काठमाडौँ,- सरकारले मेलम्ची खानेपानी आयोजनासँग जोडिएका पछिल्ला गतिविधिलाई संयमतापूर्वक समाधान गर्न प्रयत्नशील रहेको जनाएको छ ।खानेपानी तथा सरसफाइ मन्त्रालयले आयोजनाको निर्धारित कार्यतालिका प्रभावित नहुने गरी आयोजना सम्पन्न गर्न विभिन्न विकल्पमा छलफल गरिरहेको र ठेकेदार कम्पनी सीएमसीसँग पनि पछिल्लो अवस्थाका बारेमा छलफल भइरहेको उल्लेख गरेको छ ।

आयोजनाको निर्माण कार्य सम्पन्न गर्न हालकै निर्माण व्यवसायीमार्फत गर्न सकिने अवस्थाका बारेमा पनि मन्त्रालय र मेलम्ची आयोजनाले विभिन्न विकल्प राखेर परामर्श गरिरहेको उल्लेख गर्दै मन्त्रालयले हालको निर्माण व्यवसायी कम्पनीले काम नगर्ने परिस्थितिमा समेत कार्यतालिका प्रभावित नहुने गरी प्रक्रिया अगाडि बढाउन पनि तयार रहेको मन्त्रालयले आज जारी गरेको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ । मन्त्रालयले पछिल्लो विकसित परिस्थितिबाट मेलम्ची आयोजनाको निर्माण कार्य प्रभावित नहुने व्यहोरा स्पष्ट गर्दै आयोजनाप्रति कहीँकतै आशङ्का नगर्न र निर्माण कार्यमा नेपाल सरकारलाई आ–आफ्नो स्थानबाट सकारात्मक सुझाव र उत्प्रेरणा प्रदान गर्नसमेत आग्रह गरेको छ ।

आयोजनाको निर्माण कार्य चलिरहेकै समयमा आइतबार बेलुका ठेकेदार कम्पनी (सीएमसी) का प्रमुख म्यानेजर क्रिस्टियानो ग्रेको लगायतको टोलीले अनुमति विना आयोजना स्थल छाडेका थिए । प्रोजेक्ट म्यानेजरसहितका कर्मचारी एकाएक नेपाल छोड्न खोजेको मेलम्ची खानेपानी आयोजना र खानेपानी मन्त्रालयले जानकारी पाएपछि अध्यागमनमा क्रिस्टियानोलगायतका प्रतिनिधिको अवस्था बुझ्न खानेपानी मन्त्रालयले गृह मन्त्रालयलाई अनुरोध गरेको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ । मन्त्रालयको अनुरोधबमोजिम अध्यागमन विभागले उनीहरुलाई निगरानीमा राखिएको भन्दै मन्त्रालयले पछिल्लो विकसित घटनाक्रमपछि मन्त्रालय आयोजनाको काम प्रभावित नहुने गरी समस्या समाधान गर्न निरन्तर क्रियाशील रहेको जनाएको छ । नेपालको राष्ट्रिय गौरवको आयोजनाका रुपमा परिचित मेलम्ची खानेपानी आयोजना दुई दशक पुरानो राष्ट्रिय आयोजना हो । आयोजना विसं २०६५ सालमा सीआरसीसी नामक चिनियाँ कम्पनीसँग ठेक्का सम्झौता भएको थियो ।

चिनियाँ कम्पनीसँग २०६९ असोज ९ गते निर्माण सम्झौता भङ्ग भएपछि नेपाल सरकार खानेपानी मन्त्रालयअन्तर्गतको मेलम्ची खानेपानी विकास समितिले इटालीको सीएमसी कम्पनीसँग २०७० असार ३१ गते दोस्रो निर्माण सम्झौता गरेको हो । मेलम्ची खानेपानी विकास समिति र सीएमसी कम्पनीबीच रु सात अर्ब ७२ करोड ३४ लाख ७१ हजार ३४२ प्रारम्भिक निर्माण सम्झौता भएको थियो । सम्झौतामा सीएमसीले ३६ महिनाभित्र निर्माण कार्य सम्पन्न गर्नुपर्ने उल्लेख थियो । निर्माण सामग्रीको अभाव, भूकम्प, नाकाबन्दीजस्ता कारणले मेलम्ची आयोजनाको निर्माण कार्य सम्झौतामा उल्लेखित मितिमै सम्पन्न हुन सकेन । पछिल्लो ६ महिनाको अवधिमा आयोजनाको निर्माण कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको छ । हालसम्म आयोजनाको ९० प्रतिशतभन्दा बढी निर्माण कार्य सम्पन्न भएको छ । कूल २७ किलोमिटर लामो सुरुङ मार्ग निर्माणको कार्य सम्पन्न भइसकेको छ ।

