बनियानी, ४ भदौ – पछिल्लो समय सामूहिक खेतीतर्फ यहाँका कृषक अग्रसर बन्दै गएका छन् । कम खर्च र मेहनतमा राम्रो उत्पादन लिन सकिने भएपछि यहाँका कृषक सामूहिक खेतीतर्फ आकर्षित भएका हुन् । सरकारले सामूहिक खेती गर्ने कृषकलाई कृषि औजार र मल–बीउ खरीदमा विशेष प्राथमिकता दिँदै आएको छ । समूहमा खेती गर्नेलाई स्थानीय, प्रदेश र सङ्घीय सरकारले बजेटमै विशेष अनुदान कार्यक्रम ल्याएका छन् ।झापाको कनक र झापा गाउँपालिकाका कृषक सामूहिक खेतीमा जुटेका छन् ।

दुई स्थानीय तहको सिमाना पर्ने कनकाई–५ र झापा–६ का ४० भन्दा बढी कृषक सामूहिक खेतीमा जुटेका हुन् । यी दुई स्थानीय तहका कृषकले एकलभन्दा पनि सामूहिक खेती गर्दा सहजतासँगै फाइदा हुने निष्कर्ष निकालेर त्यसतर्फ अग्रसर भएका हुन् । प्रगति पथ कृषि सहकारी संस्थामार्फत यहाँका कृषकले हाल ६५ बिघामा धानखेती लगाइरहेको संस्थाका अध्यक्ष नेत्रप्रसाद चिमरियाले बताउनुभयो ।“६२ बिघामा रोपाइँ गरिसकेका छौँ”, उहाँले भन्नुभयो, “अब एक÷दुई दिनभित्रमा रोपाइँ सकिन्छ ।”

दैनिक ३८÷४० जना रोपार लगाएर धान रोपाइँ भइरहेको उहाँले बताउनुभयो । संस्थामा खनजोतका लागि दुई ट्र्याक्टर भए पनि अन्य कृषि औजार नभएकाले केही समस्या भएको उहाँको भनाइ थियो । बीउ प्रतिमुठ्ठा रु पाँच र रोपारलाई दैनिक रु ५०० ज्याला दिने गरिएको उहाँले सुनाउनुभयो“धान रोप्ने कृषि औजार छैन”, उहाँले भन्नुभयो, “खेतीमा लागत खर्च बढी भएको छ ।” एकलभन्दा सामूहिक खेती गर्दा सहज भएको झापा–६ का हरिकुमार पराजुलीले बताउनुभयो । “एक्लै खेती गर्दा सबै काम आफैँ गर्नुपथ्र्याे”, उहाँले भन्नुभयो, “समूहमा गर्दा खेती गर्न सहज भएको छ ।” पराजुलीले आफ्नो डेढ बिघा जग्गामा समूहमार्फत खेती गरिरहनुभएको छ ।

पराजुलीको जस्तै भनाइ छ, कनकाई–५ का टीकाराम ओझाको । उहाँले समूहमा कृषि औजारको प्रयोग गरेर वैज्ञानिक खेती प्रणाली आउनुपर्ने बताउनुभयो । “समूहमा खेती गर्दा धेरै सहज हुँदोरहेछ”, उहाँले सामूहिक खेती गर्दाको अनुभव सुनाउँदै भन्नुभयो, “एक्लै हुँदा सबै कुराको चिन्ता लिनुपथ्र्यो, अहिले त्यस्तो केही तनाव छैन ।” ओझाले १० बिघा खेती समूहमार्फत् गर्न थाल्नुभएको छ ।

खेतमा अहिले रञ्जित, छोटा बासमती, लाल बासमतीलगायतका धानको बीउ लगाइएको छ । प्रतिबिघा ६० मन धान उत्पादन गर्ने लक्ष्य रहेको प्रगतिपथ कृषि सहकारी संस्थाका उपाध्यक्ष गोकर्ण ओझाले बताउनुभयो ।यो क्षेत्रमा गत वर्षदेखि मकै पकेट क्षेत्रसमेत घोषणा भएको छ । यहाँका कृषकले ७० बिघामा सामूहिक मकैखेती गरेका थिए । जसबाट करीब तीन हजार पाँच मन मकै उत्पादन भएको संस्थाका अध्यक्ष चिमरिलाले बताउनुभयो ।“एक हजार ८०० मन मकै छोडाइसकेका छौँ”, उहाँले भन्नुभयो, “बाँकी १७ सय मन जति छोडाउन बाँकी छ ।”

मकै राम्रो उत्पादन भएपछि कृषक खुशी भएका छन् । मकै पकेट क्षेत्रअन्तर्गत सरकारले रु २५ लाख अनुदानसमेत दिएको छ । संस्थामा दुई वटा मकै रोप्ने मेशिन, एक मकै गोड्ने मेशिन र दुई ट्र्याक्टर छ । उत्पादित कृषि उपज भण्डारणका लागि रु एक करोडको लागतमा भण्डारण गृहसमेत निर्माण गरिएको छ । सात हजार ५०० वर्गफिटको भण्डारण गृहको क्षमता ३० हजार मन रहेको छ । भूमिगत जल सिँचाइअन्तर्गत सिँचाइका लागि रु १७ लाखको लागतमा एउटा डिप बोरिङसमेत जडान गरिएको छ । (रासस)

काठमाडौँ, ४ भदौ: पछिल्लो एक महीनादेखि निरन्तर उकालो लाग्दै आएको सुनको मूल्य स्थानीय बजारमा आज फेरि वृद्धि भएको छ ।नेपाल सुन चाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार आज सुनको मूल्य प्रतितोला रु ३०० र चाँदीमा प्रतितोला रु ५ ले वृद्धि भएको छ । छापावाला सुन प्रतितोला रु ७१ हजार ३०० पुगेको छ । मङ्गलबार छापावाला सुन प्रतितोला रु ७१ हजारमा कारोवार भएको थियो ।यस्तै तेजाबी सुनको मूल्य पनि प्रतितोला रु ३०० ले वृद्धि भएको छ । स्थानीय बजारमा तेजाबी सुनको मूल्य प्रतितोला रु ७१ हजार पुगेको छ । मङ्गलबार तेजाबी सुन प्रतितोला रु ७० हजार ७०० मा कारोवार भएको थियो ।

सुनसँगै चाँदीको मूल्यमा पनि सामान्य वृद्धि देखिएको छ । आज चाँदीको मूल्य रु पाँचले वृद्धि भएर प्रतितोला रु ८३० पुगेको महासङ्घले जनाएको छ । मङ्गलबार चाँदी प्रतितोला रु ८२५ मा खरीदबिक्री भएको थियो ।भदौ लागेसँगै स्थिर भएको सुनको मूल्य आज वृद्धि भएको हो । गत साउनको शुरुआतदेखि नै सुनको मूल्य उकालो लाग्न थालेको थियो । साउन महीनामा सुनको मूल्य प्रतितोला रु सात हजार र चाँदीको मूल्य प्रतितोला रु ९५ ले वृद्धि भएको छ ।साउन १ गते छापावाला सुन प्रतितोला रु ६४ हजार ५००, तेजाबी सुन रु ६४ हजार २०० र चाँदी प्रतितोला रु ७४५ मा कारोबार भएको थियो ।

साउनको अन्तिममा सुनको मूल्य अहिलेसम्मकै उच्च भएको थियो । साउन ३१ र ३२ गते छापावाला सुन प्रतितोला रु ७१ हजार ५००, तेजाबी सुन रु ७१ हजार २०० तथा चाँदी प्रतितोला रु ८४० मा कारोबार भएको महासङ्घले जनाएको छ ।पछिल्लो समय अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पनि सुनको मूल्य निरन्तर बढिरहेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा आज सुनको मूल्य प्रतिऔँस एक हजार ५०० अमेरिकी डलर पुगेको छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य वृद्धि भएसँगै त्यसको प्रभाव स्थानीय बजारमा परेको हो । चीन–अमेरिका व्यापार टकराव, इरान–अमेरिका विवादले पनि सुनको भाउ बढाउन सहयोग गरेको बताइन्छ । सुनको मूल्य वृद्धि भएसँगै सुनको खपत भने ह्वात्तै घटेको छ । दैनिक २०÷२५ किलो सुन खपत हुने नेपाली बजारमा पछिल्लो समय मुस्किलले १० किलो पनि बिक्री हुन नसकेको महसङ्घले जनाएको छ । अहिले सुन किन्नेभन्दा पनि गहना बेच्नेको घुइँचो लाग्ने गरेको छ । (रासस)

