३१ असोज (रासस) – काठमाडौँ उपयकाबाट दशैँ मनाउन २१ लाख भन्दा बढी यात्रु बाहिरिएका छन् । महानगरीय ट्राफिक महाशाखाका अनुसार विगत चार दिनको अवधिमा सो सङ्ख्यामा यात्रु बाहिरिएका हुन् । स्थलमार्गबाट मात्रै २२ लाख यात्रु बाहिरिएको महाशाखाको भनाइ छ । टाढाटाढाका यात्रु बाहिरिए पनि काठमाडौँ आसपासका सिन्धुपाल्चोक, काभ्रे, नुवाकोट, धादिङलगायत जिल्लाका सर्वसाधारण आज पनि काठमाडौँबाट बाहिरिदै गरेको महाशाखाका वरिष्ठ प्रहरी उपरीक्षक वसन्त पन्तले जानकारी दिनुभयो ।

दशैँभर काठमाडौँबाट करीब २४ लाख मानिस बाहिरिने उहाँको भनाइ छ । काठमाडौँबाट २२ लाख मानिस बाहिरिएसँगै विगत दुई दिनदेखि काठमाडौँको चहलपहल घटेको छ भने सार्वजनिक यातायातका साधनसमेत कम चल्न थालेका छन् । अहिले काठमाडौँका प्रायः सडक र पसल सुनसान देखिएका छन् ।

३१ असोज (रासस) – लागुऔषध गाँजा कारोबार मुद्दामा १८ वर्ष र १५ वर्षदेखि फरार रहँदै आएका दुई अभियुक्तलाई महोत्तरी प्रहरीले मङ्गलबार पक्राउ गरेको छ । पक्राउ पर्नेमा एकडारा गाउँपालिका–३ का ५२ वर्षीय छेदी साह र ५४ वर्षीय रामनरेश यादव रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय महोत्तरीका प्रवक्ता तथा प्रहरी नायब उपरीक्षक खगेन्द्रबहादुर खड्काले बताउनुभयो । पक्राउ परेका साह विसं २०५७ कात्तिक ४ गतेका दिन आफ्नै घरमा १०१ किलो प्रतिबन्धित लागुऔषध गाँजा राखी बिक्री वितरण गर्न लागेको अवस्थामा प्रहरीले उक्त गाँजा सुराकीको आधारमा छापा मारी नियन्त्रणमा लिएको थियो भने कारोबारी साह घरबाट भाग्न सफल भएका थिए ।

त्यस्तै अर्का कारोबारी यादव विसं २०६० असार २१ गतेका दिन ज१त ३२२ नं को ट्याक्टरमा बालुवा लोड गरी बालुवाभित्र २०० किलो प्रतिबन्धित लागुऔषध गाँजा तस्करी गर्न लागेको अवस्थामा प्रहरीले सुराकीको आधारमा जानकारी पाएपछि जलेश्वर–सम्सी सडकखण्डमा आरोपीले प्रहरीलाई देखेर ट्याक्टर छाडी भागेका थिए । क्रमशः १८ वर्ष र १५ वर्षदेखि लागुऔषध गाँजा कारोबार मुद्दामा फरार दुवै अभियुक्त दशैँ मेला मान्नका लागि लुकीछिपी गाउँघरमा आएको जानकारी पाएपछि प्रहरीले दुवैलाई घरैबाट पक्राउ गर्न सफल भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय महोत्तरीले जनाएको छ ।

भारतबाट बोका ल्याउनेसँग असुली गर्दै प्रहरी -महोत्तरीको विभिन्न सीमा नाकामा खटिएका नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरीले भारतबाट बलिका लागि बोका ल्याउनेसँग जथाभावी रकम असुल गरिरहेका छन् । जलेश्वर नगरपालिका–२ का बद्री पासवानले जिल्लाको मुख्य भन्सार नाका भिट्ठामोड हुँदै बोका ल्याएपछि उनलाई त्यहाँ खटिएका नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी दुवैले पैसा मागेको आरोप लगाएका छन् । उनले आफूजस्ता दर्जनाँै व्यक्तिसँग प्रहरीले न्यूनतम रु ५० देखि १०० र कसैसँग रु १५० सम्म माग्ने गरेको बताउनुभयो । त्यस्तै जिल्लाको मटिहानी, सम्सी, खैरबन्नी, रघुनाथपुर, बथनाहा, कटैया, मनरालगायतका नाकाबाट पनि दशैँको बलिका लागि खसी बोका ल्याउनेसँग प्रहरीले रकम असुली गर्ने गरेको गुनासो सर्वसाधारणले गरेका छन् ।

प्रहरीले जाँचको नाममा सर्वसाधारणलाई दुःख दिने गरेको र व्यापारीबाट धम्क्याएर जबर्जस्ती रकम असुली गर्ने गरेको एक व्यक्तिले नाम नछाप्ने शर्तमा बताउनुभयो । त्यस्तै कसैकसैसँग प्रहरीले खर्चबर्च दिनुस् भन्दै पनि रकम असुली गर्ने गरेको सर्वसाधारणको गुनासो छ । महोत्तरीमा भारतसँग जोडिएका साना–ठूला गरी जम्मा १३ नाका छन् भने खुला वनसमेत रहेको छ । सबैतिर अहिले दशैँको बेला नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी खटिएका छन् र उनीहरू खसी बोका ल्याउनेसँग जथाभावी रकम असुली गर्ने गरेको जनाइएको छ ।

३० असोज (रासस) – रुपन्देहीका विभिन्न स्थानमा स्थापना गरिएका देवी देवताको प्रतिमाको आँखामा लगाइएको पट्टि खोल्न यहाँ होडबाजी हुने गरेको छ । दशैँ अर्थात् नवदुर्गा पूजा शुरु भएपछि स्थानीयवासीले भजनकीर्तनसहित हर्षउल्लासका साथ पूजाआजा गर्ने चलन छ । पूजाअर्चनाका लागि बनाइएको देवीदेवताको प्रतिमाको आँखामा लगाइएको पट्टि खोल्न स्थानीयवासीले रु ५० हजारदेखि रु एक लाखसम्म दान गर्ने गरेको शुद्धोदन गाउँपालिकाका रामजी लोधले बताउनुभयो । उहाँले प्रतिमाको आँखामा लगाइएको पट्टि खोलेपछि त्यसको पहिलो रोशनी जसलाई पर्छ, त्यसको दीर्घायु, सुख, शान्ति र समृद्धि हुने धार्मिक विश्वास रहेको बताउनुभयो ।