सुरुङको भुइँ ढलानलगायत काम सम्पन्न भएको छ । सुन्दरीजलको प्रशोधन केन्द्रको निर्माण कार्य पूरा भएको मन्त्रालयले जनाएको छ । आयोजनासँग सम्बन्धित प्राविधिक पक्षलगायतका महत्वपूर्ण कामहरु सम्पन्न भइसकेका छन् । आयोजनामा भेन्टिलेशन साफ्ट, हेड वक्र्स, अडिट टनेलको गेट, सेन्सर क्यामेराका केही काम मात्र बाँकी छन् । मन्त्रालयले सोमबार र मङ्गलबार सरोकारवाला पक्ष र निकायसँग औपचारिक एवं अनौपचारिक रुपमा बैठक र परामर्श गरिरहेको उल्लेख गर्दै समस्या समाधानका लागि मेलम्ची खानेपानी विकास समिति, ठेकेदार कम्पनी (सीएमसी) का प्रतिनिधि, परामर्शदाता इप्टिसा, दातृ निकाय एशियाली विकास बैंक, विज्ञ, कानूनका ज्ञाताहरुलगायत आवश्यक संस्था र व्यक्तिहरुसँग विभिन्न चरणमा परामर्श गरेको विज्ञप्तिमा जनाइएको छ । मन्त्रालयले परामर्शदाता कम्पनी इप्टिसालाई मेलम्ची आयोजनाको सुरुङको प्राविधिक विश्लेषणसहितको प्रतिवेदन तयार गरी एक हप्ताभित्र पेश गर्न निर्देशन दिइसकेको जनाएको छ ।

कावासोती-पूर्व पश्चिमराजमार्गअन्तर्गत नवलपरासीको मध्यबिन्दु नगरपालिका–१५ मा सवारी दुर्घटना हँुदा एक जनाको मृत्यु भएको छ । नारायणगढबाट दाङका लागि छुटेको ना६ख ९६७६ नंको बसले बा१८प ५१ नंको मोटरसाइकललाई ठक्कर दिँदा मोटरसाइकल पछाडि सवार मध्यबिन्दु–११ का २८ वर्षीय चन्द्रकुमारी सोमै मगरको मृत्यु भएको हो ।

दुर्घटनामा घाइते हुनुभएको उहाँको उपचारका क्रममा मध्यबिन्दु अस्पताल डण्डामा मृत्यु भएको प्रहरी उपरीक्षक रमेश थापाले जानकारी दिनुभयो ।मोटरसाइकललाई ठक्कर दिँदा बस अनियन्त्रित भई पल्टेर बसमा सवार २५ जना घाइते भएका छन् । मोटरसाइकल चालक सामान्य घाइते छन् ।

काठमाडौँ-वन्यजन्तु बिरामी भयो, घरभित्र पस्यो या घाइते भेटियो । खबर गर्नुहोस्, तुरुन्तै प्राथमिक उचारका औषधि र भेटेरिनरी प्राविधिकसहितको ‘वन्यजन्तु एम्बुलेन्स’ आइपुग्नेछ । वन्यजन्तुको जोखिम कम गर्न नेपालमा पहिलो पटक राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषले दुई वटा वन्यजन्तु एम्बुलेन्स भित्र्याएको हो । “केही महीनाअघि नेपाल भित्रिएको थियो, गएको हप्ताबाट भने औपचारिकरुपमा काम थालेको छ,” कोषका कार्यकारी निर्देशक दीपककुमार सिंहले भन्नुभयो ।

ललितपुरको सदर चिडियाखाना र चितवनको सौराहामा राखिएको एम्बुलेन्सले पायक पर्ने क्षेत्रमा पुगेर वन्यजन्तुको उद्धार गर्नेछ । पहिले उद्धार गरिएका वन्यजन्तुको जोखिम बढ्दो थियो । एम्बुलेन्स सञ्चालन भएपछि घाइते तथा असहाय वन्यजन्तुको जोखिम कम हुने विश्वास गरिएको छ । एम्बुलेन्समा वन्यजन्तु राख्न मिल्ने खोर (केज) समेत जडान गरिएको छ । आकस्मिक तथा प्राथमिक उपचार सामग्रीसहित वन्यजन्तु प्राविधिकसमेत एम्बुलेन्समा रहनेछन् । जोखिममा परेका वन्यजन्तुलाई तत्कालै उद्धार गरी प्राथमिक उपचार गरेर अस्पताल पु¥याउँदासम्म एम्बुलेन्सले जोखिम घटाउन र उद्धारमा ठूलो सहयोग पु¥याउने वरिष्ठ पशु चिकित्सक डा कमल गैरेले बताउनुभयो । वन्यजन्तुकै लागि प्रयोग हुने एम्बुलेन्स नपाइएकाले भारतबाट मानिसका लागि प्रयोग गरिने एम्बुलेन्स ल्याइएको हो । नेपाल ल्याएपछि त्यसमा खोर जडान गरेर वन्यजन्तु एम्बुलेन्स बनाइएको हो ।