भद्रपुर, ४ भदौ – बोतल र जारको पानीमा उपभोक्ताको रुचि बढेसँगै झापामा करोडौँ लगानीमा ‘पिउने पानी’को उद्योग सञ्चालनमा आएका छन् । ‘मिनरल वाटर’को नाममा खुलेका यस्ता उद्योगबाट उत्पादित प्रशोधित पिउने पानीको बजार निकै फस्टाएको छ ।पछिल्लो समय लहरकै रुपमा खुलेका त्यस्ता उद्योगले सरकारले तोकेको मापदण्ड पूरा गरेर जमीनमुनिदेखि झरनाबाट बगेको पानीलाई समेत आधुनिक प्रविधिबाट प्रशोधन गर्दै आएका छन् । उद्योगले सयौँ स्थानीयवासीलाई रोजगारीसमेत प्रदान गरेको छ ।बुद्धशान्ति गाउँपालिका–७ मा रु दुई करोड ५० लाखको लगानीमा मीनप्रकाश मैनाली, सागर मैनाली, हरि मैनाली र सुनिल भण्डारीले साझेदारीमा सुनमाई वाटर उद्योग सञ्चालनमा ल्याउनु भएको छ ।

छ महीना अघिमात्र खुलेको यो उद्योगले इलामको रोङ गाउँपालिकामा रहेको सुनमाई झरनाको पानीलाई प्रशोधन गरेर पिउने पानीको रुपमा उपभोक्ताको ओठसम्म पु¥याउँछ ।इलामको रोङ गाउँपालिका–३ मा मुहान रहेको सो उद्योगको दैनिक एक हजार कार्टुन पानी उत्पादन क्षमता भए पनि हाल ६०० देखि ६५० कार्टुन मात्र उत्पादन गरिरहेको सञ्चालक मैनालीले बताउनुभयो । उहाँले झरनाबाट उत्पादन हुने पानी यो नेपालको ११ औँ र प्रदेश नम्बर १ को पहिलो भएको दाबी गर्नुभयो । मैनालीले झरनाबाट खसेको पानीलाई प्रशोधन गरिएको हुँदा यो पानी महँगो, शुद्ध र मीठो हुने दाबी गर्नुभयो । पानीको मूल्य प्रतिकार्टुन रु १४० रहेको छ ।

बोतलको एक लिटरदेखि जारमा २० लिटरसम्म उत्पादन भइरहेको सुनमाई वाटर उद्योग प्रालिमा २० जनाले प्रत्यक्ष रोजगारी पाइरहेका छन् ।हाल झापा, मोरङ सुनसरी, इलाम, पोखरा, काठमाडौँसम्मको बजारमा उपलब्ध यो पानीलाई निकट भविष्यमा विदेशसम्म पु¥याउने लक्ष्य लिएको मैनालीको भनाइ छ । कमल गाउँपालिका–६ मा भवीन्द्र भण्डारीले रु नौ करोडको लागतमा इस्टर्न फुड एन्ड बेभरेज प्रालि सञ्चालनमा ल्याउनुभएको छ । गत हप्तादेखि सञ्चालनमा आएको यो उद्योगले ‘बेला’ नामको शुद्ध प्रशोधित पिउने पानी उत्पादन गर्दै आएको छ ।

उहाँले खाद्य प्रविधि तथा गुणनियन्त्रण विभागबाट अनुमति लिएर उच्च गुणस्तरको प्रशोधित पानी उत्पादन गर्न थालिएको बताउनुभयो । दैनिक तीन हजार कार्टुन पानी उत्पादन क्षमता भएको उद्योग झापाकै ठूलो पानी उद्योग भएको उहाँको दाबी छ । पानी शुद्ध छ छै्रन भनी जाँच गर्ने आफ्नै ल्याबसहित शुरु भएको यो उद्योगले बोतल र बिर्कोसमेत आफैँ उत्पादन गर्दै आएको छ । उद्योगमा स्थानीय ४० जनाले रोजगारी पाएका छन् ।

मेची उद्योग वाणिज्य सङ्घका पूर्वअध्यक्ष विजय डालमियाले मेचीनगर–६ काँकडभिट्टामा अक्वाटप मकालु पानी उद्योग सञ्चालन गरिरहनुभएको छ । डेढ वर्ष अघि रु २५ लाखबाट शुरु गरेको उद्योगमा हाल डेढ करोड बढी लगानी भइसकेको उहाँको भनाइ छ । उद्योगले पर्यटन वर्ष सन् २०२० लाई लक्षित गरी ‘पर्यटन वर्ष २०२०’को लोगो अङ्कित मिनी बोतलमा पिउने पानीको उत्पादन भर्खरै थालेको छ । तीन सय एमएलको यो मिनी बोतलको पानी पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि उत्पादन गरेको उहाँले बताउनुभयो ।

प्रदेश नं. १ को १४ जिल्लामा डालमिया ब्रान्डको आफ्नो उत्पादन पु¥याउँदै आएको उद्योगले एक लिटरको बोटलसँगै २० लिटरसम्मको जारमा पिउने पानी बिक्री गर्दै आएको छ । उहाँले आफ्नो उद्योगमा ४० जनाले रोजगारी पाएको बताउनुभयो । उद्योगमा दैनिक एक हजार कार्टुन पानी प्रशोधन क्षमता रहेको छ । कोल्ड जारमा पानी बेच्न झापामा पहिलोपटक आफूले शुरु गरेको दाबी गर्दै डालमियाले बजारमा गुणस्तरीय र सस्तो मूल्यमा पानी बेचिरहेको बताउनुभयो । उहाँले प्रतिकार्टुन रु ११५ र प्रति जार रु २४० मूल्य कायम गरेको बताउनुभयो ।

झापाको विर्तामोड र दमकमा डेढ दर्जन पानी उद्योग सञ्चालनमा रहेका छन् । दुई वर्ष अघि मात्र पानी व्यवसायी सङ्गठित भए पनि हाल निष्कृय रहँदा मूल्यमा एकरुपता नभएको उद्योगी डालमियाको भनाइ छ । खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण कार्यालय भद्रपुरका प्रमुख भरत पुरीले पिउने पानी स्वच्छ र गुणस्तरीय हुनुपर्ने बताउँदै हालसम्म पानी उद्योगमा गएर अनुगमन गर्न जनशक्ति अभाव रहेको बताउनुभयो । उहाँले एक अधिकृत, दुई प्राविधिक र एक सहयोगीको दरबन्दी भए तापनि कार्यालयमा हाल आफू एकजना मात्र कर्मचारीले कार्यालयको सबै जिम्मेवारी धान्नु परिरहेको बताउनुभयो ।

होटल, हस्पिटलदेखि पैदलयात्रीसम्मले दैनिकरुपमा पिउनका लागि मिनरल वाटर भन्दै पिउने बोतल र जारको पानी यस्तै उद्योगबाट आपूर्ति हुँदै आएको छ । बोतल र जारको पानीको बजार फराकिलो बन्दै गएको देखेपछि उद्योगी यतातिर लगानी गर्न तम्सिएका छन् तर गुणस्तर अनुगमनमा भने सरकारी निकायले ध्यान पु¥याउन सकेको छैन । कतिपय उद्योगले धारा र ट्यबेलको पानीलाई प्रशोधन नगरी सिधै बोतलमा शिलबन्दी गरेको आरोप लाग्ने गरेको हुँदा सरकारी अनुमगनलाई प्रभावकारी बनाउन जरुरी देखिएको छ ।(रासस)

काठमाडौं– आज नेपाली बजारमा सुनको मूल्य तोलामा तीन सयले बढेको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाए अनुसार आज सुनको मूल्य तोलमा ३०० ले बढेर । मंगलबार तोलामा ७१ हजारमा कारोबार भएको छापावाल सुन बुधबार ७१ हजार ३०० मा कारोबार भइरहेको छ ।

यस्तै तेजावी सुनको मूल्य तोलामा ७१ हजारमा कारोबार भएको महासंघले जनाएको छ । हिजो भने सुनको मूल्य स्थिर रहेको थियो । आज चाँदीको मूल्य पनि पाँच रुपैयाले बढेको छ । यस्तै चाँदी बुधबार तोलामा रु ८३० मा कारोबार भएको महासंघले जनाएको छ । मंगलबार चाँदी रु ८२५ मा कारोबार भएको थियो ।

तनहुँ, ४ भदौ : धेरै पढेपछि जागिर खानुपर्छ भन्ने सोच बोकेका व्यक्तिलाई यहाँका एक युवाले गतिलो सन्देश दिएका छन् । सूचना प्रविधि शिक्षा (आइटी)मा स्नाकोत्तर हासिल गरिसक्नुभएका व्यासनगरपालिका–१३ स्थित गुँदीका ३८ वर्षीय ईश्वरराज पन्थले व्यावसायिक भैँसीपालन थाल्नुभएको छ ।आठ वर्षसम्म दमौलीको एक संस्थागत विद्यालयमा प्रिन्सिपल बन्नुभएका पन्थ पछिल्लो समय लाइफ इन्स्योरेन्स कंम्पनीको शाखा प्रबन्धक भएरसमेत काम गर्दै आउनुभएको थियो । ज्योति लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेड दमौली शाखाको प्रबन्धक पदको जागिर छाडेर पन्थ व्यावसायिक भैँसीपालनमा लाग्नुभएको हो ।

