरुङको जीवनले नयाँ पहिचान पाएको छ । उहाँ उद्यमी कृषकका रुपमा जिल्लामा चिनिनुहुन्छ ।(रासस)

काठमाडौँ । डेढ महिनादेखि निरन्तर उकालो लागेको सुनको भाउ आज स्थिर रहेको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवासायी महासंघले जनाए मंगलबार तोलामा ७२ हजार ६०० मा कारोबार भएको सुनको मूल्य बुधबार पनि सोही मूल्यमा कारोबार भएको हो ।

त्यस्तै आज तेजावी सुनको भाउ पनि स्थिर रहेको छ। आज तेजावी सुन प्रतितोला ७२ हजार ३ सय रुपैयाँमा कारोबार भईरहेको छ । आज चाँदीको मूल्य भने बढेको छ । आज चाँदीको मूल्य बीस रुपैयाले बढेर ८८० मा कारोबार भएको छ । अघिल्लो दिन चाँदीको मूल्य ८६० मा कारोबार भएको थियो ।

सुरुङ्गा, ११ भदौ : झापाको अर्जुनधारा नगरपालिका–९ खरबन्दीकी सरस्वती पौडेलको दैनिकी हिजोआज घरधन्दा र मेलापातमा मात्र सीमित छैन । छिमेकमा निमेक गरेर गुजारा चलाउँदै आउनुभएकी सरस्वतीको अहिले परिचय नै फेरिएको छ । दुई वर्षदेखि बाख्रापालन व्यवसाय शुरु गरेसँगै उहाँको परिचय पनि फेरिएको हो ।“जत्ती दुःख गर्दा पनि खानै पुग्दैन थियो”, उहाँले भन्नुभयो, “बाख्रापालन व्यवसाय शुरु गरेसँगै परिवार धान्न मात्र सहज भएको छैन छरछिमेकमा आपत पर्दा सहयोग गर्न पनि खाँचो हुँदैन ।”

विगत सम्झँदै सरस्वतीले भन्नुभयो, “घर खर्च चलाउन मुस्किल भएको बेला बनिबुतो नगरी धेरै थिएन, म गाउँमा मजदुरी गर्थे भने श्रीमान् केशव पौडेल अरुको पसलमा काम गर्नुहुन्थ्यो, महीना दिन खाइनखाई ड्युटी ग¥यो, महीना मर्दा साहुले आधा महीनाको मात्रै तलब दिन्थे ।”सहकारीबाट ऋण लिएको पैसामध्ये रु चार हजार ५०० का दुई बाख्राका पाठी किनेर बाख्रा पाल्न शुरु गर्नुभएकी सरस्वतीको अहिले खोरभरि बाख्रा छन् ।

बाख्रासँगै उहाँले गाई पनि पाल्नुभएको छ । “ऋण खान पाइन्छ भन्ने आसमा विसं २०७० असोजमा सहारा नेपाल सहकारी संस्थाको नमूना महिला कृषक समूहमा आबद्ध भएँ”, सरस्वतीले भन्नुभयो, “त्यो समूहको उपसमूहमा आबद्ध भएको दिन मेरा लागि साँच्चै खुशीको दिन थियो, किनकि सहकारीबाट ऋण लिएर मैले पनि केही गर्नु थियो ।”सहकारीबाट रु तीन लाख आँट गरेर ऋण लिएको उहाँ सम्झिनुहुन्छ । उहाँँले भन्नुभयो, “बाख्रा राख्ने खोर बनाउन र मिस्त्रीको ज्याला मात्रै रु एक लाख लाग्यो, बचेको पैसाले आफू बस्ने घर र बाख्रालाई खानेकुराको बन्दोबस्त मिलाउन छुट्याएँ, जुन आँटका कारण म अहिले यो ठाउँमा छु ।”

सरस्वतीले बाख्राका लागि सहकारीबाटै उन्नतजातको घासको बीउ पनि प्राप्त गर्नुभएको छ ।सरस्वतीका घरमा पालिएका सबै बाख्राको बिमा पनि गरिएको छ । किनकि बिमा गरिएका सबै बाख्राको रेखदेखका लागि सहकारीले नै कर्मचारी राखेर निःशुल्क हेरचार गर्दै आएको छ । आफ्ना शेयर सदस्यको जीवनस्तर माथि उठाउन सहकारीले बिनाधितो ऋण र पशुपालक कृषकका लागि प्राविधिकसमेत निःशुल्क उपलब्ध गराएपछि अर्जुनधारा–९ की सरस्वती मात्र होइन, नगरपालिकाभित्र झण्डै २०० बढी महिलाले व्यावसायिकरूपमा बाख्रापालन गर्दै आएका सहकारीका पशु प्राविधिक सिर्जना आचार्यले बताउनुभयो ।

“यो क्षेत्र पशुपालनका लागि उत्तम ठाउँ रहेछ, पहिचान गरेरै यस ठाउँमा बाख्रा र कुखुरापालनका लागि सहकारीले योजना अघि बढाएको हो” उहाँले भन्नुभयो, “अहिले यस क्षेत्रका अधिकांश महिला उद्यमी भएका छन्, हिजोसम्म अरुकहाँ मजदुरी गर्ने माहिला अहिले आफैँ उद्यमी बनेर घर चलाएका छन् ।” कोही विदेशबाट फर्किएर पशुपालन गरिरहेका छन् त कोही रोजगारीको अन्य विकल्प नभएर यो पेशामा आबद्ध छन् ।

पाँच वर्षभित्र बाख्रापालन व्यवसायबाटै रु एक करोड बढी आम्दानी लिने सोचका साथ सरस्वतीले अहिले स्थानीयसहित उन्नतजातका बाख्रापालन गरिरहनुभएको छ । सरस्वतीले अहिले समूहमा आबद्ध अरु महिलालाई पनि समूहमै बाख्रापालनसम्बन्धी तालीम प्रदान गर्दै आउनुभएको छ । वडा नं ९ मा अहिले उहाँकै अग्रसरतामा किसान पाठशालासमेत सञ्चालनमा छ ।(रासस)

इनरुवा, ११ भदौ: सुनसरीको देवानगञ्ज गाउँपालिका–१ का प्रभु मेहताले पाँच कठ्ठामा भाण्टाखेती गर्नुभएको थियो । करीब रु १५ हजारको लागतमा उहाँले लगाउनुभएको भाण्टा एक्कासी सुकेपछि अहिले उहाँ चिन्तित हुनुभएको छ । घरपरिवारको खर्च चलाउनका लागि मुख्य स्रोतका रुपमा रहेको तरकारी खेती केही दिन अगाडि वर्षासँगै आएको बाढीले सखाप बनाएपछि अहिले उहाँलाई घरपरिवार कसरी चलाउने भन्ने चिन्ताले सताएको छ ।