एम्बुलेन्स, उद्धार केन्द्र र वन्यजन्तु अस्पताल नहुँदा यसअघि उद्धार गरिएका वन्यजन्तुले अकालमै ज्यान गुमाउने गरेका थिए । एम्बुलेन्सका कारण समयमै वन्यजन्तुको उपचार र उद्धार हुने भएकाले एक त जोखिम कम हुने र अर्काे मानव–वन्यजन्तु द्वन्द्व पनि कम हुने विश्वास गरिएको राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण विभागका उपमहानिर्देशक गोपालप्रकाश भट्टराईले बताउनुभयो । अहिले विभिन्न क्षेत्रमा वन्यजन्तुको उद्धार केन्द्र बन्ने क्रममा रहेको र चितवनमा वन्यजन्तु अस्पताल नै बनिसकेकले सञ्चालनको तयारीे छ । सदर चिडियाखाना ललितपुरका कार्यक्रम व्यवस्थापक डा चिरञ्जीवी पोखरेलले कुनै घटना हुने बित्तिकै तत्काल परिचालन हुने गरी एम्बुलेन्स तयारी अवस्थामा राखिएको बताउनुभयो । चितवनमा पुस १ गतेबाट एम्बुलेन्सले काम थालेको राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोष सौराहाका प्रमुख रामुकुमार अर्यालले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार भारतीय सीमाक्षेत्र नवलपरासीको सुस्ताबाट उद्धार गरिएको गैँडालाई चितवन ल्याउनका लागि एम्बुलेन्सको प्रयोग गरिएको थियो ।

गैँडा, हात्तीलगायत ठूला जनावरलाई एम्बुलेन्समा राख्न मिल्दैन तर आवश्यक औषधोपचारका सामग्री र ठूला वन्यजन्तु ल्याउने गाडीको अगाडि एम्बुलेन्स गुड्दा यातायात आवागमन सहज हुन्छ । पुस १ गते त्यसैगरी गैँडा ल्याउँदा यातायात सहज भएको कोषका सूचना अधिकारी सन्तोष भट्टराई बताउनुहुन्छ । एम्बुलेन्स बाघ, चितुवा, मृग प्रजातिलगायत साना वन्यजन्तु भने राखेर ल्याउन मिल्ने खालको छ । एम्बुलेन्स ल्याउन एक वर्षअघि देखिकै पहल भएको थियो । मानव वन्यजन्तु राहत कोषमार्फत पूर्ण भन्सार छुटमा ल्याइएको छ । वन्यजन्तु एम्बुलेन्सको विषयमा कुनै कानूनी व्यवस्था नभएकाले भन्सारमा निकै समय अड्किएको थियो । आवश्यक छलफलपछि कानूनी प्रक्रिया पु¥याएर नेपाल ल्याइएको हो ।

ललितपुर- बुङ्गमतीमा रहेको रातो मच्छिन्द्रनाथ पाटन ल्याएसँगै जात्राका लागि आवश्यक काठको जोहो गर्न थालिएको छ । कुनै काठ नेपालमा नपाइने हुँदा भारतबाट ल्याउनुपर्ने, कतिपय काठ धेरै ठूलो हुँदा जङ्गलमा सजिलै नपाइने हुँदा अहिलेदेखि नै आवश्यक सामग्रीको जोहो शुरु भएको हो ।जात्राका लागि काठ, बेत र डोरी चाहिने गुठी संस्थान ललितपुरले जनाएको छ । बेत पनि गोलो र चिरुवा गरेर दुई खालको आवश्यक पर्ने शाखाका प्रमुख शैलेन्द्र पौडेलले बताउनुभयो । रथ निर्माणका क्रममा थरिथरिका डोरी आवश्यक पर्छ । आधा इञ्चदेखि छ इञ्चसम्मको पाँच÷छ थरि डोरी रथका लागि आवश्यक पर्छ । तीमध्ये केही डोरी नेपालमा नै पाइन्छ भने कतिपय भारतबाट ल्याउनुपर्छ । उहाँले भन्नुभयो, “भारतबाट ल्याउनका लागि प्रक्रिया पनि लामो नै हुन्छ ।”

बेत भने नेपालमा नपाइने हुनाले भारतबाट नै ल्याउनुपर्छ । जात्राका लागि बेत ल्याउन पाँच वर्षका लागि ठेक्का सम्झौता भइसकेको छ । ठेकेदार कम्पनीलाई कति आवश्यक पर्छ अनुमान गरेर ल्याउन भन्ने गरिएको प्रमुख पौडेलले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “हामीलाई कुन÷कुन वर्षमा कति बेत चाहिन्छ भन्ने अनुमान गरेर भन्छौँ र ठेकेदारले ल्याउने गरेको छ ।” जात्राका लागि आवश्यक सामग्री जुटाउँदा सबैभन्दा गाह्रो महाबेत ल्याउन हुन्छ । भारतको पनि आसामबाट महाबेत ल्याइन्छ । भन्सार हुँदै यो ल्याउन सजिलो नभएको कार्यालयले जनाएको छ । पहिले÷पहिले डोरी पाउन कठिन थियो । अहिले नेपालमै सहजरूपमा पाइन्छ । उहाँले भन्नुभयो, “मोटो डोरी उताबाट ल्याइन्छ भने अरू आवश्यक डोरी यहाँ नै पाइन्छ ।”