कृषक पन्थ हाल एनप्याव्सन तनहुँको सचिव पनि हुुनुहुन्छ ।उहाँले भन्नुभयो, “सानै उमेरदेखि पशुपालनतर्फ रुचि भए पनि पढ्ने बेला भएकाले पढ्दै गएँ र केही समय जागिर पनि खाएँ । तर, पढ्दैमा जागिर खानुपर्छ भन्ने होइन ।” पढेर केही गर्नुपर्छ भन्ने मान्यताका साथ आफू यस पेशातर्फ लागेको उहाँको भनाइ छ । उहाँले गुँदी गाउँबाट दमौली शहर झरेको झण्डै १२ वर्षपछि पुनः गाउँ फर्किएकाले फार्मको नाम नै गाउँ फर्क कृषि उद्यम प्रालिमा दर्ता गरी व्यवसाय गर्नुभएको छ ।उक्त फार्ममा स्थानीय बाबुराम ढकाल र पन्थ दुई जना मिलेर व्यवसाय सञ्चालन गर्नुभएको हो ।

विसं २०७५ मङ्सिरमा भारतबाट रु एक लाख ५० हजार मूल्यका १० दुहुना मुर्रा जातका भैँसी ल्याएर पाल्न थालेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । अहिले दैनिक १०० लिटर दूध उत्पादन भएको र प्रतिलिटर रु १०० मा बिक्री गर्ने गरेको पन्थले बताउनुभयो । उत्पादित दूध दमौली बजार क्षेत्रमा सजिलै खपत हुँदै आएको र माग बढिरहेकाले छिट्टै भैँसीको सङ्ख्या थप्ने योजना उहाँकोे छ ।उहाँले भन्नुभयो, “पानी नमिसाएको शुद्ध दूध पाएपछि केही उपभोक्ता फार्ममै दूध लिन आउने गरेका छन् ।” उक्त फार्म सदरमुकाम दमौलीबाट करीब आठ किलोमिटर उत्तरमा पर्छ । शुरुमा अष्टे«लियाबाट बोयर जातका बाख्रा ल्याएर बोयर बाख्रा स्रोत केन्द्र बनाउने उद्देश्य रहेको उहाँले बताउनुभयो ।

उहाँले भन्नुभयो, “बाख्राको खोरको पूर्वाधार बनिनसकेका कारण भैँसीपालन व्यवसायलाई पनि सँगसँगै लैजान लागिएको हो ।”करीब १५० क्षमताको बाख्रा खोर निर्माण र फार्मसम्म पुग्ने सडकदेखि फार्मभित्रका शाखा सडक निर्माणकार्य भइरहेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । व्यावसायिक पशुपालनका लागि करीब ५०० रोपनी जग्गा रहेको छ । फार्म सञ्चालन शुरु गरेदेखि करीब रु ५० लाख लगानी भइसकेको कृषक पन्थ बताउनुहुन्छ । उत्पादनमूलक बाँझो जग्गा उजाड हँुदै गएको, युवाहरु विदेशिएको अवस्थामा बाँझो रहेको जग्गालाई सदुपयोग गर्दै केही गराँै भन्ने सोचका साथ आफू पशुपालन व्यवसायमा लागेको उहाँले बताउनुभयो ।

हाल उक्त फार्ममा सात कर्मचारी कार्यरत छन् । गाउँका करीब २५ जनालाई प्रत्यक्ष रोजगारी दिने उहाँको योजना छ । आवश्यकताअनुसार केही कर्मचारीलाई ज्यालादारी तरिकाले राख्न सकिने उहाँले बताउनुभयो । नेपाल सरकारले व्यावसायिक कृषकलाई सहुलियत दरमा ऋण प्रदान गर्ने भनिए पनि दमौलीस्थित वाणिज्य बैंकमा आवश्यक कागजपत्र पेश गरेको तीन महीना बितिसक्दा पनि खासै चासो नदेखाएको उहाँले गुनासो गर्नुभयो ।वडामा उद्योग फार्म सञ्चालन हुँदा गाउँमा रहेका बेरोजगारीलाई रोजगारीको सिर्जना हुनुका साथै आर्थिक उन्नन्तिमा टेवा पुग्ने विश्वास लिइएको व्यास–१३ का वडाध्यक्ष लेखबहादुर रानाले बताउनुभयो ।

‘फार्मस्टे’को व्यवस्था

फार्ममा आउने व्यक्ति तथा समूहका लागि घरबासजस्तै ‘फार्मस्टे’को व्यवस्था गरिने भएको छ । फार्ममा आएका मानिसका लागि बस्ने र खाने व्यवस्था मिलाइने गरी काम अघि बढाइएको छ । आन्तरिक एवं बाह्य पर्यटकलाई प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यले पारिवारिक वातावरणमा फार्मस्टेको व्यवस्था गर्न लागिएको अर्का सञ्चालक ढकालले बताउनुभयो ।उक्त फार्मलाई कृषि, शिक्षा र कृषि पर्यटन क्षेत्र बनाउने लक्ष्य राखिएको छ । सिटीभिटीबाट मान्यता प्राप्त लिई कृषि शिक्षा र कृषिको प्रयोगशालास्थलका रुपमा विकास गर्ने योजनासहित फार्म सञ्चालन गरिएको सञ्चालक ढकालले बताउनुभयो ।

रैथाने गाई सङ्कलन तथा संरक्षण

उक्त फार्ममा स्थानीय जातका गाई सङ्कलन गरी संरक्षण गरिने भएको छ । गाईको गहुँत सङ्कलन गरी प्रशोधिनमार्फत औषधिका रुपमा विकास गर्ने, पक्षीको रुपमा स्थानीय जातका कुखुरापालन गर्ने, फलफूल खेतीमा कागती, तरकारी खेतीमा मौसमी तथा बेमौसमी अग्र्यानिक तरकारी उत्पादन गर्ने, मौरी र माछालगायतका व्यावसायिकपालन गर्ने लक्ष्य रहेको सञ्चालकद्वयले बताउनुभयो ।(रासस)

सिञ्जा, ४ भदौ : जुम्लावासी यतिबेला स्याउको बजारीकरणमा व्यस्त हुने बेला भएको छ । पछिल्लो समय पूरै जुम्ला स्याउमय बन्न पुगेको छ । यहाँको प्रमुख आन्तरिक स्रोतका रुपमा रहेको स्याउ निर्यातको सबैलाई चटारो छ । पछिल्लो समय स्याउ जुम्लाको चिनारीसमेत बनेको छ । गत वर्ष जिल्लामा १५ हजार बगैँचामा करीब साढे ४४ हजार बोट रोपिएको तथ्याङ्क कृषि ज्ञान केन्द्रले देखाएको छ ।अघिल्लो वर्ष तीन हजार १५० मेट्रिकटन स्याउ फलेको थियो ।

यस वर्ष त्यसको दोब्बर छ मेट्रिकटन स्याउ फल्ने अनुमान कृषि ज्ञान केन्द्रको छ । यस्तै यही सम्भावनालाई उजागर गर्न दोस्रोपटक यही भदौ १४ गते ‘जुम्ला स्याउ महोत्सव २०७६’ हुने भएको छ । यहाँ उत्पादित स्याउलाई राष्ट्रिय तथा अन्तरराष्ट्रियस्तरसम्म चिनाउन स्याउ सम्मेलन गर्न लागिएको हो ।

भदौ १४ गते जुम्ला स्याउ महोत्सवको उद्घाटन कर्णाली प्रदेशका कृषिमन्त्री विमला केसीले गर्ने कान्जिरोवा टाइम्सका प्रबन्धक निर्देशक महेन्द्र कार्कीले जानकारी दिनुभयो । आयोजक कान्जिरोवा टाइम्सले स्याउको उत्पादन, प्रवद्र्धन तथा बजारीकरणमा टेवा पु¥याउने, एप्पल टुरिज्मको आधार तय गर्ने र स्याउका परिकारको उत्पादनसम्बन्धी प्रचार–प्रसार गर्ने उद्देश्यले महोत्सव गर्न लागिएको जनाएको छ ।

आयोजक कान्जिरोवाका निर्देशक कार्कीले उत्पादित स्याउको निर्यात प्रक्रियालाई प्रभावकारी बनाउने र स्याउ खानकै लागि जुम्ला पुग्न सघाउ होस् भनेर स्याउ महोत्सव गर्न लागिएको बताउनुभयो । उहाँका अनुसार जुम्ला स्याउबाट आत्मनिर्भर बन्दै गएको छ । जुम्लालाई ‘एप्पल टुरिज्म’का रुपमा चिनाउन महोत्सव आयोजना गर्न लागिएको उहाँले बताउनुभयो । देश तथा विदेशमा स्याउप्रतिको आकर्षण बढाउन महोत्सव आयोजना गरिएको उहाँको भनाइ छ ।