उहाँजस्तै वडा नं ५ का भोलाप्रसाद मेहताले समेत पाँच कठ्ठामा खुर्सानी खेती लगाउनुभएको थियो । करीब रु ३५ हजारको लागतमा लगाएको खुर्सानी खेती सुकेपछि उहाँलाई पनि चिन्ताले सताएको छ । घरमा भएको रकम र ऋण काढेर लगानी गरेर केही आम्दानी होला र घरपरिवार चलाउँला भन्ने आशामा गरेको खेती सुकेपछि अब के गर्ने र कसरी परिवार चलाउने भन्ने चिन्ताले उहाँलाई सताएको छ ।

महङ्गो बीउ, मल र मजदुरसमेत गरेर मेहताद्वयले गरेको खेती सुकेपछि उहाँहरुलाई हातमुख जोड्नसमेत समस्या भएको छ । तरकारी खेतीकै भरमा घरपरिवार चलाउँदै आएका उहाँहरुले केही कमाउने भन्ने लोभले गरेको तरकारी खेती लगातार वर्षासँगै आएको बाढीका कारण खेतमा लगाएको बालीसमेत सुकेकाले लगाएको लगानीसमेत नआउने भएको छ ।

गाउँपालिकाका लागि उहाँहरु उदाहरणका पात्र मात्र हुनुहुन्छ । उक्त गाउँपालिकामा मात्रै बाढीका कारण करीब ५० बिघा तरकारी बाली सुक्न थालेको अनुपम तरकारी कृषि सहकारी सस्ंथाका अध्यक्ष रामवृक्ष मेहताले बताउनुभयो । गाउँपालिका क्षेत्रमा सयाँै किसानले सहकारीबाट ऋण गरेर गरेको तरकारी खेती सुकेपछि कृषक समस्यामा परेका उहाँको भनाइ छ ।

सदरमुकाम इनरुवा, देवानगञ्ज, हरिनगर, कोशी, भोक्राहा नरसिंह गाउँपालिकामा सघनरूपमा बर्खे र मौसमी गरेर जम्मा तीन हजार ४१५ हेक्टर क्षेत्रफलमा तरकारी खेती हुँदै आएको छ । बाढीका कारण सुनसरीमा ५१२ हेक्टर क्षेत्रफलमा लगाइएको तरकारी बाली नष्ट हुँदा करीब तीन लाख ८४ हजार मूल्य बराबरको तरकारी बाली नष्ट भएको कृषि ज्ञान केन्द्र सुनसरीका बागवानी विकास अधिकृत तृपितनारायण मिश्रले बताउनुभयो । (रासस)

काठमाडौं । आज (बुधबार) अमेरिकी डलरसहित प्राय सबै देशको भाउ बढेको छ आज अमेरिकी डलर एकको खरिददर ११४ रुपैयाँ ८ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ११४ रुपैयाँ ६८ पैसा रहेको छ।त्यस्तै साउदी रियाल एकको खरिददर ३० रुपैयाँ ४२ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३० रुपैयाँ ५८ पैसा रहेको छ।

भने कतारी रियाल एकको खरिददर ३० रुपैयाँ ३२ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३१ रुपैयाँ ४९ पैसा रहेको छ। त्यसैगरि मलेसियन रिँगिट एकको खरिददर २७ रुपैयाँ १४ पैसा तथा बिक्रिदर २७ रुपैयाँ २८ पैसा रहेको छ। भने युके पाउण्ड स्ट्रलिङ एकको खरिददर १३९ रुपैयाँ ९५ पैसा र बिक्रिदर १४० रुपैयाँ ६९ पैसा रहेको छ।

युएई दिराम एकको खरिददर ३१ रुपैयाँ ६ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३१ रुपैयाँ २२ पैसा रहेको छ। भने बहराईन दिनार एकको खरिददर ३०२ रुपैयाँ ५९ पैसा तथा बिक्रिदर ३०४ रुपैयाँ १८ पैसा रहेको छ। त्यस्तै कुवेती दिनाार एकको खरिदर ३७५ रुपैयाँ ५६ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३७७ रुपैयाँ ५३ पैसा रहेको छ।

काठमाडौं । नेपाल राष्ट्रबैकंले आजका लागी तोकेको विदेशी मुद्राको विनिमय दर अनुसार आज अमेरिकी डलरसहित प्राय सबै देशको भाउ ओरालो लागेको छ। आज अमेरिकी डलर एकको खरिददर ११४ रुपैयाँ ८ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ११४ रुपैयाँ ६८ पैसा रहेको छ। त्यस्तै साउदी रियाल एकको खरिददर ३० रुपैयाँ ४२ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३० रुपैयाँ ५८ पैसा रहेको छ। त्यस्तै कतारी रियाल एकको खरिददर ३० रुपैयाँ ३२ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३१ रुपैयाँ ४९ पैसा रहेको छ ।

युके पाउण्ड स्ट्रलिङ एकको खरिददर १३९ रुपैयाँ ९५ पैसा र बिक्रिदर १४० रुपैयाँ ६९ पैसा रहेको छ। मलेसियन रिँगिट एकको खरिददर २७ रुपैयाँ १४ पैसा तथा बिक्रिदर २७ रुपैयाँ २८ पैसा रहेको छ।त्यस्तै कुवेती दिनाार एकको खरिदर ३७५ रुपैयाँ ५६ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३७७ रुपैयाँ ५३ पैसा रहेको छ।

युएई दिराम एकको खरिददर ३१ रुपैयाँ ६ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३१ रुपैयाँ २२ पैसा रहेको छ। बहराईन दिनार एकको खरिददर ३०२ रुपैयाँ ५९ पैसा तथा बिक्रिदर ३०४ रुपैयाँ १८ पैसा रहेको छ। हेनुृहोस अन्य देशको विनिमयदर

काठमाडौँ, १० भदौ- पछिल्लो डेढ महीनादेखि निकै उतार चढावका बीच कारोवार हुँदै आएको सुनको मूल्य स्थानीय बजारमा सामान्य गिरावट आएको छ ।नेपाल सुन चाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार आज छापावाला सुनको मूल्यमा रु ९०० ले गिरावट आई प्रतितोला रु ७२ हजार ६०० कायम भएको छ । सोमबार छापावाल सुन प्रतितोला ७३ हजार ५०० रुपैयाँमा कारोवार भएको थियो । सो मूल्य नेपालको इतिहासमा अहिलेसम्मकै उच्च हो ।यस्तै तेजाबी सुनको मूल्य पनि प्रतितोला रु ९०० का दरले घटेको छ । तेजाबी सुनको मूल्य प्रतितोला रु ७२ हजार ३०० कायम भएको छ ।