रथका लागि आवश्यक हुने कतिपय काठ गोदावरी जङ्गलबाट त कतिपय हेटौँडालगायत स्थानबाट ल्याइन्छ । जङ्गलमा पनि टाढा पुगेर ल्याउनुपर्ने ठूला काठहरु ढुवानी समस्या पर्ने हुँदा अघिल्लो वर्ष आवश्यकभन्दा बढी काठ ल्याइएको प्रमुख पौडेलले बताउनुभयो । गत साल बोसी (मच्छिन्द्रनाथको जात्रामा काठ काट्ने जाति)हरु १०÷१२ दिनसम्म जङ्गलमा बसेर आवश्यकभन्दा बढी रूख ल्याएका थिए । प्रयोग भएको भन्दा बढी काठ सुरक्षित राखिएको थियो । अहिले त्यही काठ कति आवश्यक हुन्छ तय गरेर चिरान हुन्छ । उहाँले भन्नुभयो, “नबिग्रने काठहरु सुरक्षित राखेर अर्काे वर्ष पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ ।” गत साल प्रयोग भएर बढी भएका काठ मिलमा सुरक्षित राखिएको छ । तीमध्ये यो वर्ष चाहिने काठको चिरान हुन्छ भने अरू काठ अर्काे वर्ष प्रयोग हुन्छ । रथमा आवश्यक हुने धमा पासा अहिले जावलाखेलस्थित पाटीमा सुरक्षित राखिएको छ । मिल्नेसम्म अघिल्लो वर्षको काठ प्रयोग गरिने प्रमुख पौडेलले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “जात्रालाई कुनै असर नपर्ने अवस्थामा अघिल्लो वर्ष प्रयोग भएकै काठ प्रयोग हुन्छ ।”

अरू सबै काठको तयारी भए पनि रथको माथिल्लो भागबाट तल्लो भागसम्म आउने लस्सी जातको काठ वैशाखमा मात्रै कटान हुन्छ । यो काठ चाँडै सुक्ने हुँदा काट्नासाथ नै प्रयोग हुन्छ । लामो आकारको र नसुकेको काठ चाहिने हुँदा रातो मछिन्द्रनाथको रथारोहणभन्दा केही समय पहिले मात्रै कटान हुने गरेको हो । झण्डै ५५ फिट लामो लस्सी जातको काठ जात्राका लागि आवश्यक पर्ने कार्यालयले जनाएको छ । मच्छिन्द्रनाथलाई गत २६ गते बुङ्गमतीबाट विधिपूर्वक ल्याएर पाटनस्थित मच्छिन्द्र बहालमा राखिएको छ । देवता मच्छिन्द्रनाथमा रहँदा महास्नान, दशकर्मलगायतका पर्व तथा कर्म सञ्चालन हुन्छ । यता पर्वहरु भइरहँदा उता रथमा आवश्यक काठको निर्माण हुने गरेको छ । मच्छिन्द्रनाथका कामका लागि तोकिएको जाति सेवक (गुठीका भाषामा रकमे) ले आ–आफ्नो तोकिएको जिम्मेवारी पूरा गर्छन् । काठ काट्ने, रथ बनाउने, रथ तान्ने, साइत हेर्ने, रथलाई नियन्त्रण गर्नेलगायतका कामका जिम्मेवारी तोकिएको छ ।

राँझा- राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका अध्यक्ष कमल थापाले निर्वाचनमा पराजित भए पनि पार्टीको सिद्धान्त र औचित्य समाप्त नभएको बताउनुभएको छ । आज नेपालगञ्जमा आयोजित प्रदेश नं ५ स्तरीय प्रशिक्षणलाई सम्बोधन गर्दै अध्यक्ष थापाले राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीले अँगालेको धर्म र राजतन्त्रको एजेण्डा बलियो हुँदै गएको दाबी गर्नुभयो ।

उहाँले पार्टी पटक–पटक सरकारमा जाँदा जनतामा सिद्धान्त नै छोड्यो भन्ने भ्रमलाई चिर्न नसक्नु, निर्वाचनको पूर्वसन्ध्यामा पार्टी फुट्नु तथा चुनावी तालमेल र सहमतिमा धोका हुँदा अप्रत्याशित नतिजा आएको बताउनुभयो । पार्टी एकताका लागि आफू निरन्तर वार्ता र सम्पर्कमा रहेको बताउँदै उहाँले सकारात्मक भएर आए वार्ता तत्कालै हुने तर एकताको अलमलमा पार्टीलाई रोक्न नसकिने बताउनुभयो । नेपालमा हिन्दू राष्ट्र र राजतन्त्रसहितको प्रजातन्त्र स्थापित गर्न पार्टीलाई चलायमान बनाउन सङ्गठन निर्माण, जनपरिचालन, पार्टी एकता र सङ्घर्षको कार्यनीति बनाएर अगाडि बढेको पनि उहाँले उल्लेख गर्नुभयो ।