जिल्लाको सैनामैना नगरपालिका, शुद्धोद्धन गाउँपालिका, कञ्चन गाउँपालिका, सियारी गाउँपालिकालगायतका विभिन्न स्थानमा दुर्गा भवानी, श्री गणेश, कार्तिकेय, लक्ष्मी, सरस्वतीको प्रतिमा बनाएर पूजाअर्चना गरे मनोकामना पूरा हुने धार्मिक विश्वास छ । बाँस, पराल, काँटी, कपडालगायतका विभिन्न वस्तुको प्रयोगबाट कालीगढले निर्माण गरिएको दुर्गा भवानीको प्रतिमाले महिसासूरलाई वध गर्न लागेको दृश्यसमेत देख्न पाइन्छ । त्यसका लागि उनीहरुले भारतका विभिन्न ठाउँबाट प्रतिमा खरीद गरेर ल्याउँछन् । दुर्गाजीको विभिन्न स्वरुप छ, त्यसैले उहाँको स्थायी मूर्ति बन्दैन, सैनामैना–५ का विष्णु ज्ञवालीले भन्नुभयो ।

महिसासूरको वध गर्दा महाकालीलगायतका देवी तथा देवता हातहतियारले सुसूज्जित भएकाले यसको स्थायी मूर्ति नबन्ने र त्यो माटोको बन्ने बताइएको छ । भारतबाट झण्डै ३०० को हाराहारीमा ती मूर्ति रुपन्देही आएको बताइएको छ । पण्डित पीताम्बर अर्यालले थारु तथा मधेशी समुदायमा बलि दिने प्रचलन नभएको जानकारी दिँदै नौ दिनसम्म देवी भगवतीको पूजा आरधना गरे धनधान्य, सुख शान्ति मिल्ने धार्मिक विश्वास रहेको बताउनुभयो । शक्तिरुपा नवदुर्गाका नौ वटा स्वरुप छन् । नवरात्रभर हरेक दिन फरकफरक स्वरुपमा देवीको पूजा आरधना गर्ने परम्परा छ ।

३० असोज (रासस)- शान्तिसुरक्षा, आपराधिक गतिविधि नियन्त्रण र यातायात क्षेत्रमा देखिएको समस्या न्यूनीकरणका लागि नेपाल– भारत सीमावर्ती सुरक्षा बैठक भारतको अररियामा सम्पन्न भएको छ । बैठकमा सीमावर्ती भारतीय बजार जोगबनीमा हुने मालबाहक गाडीको चापलाई खुकुल्लो पार्न, मिरगञ्जस्थित जीर्ण पुलबाट ५०÷६० मेट्रिक टन बोकेको मालबाहक गाडी ओहोरदोहर गर्नबाट उत्पन्न समस्या समाधान गर्न, आइसिटी सञ्चालन र सीमा क्षेत्रमा हुने आपराधिक गतिविधिलाई न्यूनीकरण गर्ने सम्बन्धमा दुवै देशका स्थानीय प्रशासन र सुरक्षा निकायबीच सहमति भएको मोरङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी रमेश केसीले जानकारी दिनुभयो । सोमबार बसेको सो बैठकमा नेपालकोतर्फबाट मोरङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी केसी, प्रहरी उपरीक्षक मनोज केसी र विराटनगर भन्सार प्रमुख निमांस अधिकारी तथा भारतकातर्फबाट अररियाका जिएम हिमांशु शर्मा, प्रहरी प्रमुख, सीमा सुरक्षा प्रहरी प्रमुख र भन्सार प्रमुखको सहभागिता थियो ।

३० असोज (रासस)- पोखराको विन्ध्यवासिनी मन्दिरमा आज फूलपाती भित्र्याइएको छ । प्रत्येक वर्ष आश्विन शुक्लपक्ष९दुर्गापक्ष० सप्तमी तिथिका दिन नवदुर्गाको प्रसादका रुपमा विभिन्न थरिका फूल डोलीमा राखी बढाइका साथ फूलपाती भित्र्याउने गरिन्छ । फूलपाती भित्र्याउने समारोहमा नेपाली सेना, सशस्त्र प्रहरी र जनपथ प्रहरीका अधिकृत तथा जवानले सलामी अर्पण गरेका थिए । कास्कीका प्रमुख जिल्ला अधिकारी चक्रबहादुर बुढासहित जिल्ला एवं प्रदेशस्थित कार्यालयका उच्च पदस्थ पदाधिकारीको उपस्थिति थियो । टीकाको दिन सार्वजनिक यातायातलाई सहज बनाइने विजयादशमी अर्थात टीकाको दिन कात्तिक २ गते पोखरा महानगरपालिका र आसपासका गाउँपालिकामा सार्वजनिक यातायातलाई सहज बनाइने भएकोछ ।

पोखरा महानगरपालिकाका प्रमुख मानबहादुर जिसीको पहलमा पृथ्वीराजमार्ग, पोखरा बस र ट्याक्सी व्यवसायी समितिको संयुक्त बैठकले उक्त प्रतिबद्धता गरेका हुन् । पोखरा बस व्यवसायी समितिका सचिव अमृत शर्मा तिमिल्सिनाले समितिमा आवद्ध बसमध्ये ५० प्रतिशत अर्थात् एक सय ५० भन्दा बढी बसले टीकाको दिन सर्वसाधारणलाई सेवा प्रदान गर्ने बताउनुभयो । ट्याक्सी व्यवसायी समितिका अध्यक्ष प्रकाश तिवारीले समितिसँग आवद्ध माइक्रो बस उक्त दिन सञ्चालन गरिने बताउनुभयो । कास्कीका प्रमुख जिल्ला अधिकारी चक्रबहादुर बुढाले यातायात व्यवसायीलाई सुरक्षाको प्रत्याभूति दिलाउन प्रशासनले कुनै कसर बाँकी नराख्ने बताउँदै चाडपर्वका अवसरमा तोकिएको भन्दा बढी भाडा लिनेलाई कारवाही हुने बताउनुभयो । टिकाको दिन बेलुका ६ बजेसम्म सार्वजनिक यातायातका साधन सहजरुपमा उपलब्ध हुने व्यववसायीले बैठकमा सामूहिक प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभयो ।

३० असोज (रासस) – जिल्ला प्रशासन कार्यालय चितवनले राति ९ बजेपछि मदिरा बिक्री वितरणमा रोक लगाएको छ ।जिल्ला प्रशासन कार्यालयले सूचना जारी गर्दै अनुमति प्राप्त पसलले मात्र मदिरा बिक्री गर्न पाउने जनाएको छ । विजयादशमीलाई लक्षित गरी प्रशासनले सूचना जारी गरेको हो । प्रशासकीय अधिकृत रामचन्द्र ढकालद्वारा जारी गरिएको विज्ञप्तिमा चाडपर्वलाई अनुशासित तरिकाले मनाउनका लागि आग्रह गरिएको छ । लोकमार्गका होटलबाहेक अन्य होटल राति १० बजेपछि बन्द हुनुका साथै मनोरञ्जनात्मक कार्यक्रम पनि १० बजेपछि बन्द गर्नुपर्ने स्थानीय प्रशासनले जनाएको छ । जुवातास र कौडा खेल्ने, खेलाउनेलाई कडा कारवाही गरिने पनि विज्ञप्तिमा उल्लेख छ । विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “विशेष चाडपर्व सुरक्षा योजनाअनुसार जिल्लाका सबै स्थानमा नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरीको पहुँच विस्तार गरिएको छ ।”