एक दिनको महोत्सवमा स्याउका विभिन्न परिकारका स्टल राखिने समेत कार्कीले जानकारी दिनुभयो । सदरमुकाम खलङ्गामा चल्ने महोत्सवको मुख्य आकर्षण भनेको जुम्लामा फल्ने विभिन्न एक दर्जन बढी प्रजातिका स्याउबाट बन्ने विभिन्न किसिमका परिकार रहने छन् । यसमध्ये करीब दुईतिहाई रेड र गोल्डेन डेलिसियस जातका स्याउका परिकार विषेश आकर्षणका रुपमा रहने आयोजकले जनाएको छ ।

पछिल्ला तीन वर्षयता जुम्लामा शुरु गरिएको इटालियन फिजी स्याउ पनि स्टलमा राखिने कार्कीले जानकारी दिनुभयो । स्याउसम्बन्धी सम्पूर्ण जानकारी दिन स्याउ सूचना केन्द्र स्थापना गरिनेछ । यस्तै विभिन्न स्थानीय संस्कृति झल्कने सांस्कृतिक कार्यक्रम पनि देखाइने भएको छ । डकुमेन्ट्री एण्ड पोष्टरिङ बाल क्रियाकलाप र एप्पल ट्री प्रदर्शन नै स्याउ महोत्सवका आकर्षण हुन् । यही सम्भावनालाई उजागर गर्न जुम्लामा पहिलोपटक गत वर्ष भदौ १६ गते स्याउ महोत्सव गरिएको थियो । (रासस)

काठमाडौँ, ३ भदौ – धितोपत्र बजारमा शेयर कारोवार मापक नेप्से ओरालो लागेको छ । सोमबार उकालो लागेको भन्दा पनि बढी अङ्कले आज नेप्से ओरालो लागेको हो ।सोमबार ७ दशमलव २३ बिन्दुले बढेको नेप्से परिसूचक आज भने ८.४३ घटेर एक हजार २१३. ६३ बिन्दुमा झरेको छ । यस्तै सेन्सेटिभ परिसूचक १.७६ बिन्दुले घटेर २६३.१९ बिन्दुमा पुगेको छ । नेप्से घट्दा कारोवार रकम पनि ओरालो लागेको छ । कूल १६५ कम्पनीको ११ लाख ७३ हजार ५१० कित्ता शेयर रु २७ करोड २५ लाख नौ हजार २० मूल्यमा खरीद बिक्री भए ।

स्टकका अनुसार कारोवार भएका कूल १२ उपसमूहमध्ये आज दुई उपसमूहको मात्रै शेयर उकालो लागेको छ । यस्तै १० उपसमूहको भने शेयर घटेको छ । व्यापार ६.५९ र सामूहिक लगानी कोष ०.०५ बिन्दुले बढेको छ । यस्तै बैंकिङ ६.८३, होटल १३.८४, विकास बैंक ७.०४, जलविद्युत् १३.२८, वित्त २.०४, निर्जीवन बीमा २५.५९, उत्पादन ११.८६, अन्य ५.३४, लघुवित्त १३.१२, जीवन बीमा ५६.१६ बिन्दुले घटेको छ ।

कारोवार आधारमा आज होटल सोल्टी शीर्ष स्थानमा रहेको छ । सो होटलको रु चार करोड ३५ लाख ८४ हजार ८९५ बराबरको शेयर कारोवार भएको छ । यस्तै रसुवागढी जलविद्युत् कम्पनी रु एक करोड ६५ लाख ६० हजार २८०, एनआइसिएसिया बैंक रु एक करोड ३२ लाख ९७ हजार १७१, नेपाल बैंक लिमिटेड रु एक करोड ३४ लाख एक हजार ४८०, नबिल बैंक रु ९७ लाख ४१ हजार ६४६ बराबरको कारोवार भई शीर्ष स्थानमा रहेको छ ।

स्टकका अनुसार कारोवारका आधारमा आज सबैभन्दा बढी कमाउनेमा विशाल बजार लिमिटेड रहेको छ । सो कम्पनीका शेयरधनीले ५.६२ प्रतिशतले कमाए । ग्रीन डेभलपमेन्ट बैंक ३.७७, साङ्ग्रिला डेभलपमेन्ट बैंक ३.४७, गुह्येश्वरी मर्चेन्ट बेंक एण्ड फाइनान्स २.५९, सपोट माइक्रोफाइनान्स २.४३ र पञ्चकन्या माई हाइड्रोपावरका शेयरधनीले २ प्रतिशतले कमाए ।

स्टकका अनुसार आज सबैभन्दा बढी गुमाउनेमा पाँचथर पावर कम्पनी रहेको छ । सो कम्पनीका शेयरधनीले ९.५६ प्रतिशतले गुमाए । दिव्येश्वरी हाइड्रोपावर पाँच, हिमालयन पावर पार्टनर ४.९३, गुराँस लघुवित्त वित्तीय संस्था ४.७९, अरुण काबेली पावर ४.२९ र नाडेप लघुवित्त वित्तीय संस्थाका शेयरधनीले ४.०६ प्रतिशतले गुमाए । (रासस)

काठमाडौं-आज नेपाली बजारमा सुनको मूल्यमा कुनै परिबर्तन आएको छैन । हिजो प्रतितोला ७१ हजार रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छापावाल सुनको मूल्य आज कुनै परिबर्तन नभई सोहि मूल्यमा नै कारोबार रहेको नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाएको छ ।

त्यस्तै आज तेजावी सुनको मुल्य ७० हजार ७ सय रुपैयाँमा कारोबार भईरहेको नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाएको छ भने आज चाँदीको मूल्य ओरालो लागि प्रतितोला ८ सय २५ रुपैयाँमा कारोबार भईरहेको महासंघले जनाएको छ ।

सुरुङ्गा, ३ भदौ :पूर्वोत्तर झापाका सर्वसाधारणलाई अझै पनि जङ्गली हात्तीको त्रास छ । भारतबाट प्रवेश गर्ने हात्ती नियन्त्रण गर्न विश्व बैंकको सहयोगमा नेपाल सरकारले हात्ती प्रवेश गर्ने गौँडामा विद्युतीय तारबार गरे पनि जङ्गली हात्ती रोक्न सकिएको छैन ।जङ्गली हात्तीकै कारण झापा बुद्धशान्ति गाउँपालिकाका सीताराम बाँस्तोलाले लामो समयसम्म सिजनमा लगाएको बाली भित्र्याउन पाउनु नै भएन । धानको सिजनमा धान, मकैको सिजनमा मकै थन्क््याउने बेलामा हात्तीसहित अन्य जङ्गली जनावरले खाएर सखाप बनाएका कारण उहाँले विकल्पको बाटो रबरखेती रोज्नुभयो ।

जङ्गलको नजिकै घर भएका सीतारामको खेतबारीमा लगाएको बाली वर्षेनी जङ्गली जनावर हात्ती, मृग, हरिण, बँदेलजस्ता जनावरले नष्ट गरिदिन थालेपछि बाँस्तोलाले बाली परिवर्तन गर्दै विकल्पका रुपमा रुखजन्य रबरखेती शुरु गर्नुभयो । बाँस्तोलाले भन्नुभयो, “विगत १५ वर्षदेखि रबरखेती गर्दै आएको छु, अहिले कुनै चिन्ता छैन, रबरबाट मनग्य आम्दानी हुँदैछ ।”बहुपयोग रुखजन्य खेतीका रुपमा रहेको रबरले विरुवा लगाएको पाँच÷छ वर्षदेखि मात्रै उत्पादन दिने उहाँले बताउनुभयो । गाउँपालिकाका अगुवा कृषकका रूपमा चिनिनुभएका बाँस्तोलाले रबरखेती गरेको ठाउँमा हात्ती तथा अन्य जङ्गली जनावर पनि खासै नआउने गरेको जानकारी दिनुभयो ।

रबरलाई खेतीका रूपमा अपनाउने कृषकका आ–आफ्नै प्रभाव र अनुभव छन् । वैदेशिक रोजगारीमा रहेका स्थानीय चन्द्र अधिकारीले पनि दुवईबाटै श्रीमतीलाई फोन गरेर आफ्नो बाँझो रहेको जमीनमा रबरखेती लगाउन सल्लाह दिनुभयो । वैदेशिक रोजगारी रहेका बेला विसं २०७० मा दुवईमा आफ्नै साथीहरुबीच झगडा हुँदा सुनेको वाक्यले उहाँलाई रबरखेतीतर्फ प्रेरित ग¥यो ।“गए त्यही दुई बोट रबर त जान्छ नि, म खानले मर्दिनँ, गाउँमा टन्न रबर लगाएको छु”, साथी–साथी झगडा गर्दा सुनेको थिएँ”, अधिकारीले भन्नुभयो, “पछि उनै साथीहरुसँग सल्लाह लिएर आफ्नो पनि गाउँको बाँझो जमीनमा रबर रोप्न श्रीमतीलाई विदेशबाटै सल्लाह दिएँ, श्रीमतीले रबर रोप्न शुरु गरिन् पछि म आएर सबै जमीनमा रबर लगाएँ, अहिले मलाई कुनै चिन्ता छैन ।”