बाँके,- प्रहरीले नेपालगञ्जका चारवटा मोटर ड्राइभिङ सेन्टरमा आज छापा मारी कागजपत्र नियन्त्रणमा लिएको छ । मामाभाञ्जा, रेसुङ्गा, बागेश्वरी र बोहरा मोटर ड्राइभिङ सेन्टरमा छापा मारेर कागजपत्र नियन्त्रणमा लिइएको प्रहरी उपरीक्षक अरुण पौडेलले जानकारी दिनुभयो । लाइसेन्स बनाइदिने भन्दै सर्वसाधरणसँग मोटो रकम लिएको जनगुनासो आएपछि प्रहरीले आज मध्याह्न ड्राइभिङ सेन्टरमा छापा मारेको हो ।

यातायातका कर्मचारी, ट्राफिक प्रहरी र मोटर ड्राइभिङ सेन्टरको मिलेमतोमा लाइसेन्स वितरणमा व्यापक अनियमितता हुने गरेको गुनासो आएपछि छापा मारेको बताइएको छ ।

काठमाडाँै-सभामुख कृष्णबहादुर महराले प्राकृतिक तथा मानव सिर्जित विपद्का घटनाबाट हुन सक्ने क्षति न्यूनीकरण गरी विस्थापितलाई उचित मानवीय सहायता प्रदान गर्ने नीति बनाइनुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासन दिवस २०१८ को अवसरमा इन्हुरेड इन्टरनेशनलले आज आयोजना गरेको ‘विपद् सिर्जित विस्थापनः राष्ट्रिय सम्मेलन’ लाई सम्बोधन गर्दै उहाँले विपद्मा हुन सक्ने संकटपूर्ण मानवीय बसाइसराइँलाई मध्यनजर गरी आवश्यक क्षमतालाई वृद्धि गर्ने र प्रभावित समुदायलाई समेत समस्या सामना गर्न सशक्तिकरण गर्ने नवीनतम कार्यक्रमको आरम्भ हुनु जरुरी रहेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “विगतमा विपद्का कारण असुरक्षित एवं कतिपय अवस्थामा पीडितले गन्तव्यहीन यात्रा तय गर्नुप¥यो, त्यसको प्रमुख कारण पूर्वतयारीको अभाव तथा उपलब्ध स्रोत र साधनको समेत उचित परिचालन हुन नसक्नु नै थियो । यसका निम्ति संवैधानिक, कानूनी एवं नीतिगत व्यवस्थामा आवश्यक परिमार्जन गरिनुपर्दछ ।”

विपद् सिर्जित विस्थापनलाई व्यवहारिक रुपमा व्यवस्थित गर्न स्थानीयस्तरमै तत्काल राहत तथा उद्धार टोली गठन गरी उनीलाई सबै सीपले पूर्ण बनाउँदै लैजानु आवश्यक भएको उल्लेख गर्दै सभामुख महराले स्थानीयस्तरमा उपलब्ध स्रोत र साधनको परिचालनमार्फत स्थानीय निकायलाई प्रवलीकरण गर्दै लैजान सकिएको खण्डमा धेरै हदसम्म जोखिम न्यूनीकरण हुने बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “सडक बाटो तथा हवाई सुविधासमेत हुन नसकेको स्थानमा स्थानीयस्तरमै भएका स्रोत र साधनलाई परिचालन गर्ने लक्ष्य लिई स्रोत र साधनको उचित परिचालन गर्न तयारी अवस्था राखी स्थानीय स्तरमै दक्ष जनशक्तिको उत्पादन गर्दै लैजानुपर्ने देखिन्छ ।”

विपद् व्यवस्थापन तथा जोखिम न्यूनीकरणलाई योजनाबद्ध ढङ्गबाट सञ्चालन र सरोकारवालालाई सशक्तीकरण गर्दै लैजान सकिए अकस्मात हुने जनधनको क्षति कम तथा सम्भावित असुरक्षित बसाइसराइँको जोखिमलाई न्यूनीकरण गर्न सकिने बताउनुभयो । “विगतको अनुभवले के प्रमाणित गरेको छ भने आपतकालमा गरिने प्रभावकारी मानवीय कार्यमा संलग्न निकायको पूर्वतयारीको अवस्था र उनीहरुको क्षमता तथा सबै तहमा उपलब्ध स्रोत–साधनले विपद्मा हुने विस्थापन तथा व्यवस्थापनको पक्षमा दूरगामी प्रभाव पर्दछ”–सभामुख महराले भन्नुभयो ।