सर्पदंशका कारण मृत्यु भएका बालकको परिवारलाई राहत सर्पदंशको उपचार नपाएर मृत्यु भएका बालक सलिन विकका परिवारलाई राहत उपलब्ध गराइएको छ । भरतपुर महानगरपालिका–१५ मङ्गलपुरका तीन वर्षीय विकका परिवारलाई प्रमुख जिल्ला अधिकारी जीतेन्द्र बस्नेतको रोहोवरमा नेपाल चिकित्सक सङ्घ चितवनले आर्थिक सङ्कलन गरेर जम्मा गरेको रु चार लाख राहत सहयोग स्वरुप उपलब्ध गराएको हो । सङ्घका जिल्ला अध्यक्ष डा प्रकाश खतिवडाका अनुसार विकको परिवारको आर्थिक अवस्था कमजोर देखेर चिकित्सक र कर्मचारीले आर्थिक सङ्कलन गरेर सो रकम राहत स्वरुप उपलब्ध गराइएको हो । गत भदौ २१ गते सर्पले डसेर विकलाई भरतपुर अस्पतालमा पु¥याइएको थियो ।

अस्पतालले बाल सघन उपचार कक्ष खाली नभएको भन्दै अन्य अस्पतालमा पठाएको थियो । पाँचवटा अस्पताल चाहारेर उपचार नपाएपछि पुनः भरतपुर अस्पताल पु¥याएपछि बालकको मृत्यु भएको थियो । सो घटनाको छानबिन गर्न जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय चितवनका प्रमुख विजय झाको संयोजकत्वमा छानबिन तथा सुझाव समिति गठन गरेको थियो । सो समितिले पीडित परिवारलाई राहत दिन र दोषीलाई कारवाही गर्न सिफारिस गरेको थियो । अस्पतालले सो प्रतिवेदन स्वास्थ्य मन्त्रालयमा पठाएको जनाएको छ ।

३० असोज (रासस) – गोरखा दरबारस्थित दशैँ घरबाट काठमाडौँको हनुमानढोका दरबारका लागि फूलपाती सहितको डोली पठाइएको छ । विधिपूर्वक पूजाअर्चना गरेर दरबारका सुसारेले मङ्गलबार बिहानको शुभसाइतमा फूलपाती सहितको डोली काठमाडौँ पठाएका हुन् । डोलीलाई बा २० च ४३९४ नं को निजी गाडीमा राखेर हनुमान ढोका दरबार पठाइएको गोरखा दरबार हेरचाह अड्डाका सूचना अधिकारी रामेश्वर कट्टेलले जानकारी दिनुभयो । गोरखाबाट पठाएको फूलपाती हनुमानढोका दरबार पु¥याइएपछि मङ्गलबार साँझ हर्षबढाईका साथ फूलपाती भित्र्याउने प्रचलन छ । गोरखा दरबारको दशैँ घरमा पनि साँझ फूलपाती भित्र्याइन्छ । तत्कालीन गोरखाका राजा पृथ्वीनारायण शाहले राजधानीको हनुमानढोका दरबारबाट राजकाज शुरु गरेदेखि वर्षेनी गोरखाको दशैँ घरबाट फूलपातीसहितको डोली काठमाडौँको हनुमानढोका दरबार पु¥याएर भित्र्याउने प्रचलन रहदै आएको छ ।

गोरखा दरबारको दशैँ घरबाट सतिपिपलस्थित फूलपाती चौतारासम्म फूलपातीको डोली दरबारका सुसारेहरुले बोकेर ल्याएका थिए । गोरखा दरबार हेरचाह अड्डाले गोरखा नगरपालिकाको सहयोग र गोरखा पर्यटन विकास केन्द्र, सतिपिपलको एकता युथ क्लबको संयोजनमा फूलपातीको डोली हनुमानढोका दरबार पठाएको हो । दरबारस्थित दशैँ घरबाट बाजागाजासहित सतिपिपल चौतारासम्म ¥याली निकालिएको थियो । यस्तै गोरखा धिमे पुच (नेवार समूह) का युवाले दरबारबाट सतिपिपलसम्म बाजागाजासहित नृत्य प्रस्तुत गरेका थिए । सतिपिपलबाट युवाले मोटसाइकल ¥यालीसहित फूलपातीको डोली बोकेको गाडीलाई स्कटिङ गरी हनुमान ढोकामा फुलपाती पठाइएको हो । डोली काठमाडौँ पठाउनुपूर्व सतिपिपलको फूलपाती चौतारामा आयोजित कार्यक्रममा गोरखा जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी नारायणप्रसाद भट्टराई, गोरखा नगरपालिकाका प्रमुख राजनराज पन्त, गोरखा दरबार हेरचाह अड्डाका सूचना अधिकारी रामेश्वर कट्टेलले हनुमान ढोकामा फूलपाती पठाउने प्रचलनमाथि प्रकाश पार्नुभयो । उनीहरुले नेपाली संस्कृतिको संरक्षण र सवद्र्धनका लागि गोरखाको परम्परा उत्कृष्ट रहेको भन्दै संस्कृतिको जगेर्नाका गर्न आफूहरु प्रतिबद्ध रहेको बताउनुभयो ।

३० असोज (रासस) – शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री गिरीराजमणि पोखरेलले मानवजीवनका लागि योग अपरिहार्य भएको बताउनुभएको छ । बर्दिवास नगरपालिकाले आयोजना गरेको सात दिने योग शिविरको उद्घाटन गर्दै उहाँले भन्नुभयो, “योगले मानवको मन र शरीरलाई जोड्ने काम गर्छ ।” मन्त्री पोखरेलले बुद्ध र पतञ्जलीको उपदेशलाई मनन गरी अगाडि बढ्ने हो भने मानिस निरोगी भई उपचार खर्चमासमेत कटौती गर्न सकिने बताउँदै “स्वस्थ्य र अनुशासित व्यक्तिको निर्माणका लागि योगले महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्ने भएकाले यसलाई स्थानीय सरकारले विकास निर्माण जस्तै प्राथमिकतामा राख्नुपर्छ”, भन्नुभयो । बर्दिवास नगरपालिका प्रमुख विदुरकुमार कार्कीले नगर क्षेत्रमा अभियानका रुपमा योग शिविर सञ्चालन गर्ने बताउनुभयो ।