सोमबार तेजाबी सुनको मूल्य प्रतितोला रु ७३ हजार २०० पुगेको थियो । सुनको मूल्य केही घटेपनि चाँदीको मूल्य भने यथावत रहेको छ । स्थानीय बजारमा चाँदी प्रतितोला रु ८६० मा कारोवार भइरहेको महासङ्घले जनाएको छ ।गत साउनको शुरुआतदेखि नै सुनको मूल्य तीव्र गतिमा उकालो लाग्न थालेको हो । साउन महीनामा सुनको मूल्य प्रतितोला रु सात हजार र चाँदीको मूल्य प्रतितोला रु ९५ ले वृद्धि भएको थियो । भदौ महीना लागेपछि पनि लगातार सुनको मूल्यमा उच्च वृद्धि भइरहेको छ । भदौमा छापावला र तेजाबी सुन प्रतितोला रु दुई हजार ५०० ले वृद्धि भएको छ । तीव्र वृद्धिका बीचमा सुनको मूल्य आज प्रतितोला रु ९०० ले घटेको हो ।

साउन १ गते छापावाला सुन प्रतितोला रु ६४ हजार ५००, तेजाबी सुन रु ६४ हजार २०० र चाँदी प्रतितोला रु ७४५ कारोवार भएको थियो । पछिल्लो समय अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पनि सुनको मूल्य बढ्ने क्रम रोकिएको छैन् । विश्व बजारमा आज सुनको मूल्य सोमबारको तुलनामा केही घटेको छ । मङ्गलबार सुनको मूल्य प्रतिऔँस एक हजार ५३०.३५ अमेरिकी डलर कायम भएको छ । सोमबार सुनको मूल्य प्रतिऔँस एक हजार ५३२.७५ अमेरिकी डलर पुगेको थियो ।अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा बढ्दो क्रममा रहेको सुनको मूल्यले स्थानीय बजारलाई दबाबमा राखेको हो ।

अमेरिकी डलरको सटही दर बढेसँगै सुनको मूल्य पनि प्रभावित भएको हो । चीन–अमेरिका व्यापार टकराव, इरान–अमेरिका विवादले पनि सुनको भाउ बढाउन सहयोग गरेको बताइन्छ ।सुनको मूल्यमा उतारचढाव देखिएपछि सुनको खपत भने ह्वात्तै घटेको छ । दैनिक २०÷२५ किलो सुन खपत हुने नेपाली बजारमा पछिल्लो समय बिक्री ह्वात्तै खुम्चिएको महासङ्घले जनाएको छ । (रासस)

काठमाडौँ । आज सुनको भाउ ह्वात्तै घटेको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवासायी महासंघले जनाए अनुसार आज सुनको भाउ तोलामा ९ सय रुपैयाँ घटेको छ । हिजो ७३ हजार ५ सय रुपैयाँमा कारोबार भएको सुनको भाउ आज ९ सय रुपैयाँ घटेर ७२ हजार ६ सय रुपैयाँमा कारोबार भईरहेको महासंघले जनाएको छ ।

आइतबार एकैदिन १२ सय रुपैयाँ बढेर ७२ हजार ५ सय रुपैयाँमा कारोबार भएको सुनको भाउ सोमबार एक हजार रुपैयाँ बढेर ७३ हजार ५ सय रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो । आज तेजावी सुन प्रतितोला ७२ हजार ३ सय रुपैयामा कारोबार भइरहेको महासंघले जनाएको छ । त्यस्तै आज चाँदी प्रतितोला ८ सय ६० रुपैयाँमा कारोबार भईरहेको छ ।

व्याकञ्चनपुर, १० भदौ  : वसायिक केराखेतीको लगात खर्च घटाई बढी आम्दानी लिन बेलौरी नगरपालिका–८ कलकत्ताका करमसिंह रानाले केराबारीमा थोपा सिँचाइ प्रणाली जडान गर्नुभएको छ । खेतमा रोपिएका केराका बोटसम्म सहजरूपमा सिँचाइ र मल पु¥याउन थोपा सिँचाइ प्रणाली जडान गरिएको हो ।“बोरिङबाट सिँचाइ गर्दा अधिक पानीको प्रयोग हँुदा चाहिनेभन्दा बढी पानी खर्च हुन्थ्यो”, रानाले भन्नुभयो, “एक बिघामा रोपिएको केराखेतीमा थोपा सिँचाइ जडान गरेपछि थोरै पानीले सिँचाइ गर्न सकिएको छ ।”

थोपा सिँचाइका लागि राखिएको प्लाष्टिकको ड्रममा मलसमेत राखेर सिँचाइसँगै चाहिने मात्रामा मलसमेत आपूर्ति गर्न सकिने व्यवस्था गरिएको छ । रोपिएका केराका प्रत्येक बिरुवामा पाइपमार्फत सिँचाइका लागि पानी पु¥याउने व्यवस्था गरिएको छ ।सो नगरपालिका क्षेत्रमा थोपा सिँचाइ प्रणालीमार्फत केराखेती यो नै पहिलो हो । थोपा सिँचाइका लागि नगरपालिको कृषि विकास शाखाको रु एक लाख ५० हजार अनुदान र किसानको रु एक लाख ५५ हजार ८२ गरी रु तीन लाख पाँच हजार ८२ लगानी गरिएको छ ।

थोपा सिँचाइ प्रविधिको प्रयोग गरी केराखेती गर्दा सिँचाइ र मलखादलाई सिस्टमबाटै दिन सकिने भएकाले पटक–पटक लाग्ने खर्चबाट किसान जोगिन गई उत्पादनमा वृद्धि हुने कृषि विकास शाखाका प्राविधिक सहायक हरिश सेटीले बताउनुभयो ।राना यस क्षेत्रकै व्यावसायिक केराखेतीमा सफल किसान हुनुहुन्छ । उहाँले एक बिघा खेतमा रोपिएका केरामा थोपा सिँचाइ प्रणाली जडान गर्नुभएको छ । अन्य चार बिघा जग्गा भाडामा लिएर केराखेतीलाई व्यावसायिकरूपमा अँगाल्दै आउनुभएको छ । एक बिघा जग्गामा भर्खरै केरा रोपिएकाले बोटहरु हुर्कदै गएका छन् । चार बिघा जग्गामा लगाइएको केरा बजारमा बिक्री गर्न शुरु गर्नुभएको छ ।