काठमाडाँै,- राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले सङ्घीय संसद्को दुवै सदनको अधिवेशन यही पुस ११ गते बुधबारका लागि आह्वान गर्नुभएको छ । नेपालको संविधानअनुसार, राष्ट्रपतिबाट प्रधामन्त्रीको सिफारिशमा यही पुस ११ गते बुधवार दिउँसो ४ बजे अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन केन्द्र नयाँ बानेश्वरमा सङ्घीय संसद्को दुवै सदनको अधिवेशन आह्वान गर्नुभएको राष्ट्रपति कार्यालयबाट आज जारी विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ।

नेपालको संविधानको धारा ९३ को उपधारा १ मा राष्ट्रपतिले सङ्घीय सदनको समय समयमा दुवै वा कुनै सदनको अविधेशन आह्वान गर्ने व्यवस्था उल्लेख छ ।

काठमाडौँ – अर्थमन्त्री डा युवराज खतिवडाले भावनामा बगेर होइन सत्यतथ्यमा आधारित भएर मात्र लेखापरीक्षण गर्ने विधि तय गर्नुपर्ने आवश्यकता औँल्याउनुभएको छ ।लेखापरीक्षण सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक २०७५ माथि संशोधनकर्ता सदस्यले राख्नुभएको जिज्ञासाको जवाफ दिँदै उहाँले महालेखापरीक्षकको प्रतिवेदनमा उल्लेख भएका विषयलाई कारवाहीको दायरामा ल्याउने विषयलाई कडाइका साथ पालना गर्ने व्यवस्था हुनुपर्ने बताउनुभयो ।राजनीतिक निर्णयका आधारमा गरिने सबै विषयमा कर्मचारीतन्त्रलाई दोषी देखाएर कारवाही हुने व्यवस्था राख्दा काम गर्न अप्ठेरो हुने तर्क प्रस्तुत गर्दै उहाँले भन्नुभयो, “स्पष्ट आधार र कारण नभई गरेको रहेछ भने मात्र कर्मचारी सजायको भागिदार हुन सक्छ ।”

समय, जनशक्ति र उपदेयताका आधारमा के कति क्षेत्रमा लेखापरीक्षण गर्ने भन्ने तय हुनुपर्छ भन्दै अर्थमन्त्री डा खतिवडाले कानून कार्यान्वयन गर्ने क्रममा हुने अभ्यासका आधारमा संशोधन र परिमार्जन हुँदै जाने धारणा व्यक्त गर्नुभयो ।महालेखापरीक्षक टङ्कमणि शर्माले नियमितता, मितव्ययिता, कार्य दक्षता, प्रभावकारिता र औचित्यलाई आधार मानेर लेखापरीक्षण गरिँदै आएको जानकारी दिनुभयो । विधेयकमाथि संशोधन प्रस्तुत गर्दै सार्वजनिक लेखा समितिका सभापति भरतकुमार शाहले लेखापरीक्षण भनेको जोखिममा आधारित विषय भएको हुँदा लेखा प्रणालीलाई पारदर्शी र चुस्त तुल्याउने खाले कानूनको आवश्यकता रहेको धारणा व्यक्त गर्नुभयो । स्थानीय तहको बेरुजु त्यही फछ्र्योेट हुने समयन्त्रको विकास गर्न तथा भ्रष्टाचारसँग जोडिएर राष्ट्रिय मुद्दा बनेका विषयमा तत्कालै परीक्षण गर्ने कानूनी व्यवस्था गर्न पनि उहाँले सुझाव दिनुभयो ।

अर्का संशोधनकर्ता प्रेम सुवालले फाइलमा भ्रष्टाचार छैन भन्ने ढङ्गबाट नभई सरकारी खर्चलाई मितव्ययी र पारदर्शी तुल्याउन समाजवाद उन्मुख अर्थतन्त्रको व्यावहारिक रुपमा कार्यान्वयन हुन आवश्यक रहेको छ भन्नुभयो । कैलालीको एउटा डोजर देखाएर ताप्लेजुङमा ठेक्का लिने प्रवृत्ति अन्त्य हुनुपर्छ भन्दै उहाँले बेरुजु फरफारकका नाममा कमिशन र भ्रष्टाचारलाई प्रश्रय दिने काम हुन नहुने धारणा राख्नुभयो ।महालेखापरीक्षकको काम, कर्तव्य र अधिकारलाई व्यवस्थित गर्न, सबै सरकारी कार्यालय, नेपाल सरकार, प्रदेश र स्थानीय तहको पूर्ण तथा पचास प्रतिशतभन्दा बढी शेयर वा जायजेथा भएको सङ्गठित संस्थाको लेखापरीक्षण गर्ने कार्यलाई वस्तुपरक, विश्वासनीय र भरपर्दाे बनाउन सरकारले उक्त विधेयक ल्याएको हो ।