३० असोज (रासस) – वीरगञ्ज महानगरपालिकास्थित एतिहासिक गहवामाई मन्दिरमा आज धूमधामका साथ फूलपाती भित्र्याइयो । वीरगञ्जको विर्तास्थित निशानी माई भागवती मन्दिरबाट बिहान शुभ साइतमा निकालिएकोे फूलपातीलाई नेपाली सेना, सशस्त्र प्रहरी र नेपाल प्रहरीको टोलीले बाजागाजासहित गहवामाई मदिरमा भित्र्याइएको हो । बिहान ९ बजेर ४१ मिनटको शुभसाइतमा पर्साका प्रमुख जिल्ला अधिकारी लोकनाथ पौड्यालले विधिपूर्वक पूजाअर्चना गरी गहवामाई मन्दिरमा फूलपाती भित्र्याएको छ । सो अवसरमा नेपाली सेना, सशस्त्र प्रहरी र नेपाल प्रहरीको एक टोलीले सलामी अर्पन गरेका थिए । विर्ताबाट निकालिएको फूलपाती हर्न सीमावर्ती भारतीय शहर रक्सौल, छिमेकी जिल्ला बारा, रौतहट र पर्साका ग्रामीण समुदायबाट आएका श्रद्धालु भक्तजनको ठूलो भीड गहवामाई मन्दिर परिसरमा जम्मा भएको थियो ।

सन्दिप योगी । नेपालगन्जमा फलफुलमा लुकाएर नाइट्रोजेपाम ल्याउँदै गर्दा २ युवक पक्राउ परेका छन । लागू औषध नियन्त्रण तथा सचेतना मुलक कार्यक्रमहरु बाँके प्रहरीले गर्दै आइरहेको छ र युवाहरु लागुऔषधमा नफसुन भनेर कडाईसमेत गरिरहेको छ ।

ईलाका प्रहरी कार्यालय जयसपुरबाट खटेको टोलिले ११ पत्ता लागू औषध नाइट्रोजेपाम सहित २ युवकलाई पक्राउ गर्न सफल भएका हुन। प्रहरी स्रोत अनुसार उनिहरुले एक दर्जन फलफुल(केरा) राखेओ प्लस्टिक भित्र लुकाएर लैँजादै गरेको अवस्थामा ईलाका प्रहरी कार्यालयबाट खटेको युनिटले शंकालागी चेक जांछ गर्दा उक्त परीणामको लागुऔषध फेला परेको हो ।

३० असोज (रासस) – उदयपुर जिल्लाको त्रियुगा नगरपालिका–७ कौवाईमा आज बिहान ७ः३० बजे मोटरसाइ दुर्घटना हुँदा मोटरसाइकल चालकको घट्ना स्थलमा नै मृत्यु भएको छ भने पछाडि बस्ने गम्भीर घाइते भएका छन् ।उदयपुर गढीको नेपालटारबाट गाईघाट बजारतर्फ आउँदै गरेको स८प ९८०८ नम्बरको मोटरसाइकल उक्त स्थानको कौवाई खोलाको सुकौरा नजिकै काठेपुल तर्न लाग्दा पुलको गोलाईमा अनियन्त्रित भई दुवैजना पुलबाट दश मिटर तल खोलामा खसेका थिए । जिल्ला प्रहरी कार्यालयका अनुसार सो दुर्घटनामा त्रियुगा नगरपालिका–१३ बस्ने वर्ष ४० का दिनेश पौडेलको घटनास्थलमै मृत्यु भएको र मोटरसाइकल पछाडि बस्ने सोही स्थानका वर्ष ४५ का कुलबहादुर थापा घाइते भएका हुन् । घाइते थापालाई अहिले उदयपुर जिल्ला अस्पतालमा ल्याएर प्राथमिक उपचार गरिएको र घटना स्थलमा मुचुल्का उठाउने र सर्जमिन गर्ने कार्य प्रक्रिया शुरु भएको पनि प्रहरीले जनाएको छ ।

३० असोज (रासस) – आफ्नो ऊर्जाशील समय पल्टनमा बिताएका यहाँका लाहुरेले खेर गइरहेको वनमा पनि पसिना बगाउन थालेका छन् ।जिल्लाको महाशिला गाउँपालिका–२ भोक्सिङमा जङ्गलभित्रको उपयोगविहीन वन क्षेत्रमा उनीहरुले लटरम्म अलैँची फलाएर सबैसामु उदाहरण प्रस्तुत गरेका हुन् । स्थानीय २५ जनाको समूहले लोसे पाखाको उत्तिसको जङ्गलमा ४ वर्षअघि अलैँची खेती गर्दै आएका छन् । प्राविधिकको सल्लाहबमोजिम पहिलो पटक कास्कीको ल्वाङ घलेलबाट ९० हजार अलैँचीका विरुवा ल्याएर रोपिएको थियो । रोपिएको एक वर्षमै अपेक्षाभन्दा निकै राम्रा बोट भएपछि उनीहरूले दोस्रो वर्ष पनि करीब ५० हजार बिरुवा थपे । अहिले स्थानीय ५ र ६ वडाका करीब ४० परिवारको ४०० रोपनी आवादी जङ्गलमा पनि अलैँची रोप्नु भएका लाहुरेले आगामी वर्ष नजिकैको सामुदायिक वनमा पनि यसलाई विस्तार गर्ने योजनामा छन् ।

अलैँचीले गतवर्षबाट फल दिन शुरु गरिसकेको छ । अलैँची खेतीमा २५ जनाले समान लगानी गरेकामा १५ जनाभन्दा बढी पूर्व लाहुरे छन् । भौगोलिक हिसावले दूर्गम भएकाले रोजगारी र आम्दानीको खोजीमा बसाइँसराई र युवा पलायन बढेपछि पोखरा, चितवन, काठमाडौँलगायतमा बस्दै आएका पूर्वलाहुरेहरु गाउँमा फर्केर अलैँची खेतीमा सम्लग्न छन् । अलैँची खेती शुरु गरेपछि अहिले ५० भन्दा बढी युवाले रोजगारी पाएका छन् । अलैँचीमा मात्रै रु दुई करोड भन्दा बढी लगानी भइसकेको छ । भौगोलिक हिसावले रामशाही र गोलशाही जातको अलैँची राम्रो फस्टाउने जमिन यहाँ छ । अलैँची फस्टाएपछि हौंसिएका स्थानीयले यो वर्षबाट नजिकैको सामुदायिक वनको गैरकाष्ठ झाडी फाँड्न शुरु गरेका छन् ।समुन्द्री सतहबाट १५ सय देखि १८ सय मिटर उचाइसम्म फैलिएको जमिनमा उत्तिसको जङ्गलको छाया र कालो माटो भएकाले अलँचीका लागि उपयुक्त भएको कृषि प्राविधिकको राय छ ।