यस वर्षको हालसम्म रु आठ लाख बढीका केरा उहाँले बिक्री गरिसक्नुभएको छ । “वर्षमा रु २० लाखदेखि २५ लाखसम्मका केरा बिक्री हुने गरेका छन्”, रानाले भन्नुभयो, “वार्षिकरूपमा ज्यामी, मलखाद, बिरुवा खरीद, बिरुवा रोप्ने, सिँचाइ गर्नेलगायतको सबै रकम कटाई रु छ लाख जति रकम बचत हुने गरेको छ ।” केरा खेतबाटै बिक्री हुने गरेका छन् । डडेल्धुरा, अत्तरिया, भीमदत्तनगर, धनगढीलगायत क्षेत्रका व्यापारीले ढुवानीका साधनसहित केराबारीमै पुगेर खरीद गरेर लैजाने गरेका छन् । रानाले बढी प्रतिफल दिने जीनौ जातको केराखेती गर्नुभएको छ ।(रासस)

काठमाडौँ, ९ भदौ  – पछिल्लो डेढ महीनादेखि निरन्तर उकालो लाग्दै आएको सुनको मूल्य स्थानीय बजारमा आज अहिलेसम्मकै उच्च बिन्दुमा पुगेको छ ।नेपाल सुन चाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार आज छापावाला सुनको मूल्यमा प्रतितोला रु एक हजारले वृद्धि भई प्रतितोला रु ७३ हजार ५०० कायम भएको छ । आइतबार छापावाला सुन प्रतितोला रु ७२ हजार ५०० मा कारोवार भएको थियो । आइतबार सुन प्रतितोला रु एक हजार २०० ले वृद्धि भएको थियो ।

यस्तै तेजाबी सुनको मूल्यमा पनि प्रतितोला रु एक हजारका दरले वृद्धि भएको छ । स्थानीय बजारमा तेजाबी सुनको मूल्य प्रतितोला रु ७३ हजार २०० पुगेको छ । आइतबार तेजाबी सुन प्रतितोला रु ७२ हजार २०० मा कारोवार भएको थियो ।सुनसँगै चाँदीको मूल्यमा पनि बढेको छ । स्थानीय बजारमा चाँदीको मूल्य रु १० वृद्धि भई प्रतितोला रु ८६० पुगेको महासङ्घले जनाएको छ । आइतबार चाँदी प्रतितोला रु ८५० मा खरीदबिक्री भएको थियो ।

गत साउनको शुरुआतदेखि नै सुनको मूल्य उकालो लाग्न थालेको हो । साउन महीनामा सुनको मूल्य प्रतितोला रु सात हजार र चाँदीको मूल्य प्रतितोला रु ९५ ले वृद्धि भएको थियो । भदौ महिना लागेपछि पनि लगातार सुनको मूल्यमा उच्च वृद्धि भइरहेको छ । भदौमा छापावला र तेजाबी सुन प्रतितोला रु दुई हजार ५०० ले वृद्धि भएको छ ।साउन १ गते छापावाला सुन प्रतितोला रु ६४ हजार ५००, तेजाबी सुन रु ६४ हजार २०० र चाँदी प्रतितोला रु ७४५ मा कारोबार भएको थियो । साउन ३१ र ३२ गते छापावाला सुन प्रतितोला रु ७१ हजार ५००, तेजाबी सुन रु ७१ हजार २०० तथा चाँदी प्रतितोला रु ८४० मा कारोबार भएको महासङ्घले जनाएको छ ।

पछिल्लो समय अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पनि सुनको मूल्य निरन्तर बढिरहेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा आज सुनको मूल्य प्रतिऔँस एक हजार ५३२.७५ अमेरिकी डलर पुगेको छ ।अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य वृद्धि भएसँगै त्यसको प्रभाव स्थानीय बजारमा परेको हो । अमेरिकी डलरको दर बढेसँगै सुनको मूल्य पनि वृद्धि हुन थालेको हो । चीन–अमेरिका व्यापार टकराव, इरान–अमेरिका विवादले पनि सुनको भाउ बढाउन सहयोग गरेको बताइन्छ ।

सुनको मूल्य वृद्धि भएसँगै सुनको खपत भने ह्वात्तै घटेको छ । दैनिक २०÷२५ किलो सुन खपत हुने नेपाली बजारमा पछिल्लो समय मुश्किलले १० किलो पनि बिक्री हुन नसकेको महसङ्घले जनाएको छ । अहिले सुन किन्नेभन्दा पनि गहना बेच्नेको घुइँचो लाग्ने गरेको छ ।(रासस)

सुनको भाउ लगातार उकालो लागीरहेका बेला नेप्से परिसूचक लगात ार ओरालो लागेको छ । साताको आज दोस्रो दिन नेप्से ६।४९ बिन्दुले घटेर एक हजार २०३।१३ बिन्दुमा पुगेको छ । यस्तै सेन्सेटिभ परिसूचक १।०७ बिन्दुले घटेर २६२।३७ मा पुगेको छ ।

नेप्से घटेपनि कारोवार रकम भने औसतमा रहेको छ । कूल १७२ कम्पनीको १६ लाख तीन हजार ३२६ कित्ता शेयर रु ३८ करोड पाँच लाख ९६ हजार ५७१ मा कारोबार भयो ।

स्टकका अनुसार कारोवार भएका कूल ११ उपसमूहको शेयर नै आज ओरालो लागेको छ । बैंकिङ ४।८५, होटल १४।३३, विकास बैंक ४।०८, जलविद्युत् ८।८८, वित्त २।४७, निर्जीवन बीमा २८।३६, उत्पादन २२।५२, अन्य ४।४८, लघुवित्त ०।८१, जीवन बीमा ६८।०३ र सामूहिक लगानी कोष ०।०६ बिन्दुले घटेको छ ।

सोमबार प्रभु बैंकको संस्थापक शेयरको सबैभन्दा बढी कारोवार भएको छ । सो बैंकको रु १० करोड २१ लाख ६१ हजार ७८४ बराबरको कारोवार भयो । यस्तै नविल बैंक रु एक करोड ७९ लाख २९ हजार ३०, नेपाल बैंक रु एक करोड ६७ लाख ११ हजार ६५४, एनआइसिएशिया बैंक रु एक करोड ३८ लाख ८२ हजार ३९७, नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्स रु ९२ लाख ८६ हजार र रसुवागढी जलविद्युत् कम्पनी रु ८५ लाख ४६ हजार ७९० बराबरको कारोबार भई शीर्ष स्थानमा रहे ।