नेपाल फर्कने तयारी गरिरहेकी नेपाली चेलीको युएईमा निधन भएको छ । निधन हुनेमा युएईको इम्कोर फ्यासिलिटी म्यानेजमेन्ट कम्पनीमा कार्यरत काभ्रे देउराली ३ दमराकी डोल्मा तामाङ रहेकी छन् । उनको सोमबार निधन भएको हो ।

पत्थरीको समस्या भएर औषधी खाइरहेकी डोल्मा दुई साता अघि क्लिभलेन्ड क्लिनिक अस्पतालमा भर्ना भएकी थिइन् । चेकजाँचको क्रममा मस्तिष्कमा समस्या देखिएपछि उपचार कक्षमा राखेर उनको उपचार भइरहेको थियो ।

तर उनको उपचारकै क्रममा मस्तिष्क पक्षघात भई ज्यान गएको बताइएको छ । मृतक डोल्माको घरमा १२ वर्षीय एक छोरा छन् । उनी विरामी परेपछि रेखदेखको लागी नेपालबाट श्रीमान पञ्च तामाङ तथा कान्छो बुवाको छोरा सेवार तामाङलाई यूएई बोलाएर उपचार गराइरहेको थियो। उनको शव अहिले पोस्टमार्टम लागि लगिएको छ।

मार्तडी, बाजुराको बडिमालिका नगरपालिकामा रहेको त्रिवेणी साना जलविद्युत् केन्द्रको यन्त्रमा खराबी आउँदा एक सातादेखि विद्युत् सेवा अवरुद्ध भएको छ । त्रिवेणी सहकारी संस्थाले सञ्चालन गर्दै आएको उक्त साना जलविद्युत् एक सातादेखि अवरुद्ध हुँदा विभिन्न कार्यालय, सञ्चारमाध्यमको दैनिक कामकाजमा व्यवधान उत्पन्न भएको छ । गएको मङ्सिर २८ गतेबाट विद्युतगृहको यन्त्रको पाटपुर्जा बिग्रिएपछि विद्युत् सेवा अवरुद्ध भएको त्रिवेणी साना जलविद्युत् केन्द्रका निमित्त व्यवस्थापक गणेश शाहीले जानकारी दिनुभयो ।

उहाँका अनुसार विद्युतगृह को बेरिङ टुटेपछि सेवा अवरुद्ध भएको बताउनुभयो । बेरिङ भारतबाट ल्याउन लागेकाले विद्युत् नियमित सञ्चालन हुन अझै एक हप्ता लाग्ने निमित्त व्यवस्थापक शाहीको भनाइ रहेको छ । विसं २०४२ मा निर्माण भएको उक्त विद्युत्को यन्त्र नफेरिँदा पटकपटक विद्युत् सेवा अवरुद्ध हँुदै आइरहेको छ । अवरुद्ध यन्त्र बनाउने कार्य भइरहेको त्रिवेणी साना जलविद्युत् केन्द्र बाजुराले जनाएको छ ।

काठमाडौँ,- आइतबार र सोमबार उकालो लागेको शेयर बजार आज भने दोहोरो अङ्कले घटेको छ । नेपाल स्टक एक्सचेञ्जकाअनुसार कारोवार मापक नेप्से परिसूचक १४ दशमलव ६१ विन्दुले घटेर एक हजार १६८ दशमलव १७ विन्दुमा झरेको छ । ‘क’ वर्गका कम्पनीको कारोवार मापन गर्ने सेन्सेटिभ परिसूचक तीन दशमलव शून्य चार विन्दुले घटेर २४८ दशमलव ५९ विन्दुमा पुगेको छ । स्टककाअनुसार आज कूल १५९ कम्पनीको १४ लाख ७८ हजार ७२४ कित्ता शेयर रु ५३ करोड २३ लाख २५ हजार ६४६ मूल्यमा खरीद बिक्री भए । कारोवार भएका दश उपसमूहमध्ये आज आठ उपसमूहको शेयर ओरालो लागेका छन् भने दुई उपसमूहको शेयर वृद्धि भएको छ । उत्पादन नौ दशमलव तीन एक र अन्य पाँच दशमलव ३८ विन्दुले बढेको छ ।

यस्तै बैंकिङ १५ दशमलव ६४, होटल पाँच दशमलव ५४, विकास बैंक २० दशमलव ७२, जलविद्युत् १६ दशमलव १४, वित्त शून्य दशमलव तीन छ, निर्जीवन बीमा १९२ दशमलव ३२, लघुवित्त १८ दशमलव ४८ र जीवन बीमा ४९ दशमलव ९३ बिन्दुले घटेका छन् । घटेको बजारमा समिट माइक्रोफाइनान्स डेभलपमेन्ट बैंक, सिभिल लघुवित्त वित्तीय संस्था, महिला सहयात्रा माइक्रोफाइनान्स वित्तीय संस्था र स्वदेशी लघुवित्त वित्तीय संस्थाका शेयरधनीले कमाएका छन् । यस्तै विजय लघुवित्त वित्तीय संस्था, रैराङ हाइड्रो पावर, स्वरोजगार लघुवित्त विकास बैंक र युनाइटेड इन्स्योरेन्स कम्पनीका लगानीकर्ताले गुमाएका छन् ।