“त्यहाँको भूगोल र माटो अलैँचीका लागि अति उपयोगी छ’, वरिष्ठ कृषि विकास अधिकृत वासुदेब रेग्मीले भन्नुभयो, अब त्यो क्षेत्रलाई अलैँचीको पकेटक्षेत्र घोषणा गरेर जङ्गलभरी अलैँची विस्तार गर्ने सोचमा छौं ।” “अबको तीन वर्षमा हामीले अपेक्षा गरेको आम्दानी लिन सक्छौं” अलैँची खेती गर्दै आउनुभएका नारायण गुरुङले भन्नुभयो, “सबै जमिनमा रोप्न सके रु दुई अर्बको अलैँची निर्यात गर्न सकिन्छ । अलैँची विशेष गरी मसला र उच्च गुणस्तरको मदिरा उत्पादनका लागि भारत, चीन, श्रीलङ्कालगायतका मुलुकमा निर्यात हुने गरेको छ अलैँची व्यवसाय विस्तार गर्न चाहेमा अझै १५ सय रोपनीभन्दा बढी जमिन छ । केही वर्ष अघिदेखि पर्वतमा विभिन्न कृषिसँग सम्बन्धित पेशामा स्थानीयबासीले रुची देखाउन थालेका छन् । विदेश गएर फर्केका युवाहरु, सेवानिवृत्त भएका लाहुरे तथा शिक्षक, कर्मचारी, उच्च शिक्षा हासिल गरेका युवायुवतीसमेत व्यवसायिक कृषिमा आकर्षित हुँदै जान थालेका छन् ।

३० असोज (रासस) – तनहुँको व्यास नगरपालिका–३ स्थित पराशर टोलमा निःशुल्क वाइफाई जडान गरिएको छ । वडा कार्यालय र वल्र्डलिङ्क कम्युनिकेशनबीच सम्झौता भई कम्पनीले पाँच वर्षका लागि पराशर टोलमा निःशुल्क रुपमा वाइफाई सेवा उपलव्ध गराएको हो । वडा अध्यक्ष प्रेमकुमार श्रेष्ठ, सदस्य रविन पौडेल, चौतारा निर्माण समितिका अध्यक्ष सुदीप काफ्ले र कम्पनीका तर्फबाट मनोज मल्लले सोमबार वाइफाईको औपचारिक शुभारम्भ गर्नुभयो । यस क्षेत्रलाई पर्यटकीय गन्तव्यका रुपमा विकास गर्दै चौतारामा विश्राम गर्ने सर्वसाधारणलाई लक्षित गरी निःशुल्क इन्टरनेट जडान गरिएको वडा सदस्य रविन पौडेलले जानकारी दिनुभयो ।

एकै पटक १०० जनाले प्रति व्यक्ति दुई एमबीपीएस डाटा बराबरको इन्टरनेट प्रयोग गर्न पाउने गरी वाइफाईको व्यवस्था गरिएको वल्र्डलिङ्कका दमौली शाखा प्रमुख मनोज मल्लले बताउनुभयो । लगातार एक घण्टा प्रयोगपछि भने इन्टरनेट पुन कनेक्ट गर्नुपर्नेछ । वल्र्डलिङ्ककै ग्राहकले भने आफ्नै युजर प्रयोग गरी लगातार प्रयोग गर्न सक्ने उहाँले जानकारी दिनुभयो ।चौतारा निर्माण समितिको आग्रहमा वल्र्डलिङ्कले सामाजिक उत्तरदायित्वअन्तर्गत निःशुल्क रुपमा वाइफाईको व्यवस्था गरेको समितिका अध्यक्ष सुदीप काफ्लेले बताउनुभयो । निर्माण हुन लागेको तीन सय २५ फुट लम्बाईको अपाङ्गमैत्री चौतारा सम्भवत देशकै पहिलो हुन सक्ने भन्दै अध्यक्ष काफ्लेले चौतारालाई नमूना बनाउने अभियानअन्र्तगत समितिको आग्रहमा कैलाश बैंकले बत्ती र वल्र्डलिङ्कले इन्टरनेट जडान गरिदिएको जानकारी दिनुभयो । सो क्षेत्रलाई रात्रिकालीन पर्यटकीय गन्तव्यका रुपमा समेत विकास गर्ने दीर्घकालीन लक्ष्य वडाले लिएको छ ।

३० असोज (रासस) – प्रहरीले सोमबार महोत्तरीमा लागुऔषधसहित तीन युवकलाई पक्राउ गरेको छ ।पक्राउ पर्नेमा सम्सी गाउँपालिका–२ बस्ने सफिलउल रहमान र पिपरा गाउँपालिका–६ बस्ने श्रवणकुमार मण्डल र राममिलन मण्डल रहेको प्रहरी नायब उपरीक्षक खगेन्द्रबहादुर खड्काले बताउनुभयो ।भारतबाट अवैध रुपमा लुकाई छिपाई लागुऔषध बोकेर नेपाल प्रवेश गरेका तीनै युवकको सामान जाँचका क्रममा उनीहरुको साथबाट नाइटोभेट ट्याब्लेट २२५, स्पास्मो प्रोक्सिभन ट्याब्लेट ९६, डाइजेपाम इन्जेक्सन ३०, नुफिन इन्जेक्सन ३० र फेनेजाम इन्जेक्सन ३० थान बरामद गरिएको उहाँले जानकारी दिनुभयो लागुऔषधसहित पक्राउ परेका ती युवकमाथि लागुऔषध ओसारपसार मुद्दा चलाइने भएको छ ।

३० असोज (रासस) – गण्डकी प्रदेश सरकारले आवासीय विद्यालय सञ्चालन गर्ने भएको छ । प्रदेशको सामाजिक विकास मन्त्रालयले भौगोलिक रुपमा विकट र कम विद्यार्थी भएका सामुदायिक विद्यालयलाई आवासीय बनाउने तयारी गरेको हो । बेनीमा सोमबार पत्रकारसँगको भेटघाटमा मन्त्री नरदेवी पुनले आवासीय विद्यालय सञ्चालनका लागि चालू आर्थिक वर्षमा रु दुई करोड बजेट विनियोजन गरिएको जानकारी दिनुभयो । आवासीय विद्यालयको मापदण्ड तयार पारेर चालू आर्थिक वर्षमै हिमाली जिल्ला मनाङ र मुस्ताङबाट कार्यक्रम कार्यान्वयन गरिने बताउँदै उहाँले यसबाट दरबन्दी अनुसारका शिक्षक अभावको समस्या समाधान हुनाकासाथै गुणस्तर सुधारमा पनि सहयोग पुग्छ भन्नुभयो । रोजगार र सीपमूलक तालीम, प्रतिष्ठानहरुलाई एकीकृत, प्राविधिक महाविद्यालय सञ्चालनको तयारी गरेको प्रदेश सरकारले भौतिकसँगै मानवीय विकासमा पनि उत्तिकै जोड दिएको मन्त्री पुनले बताउनुभयो । बेनी–दरवाङ–ढोरपाटन सडकलाई दुई जिल्ला जोड्ने राजमार्ग बनाउन पहल गरिएको र त्रिवेणी–कोरला सडकलाई प्राथमिकतामा राखिएको उहाँले जानकारी दिनुभयो ।