साना किसान प्राकृतिक रबर उत्पादक सङ्घ नेपालका महासचिवसमेत रहनुभएका अधिकारीका अनुसार अलैँची र सुपारीपछि रुखजन्य वस्तुमा बढी आम्दानी दिने रबर नै हो । स्थानीय दीपेन्द्र बाँस्तोला रबर कृषकका साथै ठेकेदारको काम पनि आफैँ गर्नुहुन्छ । उहाँले आफ्ना बारीमा लगाएको रबरका साथै स्थानीय आदर्श नमूना सामुदायिक वनको १० हेक्टर जमीनमा लगाएको रबरबाट उत्पादित काँचो चोप खरीद गरी प्रशोधन गरेर बिक्री गर्दै आउनुभएको छ । प्रतिकेजी रु ५३ मा खरीद गरेको काँचो चोप प्रशोधन गरेपछि रु २१० देखि २२० सम्ममा बिक्री हुने गरेको उहाँको भनाइ छ । सरकारले ध्यान दिए रबरखेतीबाट किसानले प्रशस्त आम्दानी गर्न सक्ने रबरको अनुसन्धानकर्ता तेजनाथ दाहालले बताउनुभयो । उहाँले रबरखेतीबाट साना किसानले पनि वार्षिक न्यूनतम रु छ लाखदेखि अधिकतम रु २० लाखसम्म आम्दानी गर्न सक्ने बताउनुभयो ।

झापाको पूरै जमीनमा रबरखेती लगाए पनि माग थेग्न नसक्ने दाहालको भनाइ छ । सरकारले पछिल्लो समय झापालाई रबरजोन घोषणा गरेको छ । हाल झापाको मेचीनगर, भद्रपुर, अर्जुनधारा, कनकाई, गौरादह र दमक नगरपालिका तथा बुद्धशान्ति, घेराबारी, कचनकवल, बाह्रदशी गाउँपालिकाका केही भागमा व्यावसायिक रबरखेती शुरु गरिएको छ । यी क्षेत्रमा कतै सामूहिक रुपमा र कतै व्यक्तिगतरूपमै रबरखेतीको शुरुआत गरिएको छ ।
गोरखकाली रबर उद्योग विसं २०४१ मा स्थापना भएसँगै झापामा विसं २०४८ बाट व्यावसायिक रबरखेती शुरु गरिएको बताइन्छ । साना किसान प्राकृतिक रबर उत्पादक सङ्घ नेपालको तथ्याङ्कअनुसार अहिले झापामा २८० हेक्टर क्षेत्रफलमा रबरखेती गरिएको छ । अनुसन्धानकर्ता दाहालका अनुसार पूर्वका झापासहित इलाम र मोरङमा पनि रबरको व्यावसायिक खेती शुरु गरिएको छ ।(रासस)

कावासोती, ३ भदौ  : कावासोती नगरपालिका–७ साँढ निवासी यमबहादुर नेपालीका दुई माछापोखरी छन् । उहाँले माछापोखरी बनाउनुभन्दा पहिले धानखेती लगाउँदै आउनुभएको थियो । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको मध्यवर्ती क्षेत्रको सिमानासँगै जोडिएको खेतमा धान लगाए पनि कहिल्लै पाकेर पूरै काट्न भने पाउनुभएन । वनबाट आउने गैँडा, बदेल, मयुरलगायतले बालीनास गर्न थालेपछि उहाँले विकल्प रोज्नुभयो ‘माछा पोखरी’ ।वन्यजन्तुले क्षति नपु¥याउने भएकाले उहाँले माछापोखरी निर्माण गुर्नभयो । धान बेचेर मुस्किलले वार्षिक रु ३० हजारसम्म जोगाउने गर्नुभएको उहाँले अहिले माछा बेचेर भने मनग्य आम्दानी गर्न सफल हुुनुभएको छ ।

“धान लगायो कहिल्लै पाकेर पूरै भित्र्याउन पाइँदैन थियो, मुस्किलले रु ३० हजारसम्म हुन्थ्यो, अहिले माछापोखरी बनाएपछि आम्दानी पनि राम्रो भएको छ”, उहाँले भन्नुभयो, “अहिले माछा बेचेर धान किन्न सजिलो भएको छ ।”
दुई पोखरीबाट वार्षिकरूपमा रु दुई लाखसम्म आम्दानी हुने गरेको उहाँले बताउनुभयो । नेपालीजस्तै यहाँ रहेका प्रायः सबैले माछापोखरी निर्माण गरेका छन् । वडा नं ७ र १३ अन्तर्गत पर्ने साँढमा घरैपिच्छे माछापोखरी छन् । वन्यजन्तुले बालीनालीमा क्षति पु¥याउने भएपछि विकल्पका रुपमा यस टोलका सबैजसोले माछापोखरी निर्माण गरेका छन् । नमूना मध्यवर्ती र कृष्णसार मध्यवर्ती वनअन्तर्गत पर्ने यस क्षेत्रमा १३२ माछापोखरी छन् ।

करीब ६४ घरपरिवारका कसैका एउटा कसैका दुई वटाका दरले माछापोखरी छन् ।नमूना कृष्णसार माछापालन समूहमा आवद्ध रहेका सबैजसोले व्यक्तिगतरूपमा माछापोखरी निर्माण गरेका छन् । निकुञ्जसँग समन्वय गरी यहाँका सबैजसो घरपरिवारले माछापोखरी निर्माण गरेका हुन् । यस क्षेत्रमा २० जति नयाँ माछापोखरी थप हुने क्रममा रहेका समूहका पूर्वध्यक्षसमेत रहनुभएका नेपालीले बताउनुभयो ।पानीको राम्रो स्रोत भएकाले माछा राम्रो उत्पादन हुने गरेको स्थानीय मेनबहादुर रानाले बताउनुभयो । यस क्षेत्रका स्थानीयवासीले उत्पादन गरेका माछा स्थानीय बजारमा नै खपत हुने गरेका माछापालक कृषकले बताएका छन् ।

नारायणी नदी नजिकको क्षेत्र भएकाले यहाँका माछा पनि नारायणीको जस्तो स्वादिलो हुने भएकाले बजारको कुनै समस्या नभएको उनीहरुले बताएका छन् ।धेरै माछा हुँदा कहिलेकाहीँ पोखरा, काठमाडौँसम्म लैजाने गरेको समूहका अध्यक्ष देवराज सुब्बाले बताउनुभयो । माछापालनबाट यस क्षेत्रका माछापालक कृषकले राम्रो आम्दानी गर्दै आएका छन् । माछापालनबाटै आर्थिकस्तरसमेत सबल हुँदै गएको छ । माछापालनले वन्यजन्तु र मानवबीचको द्वन्द्व व्यवस्थापनमा समेत सहयोग पुगेको अध्यक्ष सुब्बाले बताउनुभयो ।

पहिले वन्यजन्तुले बालीनाली खाइदिँदा समस्या हुने गरेकामा अहिले त्यस्तो समस्या नभएको उहाँले बताउनुभयो । माछापालनले निकुञ्ज क्षेत्रअन्तर्गत पर्ने नारायणीमा अवैधरुपमा माछा मार्ने क्रमसमेत रोकिएको अध्यक्ष सुब्बाले बताउनुभयो । निकुञ्जले नारायणीमा लाइसेन्स नलिई माछा मार्न रोक लगाउँदै आएको छ । ठूला तिहारी जालको प्रयोग गरी माछा मार्दा गोही परेर मर्ने हुनाले यसमा कडाइ गरिएको छ ।

यस क्षेत्रका स्थानीय माछापालनमा आकर्षित भएसँगै वडाले समेत उनीहरुलाई लक्षित गरी योजना निर्माण गरेको वडा नं १३ का वडाध्यक्ष विनोद रानामगरले बताउनुभयो । माछापालक कृषकलाई अनुदानसहित प्राविधिक सहयोग उपलब्ध गराउँदै आएको उहाँले बताउनुभयो । कावासोती नगरपालिकाले समेत वडा नं ७ र १३ लाई माछा पकेट क्षेत्रका रुपमा घोषणा गरेको छ । यस क्षेत्रमा माछापालन गर्ने कृषकलाई ५० प्रतिशत अनुदानमा आवश्यक सामग्री उपलब्ध गराइँदै आएको वडाध्यक्ष रानामगरले बताउनुभयो ।(रासस)

चाडपर्व नजिकिँदै गर्दा सुनचाँदी बजार सुस्ताएको छ । सुनचाँदीको भाउ अन्तर्राष्ट्रिय बजारमै महँगो भएसँगै चाडपवएको मुखमा समेत नेपाली बजारमा सुनचाँदी बजार सुनसान भएको हो ।