स्टकका अनुसार आज साल्ट टे«डिङ कम्पनीका शेयरधनीले ४।८७ प्रतिशतले कमाएका छन् । यस्तै मेरो माइक्रोफाइनान्स वित्तीय संस्था ४।६७, आँधीखोला लघुवित्त वित्तीय संस्था ३।८०, कर्णाली डेभलपमेन्ट बैंक ३।७७, र सबैको लघुवित्त वित्तीय संस्था ३।७५ प्रतिशतले कमाए ।

यस्तै, एनएलजी इन्स्योरेन्स कम्पनी ६।३३, आँखु खोला जलविद्युत् कम्पनी ५।९७, एनआइबिएल प्रगति फण्ड ५।४५, सिर्जना फाइनान्स ४।४१, वल्र्ड मर्चेन्ट बैंकिङ एण्ड फाइनान्स ४।३० र रसुवागढी हाइड्रोपावर कम्पनीका शेयरधनीले ४।१० प्रतिशतले गुमाए ।

फिक्कल, ९ भदौ: झट्ट हेर्दा सामान्य जस्तो देखिने ‘इलामे राई’ लखपति बनिसक्नुभएको छ । लेकको बसाइ, लगाएका कपडा र उहाँको हाउभाउले उहाँलाई हेर्ने जोकोहीले पनि सामान्य नै ठान्नु स्वाभाविक हो तर दुई वटा गाडी र दार्जिलिङमा घर जोडिसक्नुभएका राई हेर्दा देखेजति सामान्य हुनुहुन्न ।हुन त हाम्रो समाजमा राम्रो लगाउने र सामान्य अङ्ग्रेजी मिसाएर बोल्नेलाई इज्जत गरिन्छ । अनि ठूलै हैसियतको भन्ने ठानिन्छ । त्यसै भएर राईलाई नियाल्ने जो कोहीले पनि सामान्य ठान्ने गरेका छन् । अर्को कुरा त पैसाले हैसियत र इज्जत दिन्छ भन्ने मान्यता छ हाम्रो समाजमा ।

राईलाई हालसम्मको दुःख र सङ्घर्षले नै यहाँसम्म ल्याएको छ । इलामको पुवामझुवामा जन्मिनुभएका इलामे राईको वास्तविक नाम जगतबहादुर राई हो । तर उहाँको यो नाम धेरैलाई थाहा छैन । धेरैले उहाँलाई इलामे राई नै भनेर चिन्छन् ।घरमा दुःख भएपछि करीव १० वर्षकै उमेरदेखि अर्काको घरमा गोठालो बसेका राई विभिन्न ठाउँमा अर्काको काम गर्दागर्दै विसं २०५३ बाट मात्र स्थायीरूपमा बसोबास गर्न थाल्नुभएको हो । इलाम सूर्योदय नगरपालिका–१ को लामिधुरामा उहाँको स्थायी बसोबास छ । लेकको ठाउँमा गोठ पालेर बस्नुभएका उहाँ गाईको आम्दानीबाट नै लखपति बन्नुभएको हो ।

“घरमा दुःख थियो, खान लाउन पनि पुग्दैनथ्यो, बाउले आलु व्यापार गर्थे तर १० रुपैयाँमा किनेको आलु आठ रुपैयाँमा बेच्थे, भारतसँगको सीमा मानेभञ्ज्याङबाट प्रतिमन रु १० रुपैयाँमा खरीद गरेको आलु इलामको चुरेघाँटीमा आठ रुपैयाँमा बिक्री भएपछि तनाव बढेको थियो, आफू त सानै थिएँ, बाउलाई यसो नगरौँ भन्दा मानेनन् अनि घर छोडेर हिँडे”, राईले हाँस्दै भन्नुभयो ।

घर छोडेपछि इलामको सुम्बेकमा पुग्नुभएका उहाँले वर्षको ६० रुपैयाँ पाउने गरी अर्काको घरमा गोठालो गर्नुभयो । १२÷१३ वर्षको उमेरमा गाईवस्तु दोइसकेपछि थला भकारा सोहोर्नु, घाँस काटेर ल्याउनु गर्दै उहाँको बिहानको कार्य शुरु हुन्थ्यो । दिउँसो पनि मेलाको काम, बेलुका पुनः गाई धन्दा नै गर्नुपर्ने राईले स्मरण गर्नुभयो । अहिलेका बालबच्चालाई तुलना गर्दै राईले सो बेला आफ्नो मेहनत र दुःखका दिन सम्झनुभयो । करीब दुई वर्ष त्यहाँ बसेपछि पुनः इलामको जस्बिरे भन्ने ठाउँमा सर्नुभयो । त्यहाँ वर्षको रु १६० मा गोठालो गर्नुभयो राईले ।

उहाँको दैनिकी यसैगरी शुरु भयो । करीब १५, १६ वर्षको उमेर भएपछि उहाँले त्यहाँ पनि छोड्ने निधो गर्नुभयो । त्यसपछि नेपाल र भारतको सिमाना लामिधुरामा बसाइँ सर्नुभयो । लेकको ठाउँ सिमसिम पानी परिरहने भए पनि त्यहीँ भविष्य खोज्ने निधो गरेर त्यहाँका चुथ्रो फाँड्न शुरु गर्नुभयो । हालको सूर्योदय नगरपालिका–१ मा पर्ने लामिधुरामा उहाँले गोठ पालेर नै भविष्य खोज्ने निधो गर्नुभयो ।

विसं २०५३ मा त्यहाँ पुग्दा कुनै बस्ती नभएको उहाँ बताउनुहुन्छ । उहाँले त्यहीँ विवाह गरेर घरजम शुरु गर्नुभयो । पर्यटकीय क्षेत्र र पर्यटकबाट पनि आम्दानी लिन सकिन्छ भन्ने कसैलाई सोच नै नभएको उहाँ बताउनुहुन्छ । लामिधुरा पुग्नुभएका राईले आफ्नै जेठीसासूसँग रु तीन हजार ऋण लिएर चारमाउ गाई खरीद गर्नुभयो । त्यहाँबाट तिनै गाईको सन्तान बढाउँदै जानुभयो । बाच्छाबाच्छी हुर्काउँदै सन्तान फैलिएर करीब २३ माउ गाईसमेत पाल्नुभएका उहाँले सो बेला मज्जाले कमाई भएको स्मरण गर्नुभयो ।