३० असोज (रासस) – गाउँगाउँमा सहकारी संस्था गठन र परिचालन पछि आर्थिक कारोवारमा महिलाको अधिकार र पहुँचका साथै महिला उद्यमशीलता पनि बढेको छ । घरभित्रको सम्पूर्ण कामको जिम्मेवारी हामी महिलाहरुको हुन्थ्यो सबै आर्थिक कारोवार पुरुषले नै गर्दथे । सहकारी संस्थावाट ऋण लिई वर्षको उत्कृष्ट उद्यममीको रुपमा पुरस्कृत हनुभएकी प्यूठान नगरपालिका–४ निवासी सुन्तली घर्तीमगरले भन्नुभयो, ‘‘सहकारीले मलाई सफल उद्यमी बनायो ।’’ गाउँगाउँमा सहकारी संस्था गठन, परिचालन र महिला लक्षित उद्यम विकासमा प्राथमिकता दिई कार्यक्रम सञ्चालन गरिएकाले उनीहरूको आर्थिक कारोवारमा अधिकार र पहँुच बढेको हो ।

साविकको खैरा गाविसका २५ युवाले मासिक रु १०० बचत गर्न शुरु गरी गठन भएको फूलबारी बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिको हाल कूल पूँजी रु १० करोड ८२ लाख पुगेको संस्थाका सचिव मोहन सुवेदीले प्रतिवेदन प्रस्तुत गर्नुभयो । तीन हजार ९८३सदस्य भएको उक्त सहकारीमा दुई हजार ४६१ महिला सदस्य छन् । ६१ प्रतिशत भन्दा बढी महिला सदस्य भएको सहकारी संस्थामा रु ८ करोड ३४ लाख ८९ हजार ३०० निक्षेप रहेको संस्थामा ५० प्रतिशतभन्दा बढी महिलाहरुकै निक्षेप रहेको बताइएको छ ।उक्त संस्थाले आफ्ना सदस्यका लागि रु दुई लाखसम्मको दुर्घटना बीमा सुविधा प्रदान गर्ने बताएको छ । संस्थाको कार्य क्षेत्रभित्र विवाह गरेर आउने नयाँ दुलहीलाई स्वागत गर्ने र महिला सदस्य सुत्केरी हुँदा पौष्टिक आहार र नव शिशुलाई भोटो लगी घरमै स्वागत गर्ने लगायत नयाँ कार्यक्रम अगाडि बढाएको छ ।जिल्ला सहकारी सङ्घमा आवद्ध ९६ र जिल्लामा रहेका करीब २०० भदा बढी सहकारी संस्थामा महिला सदस्य नै बढी देखिन्छन् । सहकारी संस्थामा महिलाहरुको उपस्थिति बाक्लो हुनाले महिला सशक्तीकरण र उद्यमशीलतामा वृद्धि भएको कार्यक्रममा उपस्थित सहकारी अगुवाहरुको भनाइ छ ।

३० असोज (रासस) – कञ्चनपुरको शुक्लाफाँटा नगरपालिका–३ ले सुत्केरीलाई पोषण भत्ता उपलव्ध गराउन थालेको छ । ग्रामीण क्षेत्रका महिला सुत्केरी हुँदा पोषणको कमीले विभिन्न सङ्क्रामक रोग देखा पर्न थालेपछि पोषिलो खानेकुरा खानका लागि सुत्केरी भत्ता उपलब्ध गराउने व्यवस्था गरिएको हो । सुत्केरीलाई फलफूल, दूध, दही, माछा मासु, गेडागुडी उपभोग गराई स्वस्थ बनाउनका लागि ‘शुरक्षित मातृत्व पोषण कार्यक्रम’ अन्र्तगत एक पटकका लागि रु एक हजार २०० पोषण भत्ता उपलव्ध गराउने व्यवस्था गरिएको वडा अध्यक्ष नरेन्द्रप्रसाद चौधरीले बताउनुभयो । साउन महिनादेखि असोजको हालसम्म पाँच महिलालाई पोषण वापतको भत्ताको रकम उपलब्ध गराइएको छ ।

सुत्केरी भएको ३० दिनभित्र शिशुको जन्म भएको अस्पताल वा स्वास्थ्य चौकीको प्रमाणसहित वडा कार्यालयमा नाम दर्ता गराएपछि मात्रै पाइने सो भत्ता लिन शिशु स्वास्थ्य चौकीमा जन्मिएको हुनुपर्ने, चार पटक स्वास्थ्य चौकीमा गर्भ जाँच गराउनुपर्नेे र स्वास्थ्य चौकी लैजाँदै गर्दा बाटोमै शिशुको जन्म भए महिला स्वयंसेविका र जनप्रतिनिधिको सिफारिस चाहिने नियम बनाइएको छ । दुई सन्तान जन्माउने आमालाई मात्रै भत्ता वापतको रकम दिइने अध्यक्ष चौधरीले बताउनुभयो ।अस्पताल वा स्वास्थ्य चौकीमा शिशुलाई जन्म दिए आमा र शिशु सुरक्षित हुने र दुई सन्तान मात्रै जन्माए परिवार सुखी हुने भएकाले यस्तो नियम बनाइएको जानकारी दिँदै उहाँले भन्नुभयो, “दुई छाक खाना जुटाउन नसक्ने परिवारका सुत्केरी हुने महिलाले भत्ताको रकमले पोषणयुक्त खाना उपभोग गरी बच्चालाई समेत स्वस्थ राख्ने हुँदा वडा सदस्यसँग छलफल गरी भत्ता दिने निर्णय गरिएको हो ।” ।

३० असोज (रासस) – चाडपर्व नजिकिएसँगै सुनसरीमा भारतीय बजारबाट विष्फोटक सामग्री भित्रिने क्रम शुरु भएको छ । खुल्ला सीमाका कारण तस्करहबाट अवैध रुपमा विष्फोटक सामग्री भित्र्याउने क्रम बढेसँगै प्रहरीले सुनसरीको हरिनगर गाउँपालिका सिसुवा धर्मपुरबाट ठूलो परिणाममा विष्फोटक सामान बरामद गरेर सोमबार सार्वजनिक ग¥यो । सुनसरी जिल्ला प्रहरी कार्यालयले सदरमुकाम आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलनमा उक्त स्थानबाट नागीन पट्टका करीब छ बण्डल र झिरझिरे करीब १०० प्याकेट बरामद गरिएको प्रहरी उपरीक्षक राजन अधिकारीले जानकारी दिनुभयो । भारतीय बजारबाट अवैध रुपमा नेपालतर्फ विष्फोटक पदार्थ ल्याइरहेका व्यक्ति प्रहरीलाई देखेपछि ती सामान छोडेर भागेको उहाँको भनाइ थियो ।

बैकिङ कसुरमा पक्राउयसैबीच प्रहरीले बैकिङ कसुरमा सुनसरी देवानगञ्ज गाउँपालिका–७ घर भई हाल काठमाडौँ नगार्जुन नगरपालिका–४ बस्ने मिथिलेशकुमार बर्मालाई पक्राउ गरेर सोमबार सार्वजनिक गरेको छ प्रहरी नायब उपरीक्षक राजेन्द्रप्रसाद फुयाँलका अनुसार बर्माले विराटनगर उपमहानगरपालिका–४ का नरेशकुमार साहलाई सनराइज बैंकको रु १३ लाख ८५ हजारको चेक दिएको र सो चेक बाउन्स रहेको कसुरमा नगार्जुन–४ बाट उनलाई पक्राउ गरी अनुसन्धान थालिएको हो ।सरकारी रकममा घरायसी सामग्री खरीदइनरुवा, ३० असोज ९रासस० ः सुनसरीको रामधुनी नगरपालिकाका सहायक लोखापाल मंसा चौधरीले पदको दुरुपयोग गर्दै आर्थिक वर्ष २०७४÷०७५ मौ रामधुनी नगरपालिकाको बजेटमा विभिन्न घरायसी सामग्री खरीद गरेको पाइएको छ ।