पछिल्लो समय सुन किन्नेभन्दा बेच्ने ग्राहक धेरै आउने गरेको सुनचाँदी व्यवसायीहरु बताउँछन् । सुनचाँदी व्यवसायी हरिकृष्ण श्रेष्ठले भने, ‘सुनको कारोबार ठप्प छ ।’ उनले चाडपर्व नजिकिँदै गर्दा सुनको धमाधम अर्डर आउनुपर्नेमा कारोबार नै शून्य भएको बताए ।

उनको गुनासो छ, ‘सानोतिनो ऋण व्यापार गर्ने हामीजस्तालाइृ गाह्रो भयो ।’ यो समाचार आजको गोरखापत्र दैनिकमा सीता शर्माले लेखेकी छिन् ।

काठमाडौं । दूधको उत्पादन दरअनुसार वर्षमा दुईथरी मूल्य निर्धारण गरिने भएको छ । कृषि तथा पशुपंक्षी विकास मन्त्रालयले गठन गरेको कार्यदलले दूध बढी उत्पादन हुने सिजनमा र कम उत्पादन हुने सिजनमा फरकफरक मूल्य निर्धारण गर्न सिफारिस गरेको हो ।

नेपालमा असोजदेखि फागुनसम्म उत्पादन बढी हुने (फ्स सिजन) र चैतदेखि भदौसम्म कम उत्पादन९लिन० सिजन चल्ने गर्छ । हालको बजार मूल्यप्रतिलिटर ७० रुपैयाँलाई आधार मानेर फ्लस सिजनका लागि ८.२८ प्रतिशत र लिन सिजनका लागि १४.२९ प्रतिशत मूल्य बढाउन दुग्ध विकास बोर्डका निमित्त कार्यकारी निर्देशक बाबुकाजी पन्तको संयोजकत्वको कार्यादलले सिफारिस गरेको हो । यो समाचार कारोबार दैनिकमा छ।

काठमाडौं । आज मंगलबार अमेरिकी डलरसहित प्राय सबै देशको भाउ बढेको छ । नेपाल राष्ट्रबैकले आजका लागी तोकको बिदेशी मुद्राको विनिमय दर अनुसार आज अमेरिकी डलर एकको खरिददर ११४ रुपैयाँ रहेको छ भने बिक्रिदर ११४ रुपैयाँ ६० पैसा रहेको छ। हिजो डलरको विनिमयदर ११३ रुपैयाँ ५५ पैसा रहेको थियो । त्यस्तै आज कतारी रियाल एकको खरिददर ३१ रुपैयाँ ३१ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३१ रुपैयाँ ४७ पैसा रहेको छ।

साउदी रियाल एकको खरिददर ३० रुपैयाँ ३९ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३० रुपैयाँ ५५ पैसा रहेको छ । त्यस्तै युके पाउण्ड स्ट्रलिङ एकको खरिददर १३८ रुपैयाँ २ पैसा र बिक्रिदर १३८ रुपैयाँ ७५ पैसा रहेको छ। त्यस्तै कुवेती दिनाार एकको खरिदर ३७४ रुपैयाँ ५६ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३७६ रुपैयाँ ५३ पैसा रहेको छ। मलेसियन रिँगिट एकको खरिददर २७ रुपैयाँ २९ पैसा तथा बिक्रिदर २७ रुपैयाँ ४४ पैसा रहेको छ। युएई दिराम एकको खरिददर ३१ रुपैयाँ ३ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३१ रुपैयाँ २० पैसा रहेको छ। बहराईन दिनार एकको खरिददर ३०२ रुपैयाँ ३८ पैसा तथा बिक्रिदर ३०३ रुपैयाँ ९७ पैसा रहेको छ।

तनहुँ, ३ भदौ: जिल्लाको घिरिङ गाउँपालिका–५ स्थित मोचाबारीकी एकल महिला सेतीमाया विश्वकर्माले गाउँका ११ एकल महिलालाई रोजगारी दिनुभएको छ । २८ वर्षको उमेरमा एकल महिला बन्नुभएकी सेतीमायाले शिव नर्सरी फार्म स्थापना गरेर उनीहरुलाई गाउँमै रोजगारीको व्यवस्था गर्नुुभएको हो ।सेतीमायाले आफ्नै नाममा रहेको करीब तीन रोपनी क्षेत्रफल जग्गामा नर्सरी स्थापना गरी कफी, आँप, कागती, एभोकाडो (नौनी फल) लगायतका बिरुवा उत्पादन गर्दै आउनुभएको छ । “करीब तीन वर्षको अवधिमा फल दिन शुरु गर्ने जातका बिरुवा उत्पादन गरी बिक्री गर्दै आएकी छु”, उहाँले भन्नुभयो, “प्रतिबिरुवा रु २०० मा बिक्री गर्छु ।”

कफीका ४० हजार बोटमध्ये १० हजार बिक्री भइसकेका छन । उत्पादन गरेको आठ हजार एभोकाडोका बिरुवा सकिएका छन् भने आँप र कागतीका केही बिरुवा बाँकी छन् । एकल महिलाले नर्सरीमा बिरुवा उत्पादनका लागि पोलिब्यागमा माटो भर्ने, कफीका बिरुवा रोप्ने, माटो सङ्कलन गर्नेलगायतका काम गर्ने गरेका सञ्चालक सेतीमायाले बताउनुभयो ।विसं २०७६ वैशाखदेखि नर्सरी स्थापना गर्नुभएकी उहाँले विभिन्न जातका बिरुवा उत्पादन गरेर रोजगारी प्रदान गर्नुका साथै आफ्नो घरखर्च राम्रैसँग चलाउँदै आउनुभएको छ । शुरुमा रु एक लाखबाट नर्सरी स्थापना गर्नुभएकी उहाँले हालसम्म करीब रु तीन लाख खर्च गरिसकेको बताउनुभयो ।

टिमुर, शितल चिनीलगायतका बिरुवा पनि उत्पादन गर्ने तयारी भइरहेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “करीब ५० हजार बिरुवा उत्पादन गर्ने क्षमताको नर्सरी रहेकाले अबको पालोमा बिरुवा उत्पादनमा वृद्धि गर्ने योजना बनाएको छु ।” विभिन्न स्थानमा पाइने बीउ नर्सरीसम्म ल्याइदिन अर्का नर्सरी सञ्चालक पुष्कर विश्वकर्माले सहयोग गर्दै आउनुभएको उहाँले बताउनुभयो ।

गाउँपालिकाद्वारा अनुदान

घिरिङ गाउँपालिकाले नर्सरी सञ्चालक सेतीमायालाई रु एक लाख अनुदान सहयोग गरेको छ । उहाँले ५० प्रतिशत छुटमा एभोकाडोका बिरुवा उपलब्ध गराइएको बताउनुभयो । रु ७५ गाउँपालिकाको र रु ७५ कृषकले व्योहोर्ने गरी ७०० बिरुवा उपलब्ध गराइएको छ । एभोकाडोको बिरुवाप्रति स्थानीयको आर्कषण बढ्दै गएको छ । तीन वर्षको अवधिमा फल्न शुरु गर्ने एभोकाडो रोटी तथा पाउरोटीमा जामको रुपमा प्रयोग गरी खान सकिन्छ । खेती गर्न सजिलो हुने एभोकाडोमा सबै प्रकारका भिटामिन प्रचुरमात्रामा पाइने हुनाले यसतर्फ मानिसको आकर्षण बढ्दै गएको हो । (रासस)

खस्यौली, २ भदौ – सरकारी स्वामित्वको राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकले कृषि, पर्यटन, ऊर्जालगायतका क्षेत्रलाई विशेष प्राथमिकतामा राखी कर्जा परिचालन गरेको छ ।सरकारले प्राथमिकतामा राखेका क्षेत्रलाई केन्द्रमा राखेर कर्जा परिचालन गरेको र त्यसले बैंकको कार्यक्षेत्रलाई समेत थप विस्तार गरेको छ । बैंकले आर्थिक वर्ष २०७५÷७६ मा मात्रै रु पाँच अर्ब ३२ करोड खुद मुनाफा गरेको छ । सो अवधिमा बैंकले रु एक खर्ब ९० अर्ब निक्षेप सङ्कलन गरेको छ । यस्तै रु एक खर्ब ४४ अर्ब कर्जा प्रदान गरेको छ ।

बैंकमा आज आयोजित कार्यक्रममा प्रमुख कार्यकारी अधिकृत किरणकुमार श्रेष्ठले बैंकले सातै प्रदेश, ७७ जिल्लाका २२२ शाखा कार्यालय, १७५ एटिएम र ९३ वटा शाखारहित बैंकिङ सेवा प्रदान गरेको जानकारी दिनुभयो ।बैंकिङ क्षेत्रको विस्तार, वित्तीय पहुँचका लागि वित्तीय साक्षरता, बैंकलाई प्रतिस्पर्धी बनाएर युवा लक्षित कारोवार सञ्चालन गरेको समेत उहाँको भनाइ छ ।यसैबीच बैंकले आफ्नो ब्राण्ड एम्बासडरमा मिस नेपाल २०१९ अनुष्का श्रेष्ठलाई नियुक्त गरेको छ । ब्राण्ड एम्बासडरमा नियुक्तिसम्बन्धी सम्झौतापत्रमा बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत श्रेष्ठ र दी हिडेन टे«जरका अध्यक्ष गोपालसुन्दरलाल कक्षपतिले हस्ताक्षर गर्नुभयो ।