भारतसँग सीमा जोडिएको मानेभञ्ज्याङ इलामको व्यापारिक केन्द्र हो । भारतका व्यापारीले चामल, नून, तेल चिनीलगायत दैनिक उपभोग्य वस्तु सो बजारमा बिक्रीका लागि राख्थे । नेपालतर्फ उत्पादन भएको तरकारी सो बजारमा बिक्री हुन्थ्यो । तरकारी मात्र हैन नेपालको तर्फबाट अलैँची, अदुवा, कुचोलगायत पिठ्यूँ र घोडामा बोकाएर त्यहाँ बिक्रीका लागि लगिन्थ्यो । नेपालका बजारमा भन्दा बढी मूल्य त्यहाँका व्यापारीले दिने भएपछि इलामका विभिन्न क्षेत्रमा उत्पादन भएको बस्तु त्यहाँ पु¥याइन्थ्यो ।

राईले पनि उत्पादन भएको घ्यु सोही बजारमा पु¥याउनुहुन्थ्यो । उबेला छुर्पी खासै बिक्दैनथ्यो । मोही फटाएर बनाएको सेर्गेम भने राम्रो मूल्यमा बिक्री हुन्थ्यो । पछिपछि गएर छुर्पी पनि बिक्न थाल्यो । उहाँले पनि घरमा नै डेरी जोड्नुभयो । डेरीमा दूध प्रशोधन हुन थालेपछि सहज पनि हुन थाल्यो । राई परिवारले गाई पालेर घ्यु र छुर्पी बेचेर नै आफ्नो गुजारा चलाउन थाल्यो । आफूले औपचारिक शिक्षा नलिएको बताउने राई हिसाबकिताब गर्न अझै पनि क्यालकुलेटर नचाहिने बताउनुहुन्छ । तर गोठालो गर्दा नै काठमा रातो माटोको धुलो छरेर त्यसमा नै औँलाले क, ख सिकेको उहाँले बताउनुभयो । लामो समयमा मात्र घ लेख्न सिक्नुभएको उहाँले हिसाब पनि उसैगरी सिकेको बताउनुभयो ।

आफ्नो गुजारा जेजसरी चले पनि एक छोरा र एक छोरीलाई राम्रै शिक्षा दिएको उहाँ बताउनुहुन्छ । हाल उहाँका दुवै छोराछोरी जागिरे भइसकेका छन् । छोरा भारतीय सेनामा छन् भने छोरी पनि दार्जिलिङमा नोकरी गर्छिन् ।औपचारिक शिक्षाको महत्व हाल पनि धेरै शिक्षितलाई नहुन सक्छ । तर उहाँ औपचारिक शिक्षाको महत्व अरुलाई राम्रोसँग बयान गर्नुहुन्छ । शिक्षाले नै मानिसलाई विश्व चिनाएको, नयाँनयाँ कुराको खोजी र आविष्कार भएको भन्ने राईले आफ्ना सन्तानलाई पनि राम्रो शिक्षा गोठमा गाई पालेर नै दिएको बताउनुभयो ।

लेकमा अन्य खेती खासै हुँदैनथ्यो उ बेला । आजकल पनि उहाँको पेसा उही नै हो । तर पहिला जस्तो धेरै गाई छैनन् राईको गोठमा । पाँच माउ मात्र गाई पाल्नुभएको छ । तर उहाँले अर्को व्यवसाय भने थप्नुभएको छ ।राई बसेको लामिधुरा विश्व प्रख्यात पर्यटकीयस्थल सन्दकपुर जाने मूल सडक हो । उहाँले त्यहाँ आएका पर्यटकलाई सन्दकपुरसम्म लैजाने काम गर्नुहुन्छ । पर्यटक घुमाउनकै लागि दुई वटा गाडी जोडेको उहाँले बताउनुभयो । मौसममा दुई वटा गाडी खाली हुँदैनन् राईका । राईकी श्रीमतीले पर्यटकलाई नै खान र बस्नका लागि होटल र लज सञ्चालन गर्नुभएको छ ।

होटल, लज, पर्यटन व्यवसायले गर्दा गाई घटाएको उहाँ बताउनुहुन्छ । गाई पाल्दा पनि बिहान बेलुका मात्र खट्नुपर्छ । गोठमा पालिएका गाई बिहान दोहिसकेपछि चरणमा जङ्गल पस्छन् । बेलुका भएपछि मात्र घर आउँछन् । बिहान बेलुका खोले दिन र दुहुन मात्र समय लाग्ने भएकाले केही गाई गोठमा अझै पनि राखेको उहाँले बताउनुभयो ।

हाल उत्पादन भएको घ्यु प्रतिकिलो रु ५५० र छुर्पी प्रतिकिलो ९०० देखि एक हजारसम्ममा बिक्री गर्ने गरेको उहाँ बताउनुहुन्छ । राईले आफ्नो मात्र हैन अरुले उत्पादन गरेको घ्यु छुर्पी पनि खरीद गरेर बजार लगेर बेच्ने गर्नुहुन्छ । पहिला सानो छँदा अर्काको घरमा गोठालो बसेको र हाल आफ्नो व्यवसाय सम्झिएर उहाँ खुशी देखिनुहुन्छ । तर दुःखका साथ परिश्रम गरे पैसा कमाउन विदेश जान नपर्ने उहाँको भनाइ छ । (रासस)

काठमाडौं–सुनको मूल्यमा नयाँ कीर्तिमान कायम भएको छ । सुनको मूल्यले नयाँ रेकर्ड बनाउँदै सोमबार छापावाल सुन तोलामा ७३ हजार ५०० मा कारोबार भएको हो । र आइतबार तोलामा ७२ हजार ५०० मा कारोबार भएको छापावाल सुनको मूल्य सोमबार एक हजारले बढेर ७३ हजार ५०० मा कारोबार भएकोनेपाली सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाएको छ ।

यस्तै तेजाबी सुन ७३ हजार २०० मा कारोबार भएको महासंघले जनाएको छ । आज चाँदीको मूल्य पनि बढेर तोलामा ८६० मा कारोबार भएको छ । यसअघि आइतबार चाँदी तोलामा ८५० मा कारोबार भएको थिायो ।

पछिल्लो समय जम्बु–कश्मिर क्षेत्रको सम्बन्धमा भारतले चालेको कदमका कारण भारतीय मुद्रा कमजोर हुँदा पनि सुनको भाउ बढेको हुनसक्ने बताइएको छ । सुनको मूल्य उकालो लागेसँगै बजारमा सुन किन्ने भन्दा पनि बिक्री गर्नेको सङ्ख्या बढेको महासङ्घले जनाएको छ ।