उहाँले गत मङ्सिर २५ गते रु आठ हजार ४०० को सागसब्जी र रु १४ हजार ४०० को कागती, मङ्सिर १७ गते शिखर सुज हाउसबाट रु दुई हजार ६१० मा जुत्ता खरीद गरेको र ती सामान कुन प्रयोजनका लागि खरिद गरिएको हो भन्ने कुरा नखुलाइएको आन्तरिक लेखा छानबिन समितिको प्रतिवेदनले देखाएको छ ।त्यसैगरी सहायक लेखापाल चौधरीले गत कात्तिक १९ गते विराट आयुर्वेद फर्माबाट रु एक हजार १८६ को फेसवास, सु पाउडर, फेस प्याक, घ्यु, सिधे नूनलगायतका सामान, कात्तिक २१ गते सुपर सेन्टर विराटनगरबाट रु दुई हजार ४०० को लेडिज ब्याग पनि खरिद गरेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । ती सामान आफ्नो प्रयोगका लागि नभई हाकिमहरुको प्रयोगका लागि खरीद गरेको प्रतिक्रिया दिँदै उहाँले हाकिमहरुले आफूलाई विविध खर्चबाट सामान खरीद गरिदिनका लागि भनेका कारण खरीद गरिदिएको बताउनुभयो । यस विषयमा प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत अम्विकाप्रसाद चौलागाईसँग जानकारी लिन खोज्दा उहाँको मोबाइल स्विच अफ थियो ।

३० असोज (रासस) – महाकाली राजमार्गअन्तर्गत बैतडीको डिलाशैनी–६ बाङ्गाबगरमा बस दुर्घटना हुँदा पाँच जना घाइते भएका छन् । घाइते हुनेमा बैतडीको सिगास गाउँपालिका–९ का ३ वर्षीय हार्दिक चन्द, दार्चुला शैल्यशिखरका २३ वर्षीया गिता ठगुन्ना, १४ वर्षीया सुनिता ठगुन्ना, छ वर्षीय युवराज जोशी र २७ वर्षीय धर्मानन्द जोशी रहेका छन् । घाइते सबैको गोकुलेश्वर अस्पतालमा उपचार भइरहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी निरीक्षक कान्तिराज जोशीले बताउनुभयो । अत्तरियाबाट गन्नाका लागी छुटेको पवनदूत यातायातको ना५ख ८११७ नं को बस आज बिहान ५ बजे एक्कासी बाङ्गाबगरमा सडकमा पल्टेको हो । चालकलाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको छ।

३० असोज (रासस) – परम्परादेखि बडादशैँका बेला सञ्चालन हुँदै आएको महोत्तरी जिल्लाको प्रसिद्ध सोनामाई मन्दिरमा आजदेखि भूत मेला शुरु भएको छ । जिल्लाको औरही नगरपालिका–७ मा अवस्थित उक्त शक्तिपीठमा आज बडादशैँको सप्तमी तिथिदेखि यहाँ भूतमेला शुरु भएको सोनमाई माताका मुख्य पूजारी कामेश्वर झाले बताउनुभयो ।बिजयादशमीको दिनसम्म आयोजना हुने उक्त मेलामा हजारौँ पीडित (कारनी) का साथै अन्य दर्शनार्थीहरुको भीड लाग्ने गर्दछ । उक्त शक्तिपीठमा पूजा–पाठ गरे भूत प्रेत, बोक्साबोक्सी र दुष्टात्माले सताइएका व्यक्तिलाई निको हुने विश्वासमा नेपाल तथा भारतका विभिन्न जिल्लाका हजारौँ भक्तजन तथा सताइएका व्यक्ति आउने गरेको अर्का पूजारी झगरु झाले बताउनुभयो ।

भूत प्रेतका कारण रुँदै कराउँदै यहाँ आउने व्यक्ति दर्शन पछि पीडामुक्त भई हाँस्दै जाने गरेको यहाँका झाँक्रीहरु बताउँछन् । उक्त शक्तिपीठमा दर्जनौँ धामी झाँक्रीहरु रातदिन भजन किर्तन र भूत भगाउने काममा तल्लिन रहन्छन् भने २४ सै घण्टा विराजमान हुने माता सोनामाईले तिनको पीडा हर्ने गरेको कुरा अर्का पूजारी घनश्याम झाले बताउनुभयो । माताको दरवारमा एक पटक पुग्ने पीडित व्यक्तिमा फेरि कहिल्यै पनि भूत प्रेत र बोक्साबोक्सीको शक्ति नलाग्ने विश्वास छ । पीडित तथा भक्तजनहरुको सुविधाका लागि रात्रि बास र सुरक्षाको राम्रो प्रबन्धसमेत मिलाइएकाले यसवर्ष पाँच देखि सात लाख भक्तजन सहभागी हुने अनुमान रहेको सोनामाई पूजा समितिले जनाएको छ ।

३० असोज (रासस) – जलजला गाउँपालिका–३ मल्लाजको डिलफाँटदेखि कोतघर जोड्ने पदमार्ग निर्माण गरिएको छ । विकास नेपाल बेल्जियमको आर्थिक सहयोग र मल्लाजका बासिन्दाको श्रमदान गरी करिव रु नौ लाख नौ हजार ७५१ को लागतमा ३०० मिटर पक्की पदमार्ग निर्माण गरिएको हो । ढलान गरिएको उक्त पदमार्ग एक मिटर ६० सेन्टिमिटर फराकिलो रहेको निर्माण समितिका अध्यक्ष टेकबहादुर बरुवालले बताउनुभयो । विकास नेपाल बेल्जियमको रु छ लाख ३३ हजार सहयोग र स्थानीयवासीले रु दुई लाख ७६ हजार ७५१ बराबरको श्रमदान गरेको सो विकास नेपालका प्रतिनिधि मौरीक्सले सोमबार उद्घाटन गर्नुभएको थियो । यसअघि सो संस्थाको रु ५९ लाख ८६ हजार ३५२ सहयोग र स्थानीयवासीको रु १७ लाख ३२ हजार ७७७ को लागतमा यसअघि बेनीको कालीपुलदेखि डिलफाँटसम्म एक हजार ३१५ मिटर सिढी र रेलिङसहितको पदमार्ग निर्माण गरिएकामा सो पदमार्गलाई विस्तार गरेर यसवर्ष कोतघरसम्म पु¥याइएको छ ।