बैंकको व्यवसाय प्रवद्र्धकका लागि भन्दै गत वर्षदेखि मिस नेपाललाई ब्राण्ड एम्बासडरमा नियुक्ति गर्न थालिएको हो । मिस नेपाल श्रेष्ठले बैंकसँग जोडिन पाउँदा आफूलाई खुशी लागेको बताउनुभयो । यस्तै दी हिडेन टे«जरका अध्यक्ष कक्षपतिले सरकारी स्वामित्वको बैंकसँग जोडिन पाउँदा आफूलाई थप उत्साहित बनाएको बताउनुभयो ।(रासस)

काठमाडौँ, २ भदौ – धितोपत्र बजारमा लगातार ओरालो लाग्दै आएको कारोवार मापक नेप्से परिसूचक आज उकालो लागेको छ । नेपाल स्टक एक्सचेञ्जका अनुसार नेप्से परिसूचक ७ दशमलव २३ बिन्दुले बढेर एक हजार २२२ दशमलव ०६ बिन्दुमा पुगेको छ ।यस्तै सेन्सेटिभ परिसूचक १.८५ बिन्दुले बढेर २६४.९६ मा पुगेको छ । नेप्से परिसूचक बढेपनि कारोवार रकममा भने उल्लेख्य सुधार हुन सकेन । आज कूल १७५ कम्पनीको १४ लाख ७७ हजार ४३५ कित्ता शेयर रु ३८ करोड ९६ लाख २५ हजारमा खरीद बिक्री भए ।

स्टकका अनुसार कारोवार भएका कूल ११ उपसमूहमध्ये आज निर्जीवन बीमाको शेयर कारोवार ओरालो लागेको छ । सो उपसमूहको शेयर २९.७८ बिन्दुले घट्दा बैंकिङ ७.३३, होटल ४.७४, विकास बैंक १३.४३, जलविद्युत् १.१९, वित्त १.०७, उत्पादन ६.९१, अन्य ४.७२, लघुवित्त २१.५१, जीवन बीमा ४४.३२ र सामूहिक लगानी कोष ०.०१ बिन्दुले बढेको छ ।स्टकका अनुसार कारोवारका आधारमा आज सिद्धार्थ बैंक लिमिटेडको संस्थापक शेयर शीर्ष स्थानमा रहेको छ । सो बैंकको रु दुई करोड ५८ लाख ३१ हजार ४२८ बराबरको शेयर कारोवार भएको छ ।

त्यस्तै रसुवागढी जलविद्युत् आयोजना रु दुई करोड १५ लाख १६ हजार, एनआइसि एशिया रु एक करोड ७१ लाख ९० हजार, सोल्टी होटल रु एक करोड ६७ लाख ३४ हजार, कृषि विकास बैंक रु एक करोड ६६ लाख ६४ हजार र नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको शेयर रु एक करोड ४६ लाख ९८ हजारमा खरीद बिक्री भई शीर्ष स्थानमा रहे ।

कारोवारका आधारमा नाडेप लघुवित्त वित्तीय संस्थाका शेयरधनीले ७.५० प्रतिशतले कमाउँदा सपोर्ट माइक्रोफाइनान्स ६.४७, ग्लोबल आइएमई लघुवित्त वित्तीय संस्था ६.१६, एक्सेल डेभलपमेन्ट बैंक ५.०९ र महिला सहयात्रा माइक्रोफाइनान्स वित्तीय संस्थाका शेयरधनीले ५.०३ प्रतिशतले कमाएका छन् । सानिमा इक्विटी फण्ड ३.५७, जोशी हाइड्रोपावर २.८९, युनाइटेड इन्स्योरेन्स २.५६, गुह्यश्वरी मर्चेन्ट बैंक एण्ड फाइनान्स २.५२, बरुण हाइड्रोपावर २.२२ र चिलिमे जलविद्युत् कम्पनीका शेयरधनीले १.९६ प्रतिशतले गुमाए ।(रासस)

हेटौँडा, २ भदौ – मकवानपुरगढी गाउँपालिकाबाट मासिक रु तीन करोड बराबरकोे दूध बिक्री हुने गरेको छ । सहकारीमार्फत मात्रै दैनिक १० हजार लिटर दूध बिक्री हुँदै आएको छ ।सङ्कलकमार्फत पनि अत्यधिक परिमाणमा दूध बिक्री हुने गरेको छ । गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत भीम परियारका अनुसार सहकारी तथा सङ्कलकमार्फत बिक्री हुने दूधबाट गाउँपालिकामा दैनिक रु १० लाख भित्रिने गरेको छ । दूधबाहेक गाउँपालिकाबाट केरा, मकै, कोदो, अदुवालगायत कृषिउपज बिक्री हुने गरेको छ ।

“गाउँपालिका व्यावसायिक र आधुनिक कृषितर्फउन्मुख हुँदै गएको छ, उत्पादनमा उल्लेख्य वृद्धि भएको छ”, परियारले भन्नुभयो ।कृषिमार्फत समृद्ध हुने ठानेर कृषिमा आधुनिकीकरण गरी उत्पादन वृद्धि गर्ने लक्ष्य लिएको गाउँपालिकाका अध्यक्ष विदुर हुमागार्इंले बताउनुभयो । गाउँपालिकाले प्रदेश सरकारको सहयोगमा माटो र गोबर परीक्षण केन्द्र सञ्चालनको तयारी गरेको छ । पशु आहाराका लागि दाना उद्योग सञ्चानकोसमेत तयारी भइरहेको हुमागाईँ बताउनुहुन्छ । गाउँपालिकामा हाल ३० ठूला गाईपालन केन्द्र सञ्चालित छन् ।

मकवानपुरगढी गाउँपालिकाको दोस्रो ठूलो उत्पादन यहाँको मालभोग प्रजातिको केरा हो । आधुनिक खेती प्रणालीमार्फत मकवानपुरगढीमा दैनिक लाखाँै रुपैयाँको तरकारी, केरालगायत उत्पादन बिक्रीका लागि अन्यत्र लैजाने गरिन्छ । राज्मा, बोडी, मास, सिमी, भटमास तथा विभिन्न प्रकारका मौसमी एवम बेमौसमी तरकारी यहाँ प्रशस्त उत्पादन हुने गरेको छ ।(रासस)

नेपालगञ्ज, २ भदौ – नेपालमा जुम्लाको स्याउको खुबै नाम छ । अर्गानिक भएकाले जुम्ली स्याउ प्रख्यात छ । जुम्ली स्याउको प्रमुख बजार नेपालगञ्ज हो । अहिले बजारमा जताततै जुम्लाको स्याउ बिक्री भइरहेको छ ।चीन र भारतको स्याउ बढी खपत हुने गरेको नेपालगञ्जमा अहिले जुम्लाको स्याउले राम्रै बजार पाएको छ । नेपालगञ्जका फलफूल व्यापारी अहिले जुम्लाको स्याउ बिक्री गर्नमा व्यस्त छन् । जुम्लासम्म मोटरबाटो पुगेकाले अहिले सडकमार्ग भएर स्याउ ढुवानी गर्न थालिएको छ ।

शुरुआती चरण भएकाले दैनिक एक ट्रक स्याउ ढुवानी हुने गरेको स्याउ व्यापारी बताउँछन् । नेपालगञ्जस्थित गुरुद्वारा रोडमा रहेको नेपाल फलफूल सागसब्जीको थोकमण्डीमा जुम्ली स्याउ खरिद बिक्री भइरहेको छ ।यहीँबाट फुटकर बिक्रेताले किनेर अन्य ठाउँमा स्याउ बिक्री गर्ने गरेको खुद्रा व्यापारी असलम अन्सारीले बताउनुभयो ।स्याउले नेपालगञ्जमा राम्रो बजार पाएपछि जुम्लाका किसान लाभान्वित भएका छन् ।

नेपाल फलफूल सागसब्जी व्यवसायी सङ्घ नेपालगञ्जका सदस्य मेराइलाल साहु भन्नुहुन्छ, “जुम्लाबाट एकै जातको स्याउ तीन वर्गमा विभाजित गरी नेपालगञ्ज ल्याउँछौँ ।” नेपालगञ्जका व्यापारीले उक्त स्याउ बर्दिया र कैलालीसम्म बिक्री हुने गरेको छ । नेपालगञ्जमा अहिले जुम्लाको स्याउ प्रतिकिलो रु १०० देखि रु १५० सम्ममा बिक्री हुने गरेको फलफूल व्यापारी मोहम्मद नसिमले बताउनुभयो । जुम्लाको स्याउ अहिले बजारमा ठूलो, मझौला र सानो ग्रेडिङ गरेर बिक्री भइरहेको छ । (रासस)