लहान, ९ भदौ – अनुमति बिना अवैधरुपमा सञ्चालित सिरहाको आधा दर्जन डेरी उद्योगमा शिलबन्दी गरिएको छ । खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण कार्यालय सप्तरीको अगुवाइमा गरिएको बजार अनुगमनका क्रममा दुर्गन्धित तथा कागजपत्र बिनै सञ्चालन गरिरहेको पाइएपछि छ वटा डेरी उद्योगमा शिलबन्दी गरिएको हो ।सदरमुकाम सिरहास्थित ज्वाइस दही तथा आइसक्रिम उद्योग, बजरङ्ग डेरी उद्योग, सुखचैनास्थित लक्ष्मी डेरी उद्योग, नरहास्थित सुधा दूध डेरी उद्योगमा शिलबन्दी गरिएको खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण कार्यालय सप्तरीका सुरेशकुमार सिंहले जानकारी दिनुभयो ।दुई उद्योगले भने नामनै नराखी व्यवसाय गर्दै आएका थिए ।

शिलबन्दी गरिएका अधिकांश डेरी उद्योगले गाईभैँसीको दूधको साटो प्याकेटवाला पाउडर दूधको प्रयोग गरेको तथा सरकारले तोकिएको मापदण्ड २५ प्रतिशत पनि पालना नगरेको अनुगमनका क्रममा पाइएको प्रमुख सिंहले बताउनुभयो ।डेरी उद्योगीलाई पटकपटक डेरी उद्योगको मापदण्ड अपनाउन निर्देशन दिए पनि बेवास्ता गरेकाले शिलबन्दी गरेको प्रमुख सिंहको भनाइ छ । सिरहामा करीब ४५ वटा दूध डेरी उद्योग दर्ता भई सञ्चालनमा रहेको जनाएको छ । तीमध्ये कतिपयको कागजपत्र छैनन् भने कतिपय मापदण्डविपरीत सञ्चालन गर्दै आइरहेका छन् ।(रासस)

काठमाडौं -आज ९सोमबार० कुवेती दिनार बाहेक प्राय धेरै देशको भाउ बढेको छ । आज अमेरिकी डलर एकको खरिददर ११४ रुपैयाँ ३६ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ११४ रुपैयाँ ९६ पैसा रहेको छ।

भने साउदी रियाल एकको खरिददर ३० रुपैयाँ ४९ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३० रुपैयाँ ६५ पैसा रहेको छ। त्यस्तै युएई दिराम एकको खरिददर ३१ रुपैयाँ १४ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३१ रुपैयाँ ३० पैसा रहेको छ।

त्यसैगरि बहराईन दिनार एकको खरिददर ३०३ रुपैयाँ ३५ पैसा तथा बिक्रिदर ३०४ रुपैयाँ ९४ पैसा रहेको छ। युके पाउण्ड स्ट्रलिङ एकको खरिददर १४० रुपैयाँ ४२ पैसा र बिक्रिदर १४१ रुपैयाँ १६ पैसा रहेको छ।

भने मलेसियन रिँगिट एकको खरिददर २७ रुपैयाँ २८ पैसा तथा बिक्रिदर २७ रुपैयाँ ४३ पैसा रहेको छ। कुवेती दिनाार एकको खरिदर ३७७ रुपैयाँ रहेको छ भने बिक्रिदर ३७८ रुपैयाँ ९८ पैसा रहेको छ। त्यस्तै कतारी रियाल एकको खरिददर ३१ रुपैयाँ ४० पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३१ रुपैयाँ ५७ पैसा रहेको छ।

काठमाडौ नेपालि बजारमा सुनको मुल्य फेरि पनि आकासिएको छ । तीन दिन सम्म ओरालो लागेको सुनको मुल्य फेरि नयाँ रेकर्ड कायम भएको छ। आइतबार प्रतितोला १२ सय रुपैयाँ बढेर ७२ हजार ५ सय रुपैयाँ पुगेको ।

नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाएको छ । सुनको मूल्य ह्वात्तै बढ्नुको कारण अमेरिका चीनबीचको व्यापार युद्ध रहेको छ ।

सरकराले खसीबोकाको आयातमा रोकलगाएसँगै बजारमा मूल्य आकासिएको छ।यससँगै नजिकिँदो दसैंमा महँगी बढ्ने देखिएको छ। पशु बधशाला तथा मासु जाँच ऐनलाई कडाइका साथ कार्यान्वयन गरी मापदण्ड नपुगेका खसीबोकाको आयात बन्द गरेपछि त्यसको प्रत्यक्ष असर स्थानीय बजारमा पर्न गएको हो।

आयातमा रोक लगाएसँगै पछिल्लो एक महिनामा जिउँदो खसीको मूल्य प्रतिकिलो २ सय रुपैयाँ बढेको छ। प्रतिकिलो ५ सय रुपैयाँ रहेको जिउँदो खसीको मूल्य बढेर ७ सय रुपैयाँसम्म पुगेको छ। यो खबर लक्ष्मी सापकोटाले आजको कारोबार दैनिकमा लेखेका छन्।

स्वदेशमा पर्याप्त खसीबोका नपाउँदा आयात नियन्त्रणले बजारमा अस्वाभाविक रूपमा मूल्य बढेको छ र यसको असर आम उपभोक्तामा पर्न गएको छ।

काठमाडौँ, ८ भदौ  : धितोपत्र बजारमा कारोवार मापक नेप्से परिसूचक ओरालो लागेको छ । गत साता उतारचढावपूर्ण अवस्थामा रहेको नेप्से साताको पहिलो दिन आज पनि ओरालो लागेको हो । नेपाल स्टक एक्सचेञ्जका अनुसार नेप्से ३.४५ विन्दुले घटेर एक हजार २०९.६२ विन्दुमा पुगेको छ । यस्तै सेन्सेटिभ परिसूचक ०.२७ विन्दुले घटेर २६३.४३ विन्दुमा पुगेको छ । नेप्से ओरालो लाग्दा कारोबार रकमसमेत सस्तैमा समेटिएको छ ।