२९ असोज (रासस) – नेपालमा गणतन्त्र स्थापनापछि सङ्ग्रहालयका रुपमा परिणत भएको नारायणहिटी राजदरबारमा रहेको नेपालका राजाहरुले लगाउने श्रीपेच आज सर्वसाधारणका लागि अवलोकन गर्न खुला गरिएको छ । नारायणहिटी दरबारमा रहेका श्रीपेच, राजदण्ड र अन्य सामग्री प्रदर्शनीको आज यहाँ प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले उद्घाटन गर्दै दैवी शक्तिको झुटो सिद्धान्तका भरमा शासन गर्ने परम्पराको अन्त्य भएपछि त्यसको प्रतीकका रुपम रहेको श्रीपेच सर्वसाधारणका लागि प्रदर्शन गर्न पाउँदा खुशी लागेको बताउनुभयो ।

एक व्यक्तिको स्वार्थ र अहङ्कारको मारमा जनता पर्नुपर्ने शासनको अन्त्यका लागि लखन थापा, योगमाया, कृष्णलाल अधिकारी, महाकवि देवकोटा, बालकृष्ण सम, कृष्णप्रसाद कोइराला, मनमोहन अधिकारी, बिपी कोइराला, मातृकाप्रसाद कोइराला, रामनाथ दाहाल, ९६ सालका शहीद सबैले लडेको उल्लेख गर्दै प्रधानमन्त्री ओलीले ४८ वर्ष अगाडि आफैँले पनि यसका लागि एक आन्दोलनको अगुवाइ गरेको बताउनुभयो । इतिहासमा राजाहरुले राष्ट्रियता र एकीकरण आदिमा खेलेको भूमिका सकारात्मक रहेको उल्लेख गर्दै प्रधानमन्त्री ओलीले जन्मसिद्ध रुपमा शासन गर्न पाउनुपर्ने व्यवस्था भने तर्कसङ्गत थिएन भन्नुभयो । जनताबाट निर्वाचित हुने शासन व्यवस्था नै तर्कपूर्ण रहेको उल्लेख गर्दै उहाँले आज श्रीपेच जनताका लागि प्रदर्शनी खुलाउनाले नेपालको परिवर्तन कहाँ पुग्यो भन्ने स्पष्ट हुने बताउनुभयो ।

कार्यक्रममा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री रवीन्दप्रसाद अधिकारीले विसं २०६२÷६३ को राजनीतिक परिवर्तनपछि सङ्ग्रहालयमा परिणत भएको नारायणहिटीमा श्रीपेच सुरक्षित राखिएको र हाल प्रदर्शनमा ल्याई श्रीपेचै छैन कि भन्ने भ्रम हटाइएको बताउनुभयो । नेपालको इतिहास झल्काउने श्रीपेच, राजदण्ड र अन्य सामग्रीको प्रदर्शनले देशीविदेशी पर्यटक आकर्षित गर्न सकिने बताउनुभयो । पुरातत्व विभागका महानिर्देशक भेषनारायण दाहालले २०६५ फागुन १५ गते स्थापना भएको सङ्ग्रहालयमा श्रीपेच, राजदण्ड, टायरा आदि १२ सामानको प्रदर्शनी खुला गरिएको बताउनुभयो ।

कार्यक्रममा सङ्ग्रहालय स्थापनामा सहयोग पु¥याउने संस्कृतिविद् जगमान गुरुङ, पुरातत्व विभागका महानिर्देशक भेषनारायण दाहाल, त्रिभुवन विश्वविद्यालयका प्रा डा मदन रिमाल, पुरातत्व विभागका उपसचिव दामोदर गौतम, उपसचिव रामबहादुर कुँवर, पूर्वप्रमुख रोहितकुमार ढुङ्गानालगायतलाई सम्मान गरिएको थियो । कार्यक्रमपछि अनौपचारिक रुपमा वाङ्मय शताब्दी पुरुष सत्यमोहन जोशीले श्रीपेचमा अष्ट्रेलियामा पाइने वर्ड अफ प्याराडाइजको बहुमूल्य प्वाँख जडित हुने जानकारी दिनुभयो ।

२९ असोज (रासस)- बडादशैंँको छैटौँ दिन आज महोत्तरीसहितका मिथिला क्षेत्रमा ‘बेलनौत’ विधि सम्पन्न गरिएको छ । पर्वका अवसरमा दुर्गाका प्रतिमा बनाइएका महोत्तरीसहितका मिथिला क्षेत्रमा आज उनको आँखा उघार्ने प्रयोजनका लागि ‘बेलनौत’ विधि गरिन्छ ।मिथिला क्षेत्रमा बडादशैंँमा माटो मुछेर बनाइएका देवी प्रतिमाको आँखा सप्तमीका दिन खोल्न बेलको भेट्नो प्रयोग गरिने परम्परा छ । यसका लागि एक दिनअघि षष्ठी तिथिका दिन मध्याह्नपछि देवी प्रतिमास्थलबाट बाजागाजाका साथ बस्ती नजीकको बेलका रुखमा चढेर एउटा फललाई रातो रुमालले बाँध्ने विधिलाई मिथिलामा ‘बेलनौत’ भनिन्छ । आज षष्ठीका दिन यही विधि उल्लासमय वातावरणमा सम्पन्न गरिएको हो ।

षष्टीका दिन वैदिक मन्त्रोच्चारणसहित निम्ता गरेर बाँधिएको बेलको फल भेट्नोसहित सप्तमीका दिन टिपेर सोही फलको भेट्नोले प्रतिमाको आँखा कोट्याएर उघार्ने पुरानो मिथिला परम्परा रहेको बर्दिवास–२ का बासिन्दा कर्मकाण्डी ब्राह्मण दिनेशकुमार झा बताउनुहुन्छ । सप्तमीका दिन प्रतिमास्थलमा बेलको भेट्नोले खोस्रेर आँखा उघारिएपछि देवी प्रतिमा सर्वसाधारणको दर्शनका लागि खुला गरिन्छ । दशैंँका अवसरमा आज महोत्तरीमा २५ भन्दा बढी देवी प्रतिमा बनाइएका स्थलमा ‘बेलनौत’ विधि सम्पन्न गरिएको छ । ‘बेलनौत’ विधि सम्पन्न गरिएसँगै प्रतिमास्थलमा सप्तमीको तयारीका लागि चहलपहल निकै बढेको छ ।पर्व विशेषमा माटो मुछेर बनाइएका प्रतिमाबाहेक अघिदेखि नै काठ वा धातुका देवी प्रतिमाका लागि आँखा उघार्न आवश्यक नभएकाले त्यस्ता प्रतिमास्थलमा बेलनौत विधि आवश्यक नरहेको मिथिला संस्कृति परम्पराका ज्ञाता बताउँछन् । पर्वविशेषमा बनाइएका देवी प्रतिमा विजयादशमीका दिन धार्मिक महत्वका नदी वा तलाउमा विसर्जन गरिने परम्परा छ ।