काठमाडौं । दुई सातादेखि लगातार उकालो लागेको सुनको भा्उ आज सोमबार भने स्थिर रहेको छ।नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाए अनुसार आज आज छापावाल सुन प्रतितोला ७१ हजार रुपैयामा कारोबार भइरहेको छ । आइतबार सुनको मूल्य तोलामा पाँच सयले घटेको थियो ।

त्यस्तै आज तेजावी सुनको मूल्य ७० हजार ७ सय रुपैयाँमा कारोबार भईरहेको महासंघले जनाएको छ । आज सुनको भाउसँगै चाँदीको भाउ पनि स्थिर छ। आज चाँदी प्रतितोला ८ सय ३० रुपैयाँमा कारोबार भईरहेको छ।

काठमाडौं । आज सोमबार अमेरिकी डलरसहित धेरै देशको विनिमयदर स्थिर रहेको छ । नेपाल राष्ट्रबैकंले आजका लागी तोकेको विदेशी मुद्राको विनिमय दर अनुसार आज अमेरिकी डलर एकको खरिददर ११३ रुपैयाँ ५५ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ११४ रुपैयाँ १५ पैसा रहेको छ। त्यस्तै आज साउदी रियाल एकको खरिददर ३० रुपैयाँ २८ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३० रुपैयाँ ४४ पैसा रहेको छ।

त्यस्तै कतारी रियाल एकको खरिददर ३१ रुपैयाँ १८ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३१ रुपैयाँ ३४ पैसा रहेको छ। युके पाउण्ड स्ट्रलिङ एकको खरिददर १३७ रुपैयाँ ९७ पैसा र बिक्रिदर १३८ रुपैयाँ ७० पैसा रहेको छ। मलेसियन रिँगिट एकको खरिददर २७ रुपैयाँ १७ पैसा तथा बिक्रिदर २७ रुपैयाँ ३२ पैसा रहेको छ।

कुवेती दिनाार एकको खरिदर ३७३ रुपैयाँ ३३ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३७५ रुपैयाँ ३० पैसा रहेको छ। युएई दिराम एकको खरिददर ३० रुपैयाँ ९१ पैसा रहेको छ भने बिक्रिदर ३१ रुपैयाँ ८ पैसा रहेको छ। बहराईन दिनार एकको खरिददर ३०१ रुपैयाँ १९ पैसा तथा बिक्रिदर ३०२ रुपैयाँ ७८ पैसा रहेको छ।

प्रशोधित दूधको मूल्य मौसमका आधारमा दुईथरी कायम गर्न सिफारिस गरिएको छ।कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले गठन गरेको कार्यदलले आइतबार दूधको मूल्य सिफारिस गरेको गरेको हो। दूध बढी उत्पादन हुने र कम उत्पादन हुने मौसमका लागि छुट्टाछुट्टै मूल्य सिफारिस गरिएको छ। यो खबर आजको अन्नपूर्ण पाेस्टबाट लिएका हौं।

दूध कम उत्पादन हुने मौसम (लिन सिजन)मा हाल कायम मूल्यमा प्रतिलिटर १० रुपैयाँ थप्ने र अत्यधिक उत्पादन हुने मौसम (फ्स सिजन) मा प्रतिलिटर ६ रुपैयाँ थप्न कार्यदलले मन्त्रालयलाई सिफारिस गरेको छ।

चुरियामाई, १ भदौ  – सरकारी स्वामित्वमा रहेको हेटौँडा सिमेन्ट उद्योग आठ दिन बन्द हुँदा रु तीन करोड ८४ लाख घाटा भएको छ । उद्योग प्रशासनका अनुसार एकदिन उद्योग बन्द हुँदा रु ४८ लाख घाटा हुने गरेको छ ।भट्टीको फायर ब्रिक्स् खसेपछि आठ दिनसम्म उद्योग बन्द हुँदा सो रकम बराबरको घाटा भएको हो । मर्मतपछि उद्योग पुनः सञ्चालनमा आएको छ । किल ब्रिक्स् लाइनिङको काम सकिएपछि शुक्रबारबाट भट्टी तताउन शुरु गरिएको र विस्तारै उत्पादन शुरु भएको उद्योगका नायब महाप्रबन्धक कामेश्वर मण्डलले जानकारी दिनुभयो ।

करीब रु २० लाखको लगानीमा फायर ब्रिक्स लाइनिङ गरिएको उद्योगले जनाएको छ । एउटा ब्रिक्स्को तौल साढे १० किलोको हुने उद्योगले जनाएको छ ।उद्योगमा यसपटक दुई हजार छ सय वटा ब्रिक्स लाइनिङ गरिएको मण्डलले बताउनुभयो । एउटा ब्रिक्सकै मूल्य रु ७०० पर्ने बताइएको छ । दैनिक १६ हजार बोरा सिमेन्ट उत्पादन गर्ने क्षमता रहेको उद्योगले हाल दैनिक औसत आठ हजार बोरा मात्र सिमेन्ट उत्पादन गरिरहेको छ । करीब ३१ लाख बोरा सिमेन्ट उत्पादन गर्ने क्षमता रहेको उद्योगले गत आर्थिक वर्षमा २० लाख बोरा मात्र सिमेन्ट उत्पादन गर्न सकेको उद्योगका प्रशासन महाशाखा प्रमुख गणेश कोइरालाले जानकारी दिनुभयो ।

विभिन्न समयमा उद्योग बन्द हुँदा आव २०७४÷७५ को तुलनामा झण्डै आठ लाख बोरा सिमेन्ट उत्पादन घटेको उद्योगले जनाएको छ । उद्योगको यन्त्रमा पटक पटक खराबी आएर उद्योग बन्द हुँदा उत्पादनमा पनि ह्रास आएको प्रशासन महाशाखा प्रमुख कोइरालाले बताउनुभयो । धेरै यन्त्रहरु अघिल्लो आवमा बनाइएकाले चालू आवमा भने उत्पादन बढ्न सक्ने कोइरालाको अनुमान छ ।(रासस)

काठमाडौँ, १ भदौ  – लगातार उकालो लाग्दै गएको सुनको मूल्यमा आज सामान्य गिरावट देखिएको छ । शनिबार प्रतितोला रु ७१ हजार ५०० मा कारोवार भएको छापावाला सुनको मूल्य आज प्रतितोला रु ५०० ले घटेर रु ७१ हजार कायम भएको नेपाल सुन चाँदी व्यवसायी महासङ्घले जनाएको छ । तेजाबी सुनको मूल्य पनि सामान्य घटेको छ । तेजाबी सुनको मूल्य प्रतितोला रु ५०० ले घटेर रु ७० हजार ७०० कायम भएको छ । शनिबार तेजाबी सुन प्रतितोला रु ७१ हजार २०० रुपैयाँमा कारोवार भएको थियो ।

त्यसैगरी चाँदीको मूल्य पनि केही ओरालो लागेको छ । शनिबार प्रतितोला रु ८४० मा कारोवार भएको चाँदीको मूल्य आज प्रतितोला रु ८३० कायम भएको महासङ्घले जनाएको छ । पछिल्लो एक महीनाको अवधिमा सुन र चाँदीको मूल्य निकै आकाशिएको छ । साउन महीनामा मात्रै सुनको मूल्य प्रतितोला रु छ हजारसम्मले बढेको थियो ।

यो वर्ष सुनको मूल्य अहिलेसम्मकै उच्च रु ७१ हजार ५०० मा खरीद बिक्री भएको थियो । चीन–अमेरिका व्यापार टवराव, अमेरिका–इरान तनावलगायत कारणबाट विश्व बजारमा सुनको मूल्य उकालो लाग्दै गएको हो । अन्तरराष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य प्रतिऔंस एक हजार ५१८ डलर नाघेको छ । (रासस)

काठमाण्डौ – हप्ताको पहिलो दिन आइतबार सुनचाँदीको भाउ घटेको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाए अनुसार आज सुनको मूल्य तोलामा ५ सय रुपैयाँ घटेको छ । आज तोलामा ५ सय रुपैयाँ घटेर तोलाको ७१ हजार रुपैयाँमा सुनको कारोबार भइरहेको महासंले जनाएको छ ।

त्यस्तै आजचाँदीको मूल्य पनि १० रुपैयाँले घटेको छ । चाँदी प्रतितोलामा ८ सय ३० रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । महिनाको पहिलो दिन तोलाको ६४ हजार ५ सय रुपैयाँमा कारोबार भएको सुनको भाउ त्यसयता रेकर्ड बनाउँदै महिनाको अन्तिम दिन गएको शुक्रबार तोलाको ७१ हजार ५ सय रुपैयाँ पुगेको हो ।