कूल १७१ कम्पनीको १२ लाख ७५ हजार ६२३ कित्ता शेयर रु ३५ करोड दुई लाख ६९ हजार ५०९ मूल्यमा खरीद बिक्री भए । स्टकका अनुसार नेप्से आज अपरान्ह २ बजेसम्म घटेर एक हजार २०१ विन्दुमा झरेपनि त्यसपछि भने पुनः बढेर एक हजार २०९.६२ विन्दुमा पुग्यो ।स्टकका अनुसार कारोवार भएका कूल १२ उपसमूह मध्ये आज दुई उपसमूहको मात्रै शेयर उकालो लाग्यो भने दश उपसमूहको शेयर घटेको छ । होटल ३.०४ र उत्पादन ११.३ विन्दुले बढ्दा बैंकिङ १.६६, व्यापार २.०३, विकास बैंक २.२१, जलविद्युत् १५.१४, वित्त ०.६, निर्जीवन बीमा ३१.३२, अन्य ०.०७, लघुवित्त ४.२, जीवन बीमा ५१.०७ र सामूहिक लगानी कोष ०.०२ विन्दुले घटेको छ ।

स्टकका अनुसार कारोवारका आधारमा छिमेक लघुवित्त विकास बैंकको संस्थापक शेयरको सबैभन्दा बढी कारोवार भएको छ । सो बैंकको रु तीन करोड २१ लाख ३० हजार ८०० मूल्यमा शेयर खरीद बिक्री भए । यस्तै नेपाल बैंक लिमिटेड रु दुई करोड ४१ लाख ५३ हजार ४३३, नेशनल लाइफ इन्स्योरेन्स रु एक करोड ९५ लाख ७८ हजार २४३, नेपाल इन्भेस्टमेन्ट बैंक रु एक करोड ५२ लाख ८९ हजार ५३२, एनआइसी एशिया रु एक करोड ४६ लाख ३७ हजार ५३९ र माथिल्लो तामाकोशी जलविद्युत् कम्पनीको शेयर रु एक करोड १० लाख ५८ हजार २०३ मूल्यमा खरीद बिक्री भई शीर्ष स्थानमा रहे ।

कारोवारका आधारमा आज बढी कमाउनेमा सिर्जना फाइनान्स वित्तीय संस्था रहेको छ । सो कम्पनीका शेयरधनीले ४.२१ प्रतिशतले कमाउँदा सपोर्ट माइक्रोफाइनान्स वित्तीय संस्था ३.३४, सिन्धु विकास बैंक रु ३.१३, स्वरोजगार लघुवित्त विकास बैंक ३.०१, गुराँस लघुवित्त वित्तीय संसथा २.९२ र बोटलर्स नेपाल तराई लिमिटेडका शेयरधनीले २ प्रतिशतले कमाए ।

यस्तै धेरै गुमाउनेमा पाँचथर पावर कम्पनी रहेको छ । सो कम्पनीका शेयरधनीले ७.२० प्रतिशतले गुमाए । त्यस्तै युनिभर्सल पावर कम्पनी ४.८१, आइएमई जनरल इन्स्योरेन्स ३.५६, नेशनल हाइड्रोपावर कम्पनी ३.३८, खानीखोला हाइड्रोपावर ३.३८, दिव्यश्वरी हाइड्रोपावर ३.३३ र लुम्बिनी जनरल इन्स्योरेन्स कम्पनीका शेयरधनीले ३ प्रतिशतले गुमाए ।(रासस)

काठमाडौँ, ८ भदौ: पछिल्लो डेढ महीनादेखि निरन्तर उकालो लाग्दै आएको सुनको मूल्य स्थानीय बजारमा आज अहिलेसम्मकै उच्च विन्दुमा पुगेको छ ।नेपाल सुन चाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार आज छापावाला सुनको मूल्यमा प्रतितोला रु एक हजार २०० ले वृद्धि भएको छ । छापावाला सुनको मूल्य प्रतितोला रु ७२ हजार ५०० कायम भएको छ । शुक्रबार छापावाला सुन प्रतितोला रु ७१ हजार ३०० मा कारोवार भएको थियो ।

यस्तै तेजाबी सुनको मूल्यमा पनि प्रतितोला रु एक हजार २०० का दरले वृद्धि भएको छ । स्थानीय बजारमा तेजाबी सुनको मूल्य प्रतितोला रु ७२ हजार २०० पुगेको छ । शुक्रबार तेजाबी सुन प्रतितोला रु ७१ हजारमा कारोवार भएको थियो । सुनसँगै चाँदीको मूल्यमा पनि उच्च वृद्धि देखिएको छ । यसअघि प्रतितोला रु ५÷१० का दरले वृद्धि हुँदै आएको चाँदीको मूल्यमा आज प्रतितोला रु २० वृद्धि भएको छ । स्थानीय बजारमा चाँदीको मूल्य प्रतितोला रु ८५० पुगेको महासङ्घले जनाएको छ । शुक्रबार चाँदी प्रतितोला रु ८३० मा खरीदबिक्री भएको थियो ।

गत साउनको शुरुआतदेखि नै सुनको मूल्य उकालो लाग्न थालेको थियो । साउन महीनामा सुनको मूल्य प्रतितोला रु सात हजार र चाँदीको मूल्य प्रतितोला रु ९५ ले वृद्धि भएको थियो । भदौ महीना लागेपछि पनि दुई पटक सुनको मूल्य वृद्धि भएको छ । भदौमा छापावाला र तेजाबी सुन प्रतितोला रु एक हजार ५०० ले वृद्धि भएको छ ।साउन १ गते छापावाला सुन प्रतितोला रु ६४ हजार ५००, तेजाबी सुन रु ६४ हजार २०० र चाँदी प्रतितोला रु ७४५ मा कारोबार भएको थियो ।

साउन ३१ र ३२ गते छापावाला सुन प्रतितोला रु ७१ हजार ५००, तेजाबी सुन रु ७१ हजार २०० तथा चाँदी प्रतितोला रु ८४० मा कारोबार भएको महासङ्घले जनाएको छ । पछिल्लो समय अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पनि सुनको मूल्य निरन्तर बढिरहेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा आज सुनको मूल्य प्रतिऔँस एक हजार ५२८.५० अमेरिकी डलर पुगेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य वृद्धि भएसँगै त्यसको प्रभाव स्थानीय बजारमा परेको हो ।

अमेरिकी डलरको दर बढेसँगै सुनको मूल्य पनि वृद्धि हुन थालेको हो । चीन–अमेरिका व्यापार टकराव, इरान–अमेरिका विवादले पनि सुनको भाउ बढाउन सहयोग गरेको बताइन्छ ।सुनको मूल्य वृद्धि भएसँगै सुनको खपत भने ह्वात्तै घटेको छ । दैनिक २०÷२५ किलो सुन खपत हुने नेपाली बजारमा पछिल्लो समय मुस्किलले १० किलो पनि बिक्री हुन नसकेको महसङ्घले जनाएको छ । अहिले सुन किन्नेभन्दा पनि गहना बेच्नेको घुइँचो लाग्ने गरेको छ । (रासस)