कञ्चनपुर । कञ्चनपुरकी १३ वर्षीया बालिका निर्मला पन्तको बलात्कारपछि भएको हत्या घटनाले फरक फरक मोड लिँदै गएको छ । घटना भएको पाँच महिना पुग्न लाग्दा पनि दोषी पक्राउ पर्न नसकेका बेला निर्मलाकी आमा दुर्गादेवीले सो घटनाको प्रारम्भिक चरणको अनुसन्धानमा खटिएका प्रहरी अधिकारीविरुद्ध जिल्ला प्रहरी कार्यालय, कञ्चनपुरमा किटानी जाहेरी देखिएकी छन् । दुर्गादेवीले मंगलबार सार्वजनिक न्यायविरुद्धको कसुरअन्तर्गत तत्कालीन प्रहरी प्रमुख एसपी डिल्लीराज विष्ट, प्रहरी निरीक्षक जगदिश भट्टसहित केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सीआईबी) डीएसपी अंगुर जिसी लगायतविरुद्ध जोहरी दर्ता गराएकी हुन् ।

प्रारम्भिक चरणमा अनुसन्धान अधिकारीहरुले गरेको लापरबाहीका कारण निर्मलाको हत्यारा पत्ता लाग्न नसकेको उनको आरोप छ । सरकारी छानबिन समितिले घटनाको अनुसन्धानमा प्रहरीले लापरबाही गरेको आरोपमा ८ कात्तिकमा तत्कालीन कञ्चनपुर प्रहरी प्रमुख एसपी डिल्लीराज विष्ट र प्रहरी निरीक्षक जगदिश भट्टलाई बर्खास्त गरेको थियो । उनीहरुलाई सरकारी सेवाका लागि अयोग्य हुने गरी बर्खास्त गरिएको थियो ।

यद्यपी अहिले उनीहरुले मन्त्रिपरिषदमा पुर्नवहालीका लागि निवेदन दिएका छन् । निवेदनमाथि निर्णय भइसकेको छैन । गएको साउन १० गते आफ्नो घरबाट साथीको घरमा गएकी निर्मला भोलिपल्ट उखुबारीमा बलात्कारपछि हत्या भएको अवस्थामा फेला परेकी थिइन् ।

बेइजिङ- चिनीया राष्ट्रपति सी जिनपिङले चीनको आर्थिक विकासको मार्गका बारेमा कुनैपनि मुलुकले हस्तक्षेप गर्न नसक्ने बताउनुभएको छ ।
चिनीया कम्युनिष्ट पार्टीले अबलम्बन गरेको ऐतिहासिक “सुधार एवं खुला नीति”को ४०औं वर्षका अवसरमा बेइजिङमा आयोजित विशेष समारोहमा सम्बोधन गर्दै राष्ट्रपति सीले चीनको विकास र प्रगति त्यही नीतिका आधारमा निरन्तर अगाडि बढेको र त्यसलाई छाड्न नसकिने बताउनुभयो । चिनीया ग्रेट हल अफ द पिपुलमा आयोजित भव्य समारोहमा सम्बोधन गर्दै राष्ट्रपति सीले आर्थिक सुधारका क्षेत्रमा चीनले थप कार्य गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले हालको एक दलीय राजनीतिक प्रणालीबाट विचलित हुँदैनौं र अरु कुनैपनि मुलुकबाट आदेश लिएर काम गर्दैनौं भन्नुभयो । “समाजवादको झण्डा चिनीया भूमिमा अझै उचाईका साथ सदैब फर्फराइरहनेछ,” राष्ट्रपति सीले भन्नुभयो । “चीनको कम्युनिष्ट पार्टीको नेतृत्व चिनीया विशेषतायुक्त समाजवादको प्रतिरुप हो र यो चिनीया विशेषता सहितको समाजवादी प्रणालीको ठूलो उपलब्धि हो ।”

चिनीया सुधार एवं खुला नीति देङ सियाओपिङको कार्यकालमा सन् १९७८ डिसेम्बर १८ मा आजकै दिन शुभारम्भ भएको थियो । तर, पछिल्ला दिनहरुमा चीन र अमेरिकाबीचको व्यापारिक युद्धले चिनीया अर्थतन्त्रले अनेक सङ्कटको सामना गर्नु परिरहेको छ । दुबै मुलुकबीच ९० दिनको व्यापारिक युद्धविराम गरी सहमतिको खोजी भइरहेको छ । संयुक्तराज्य अमेरिकामाथि प्रत्यक्ष सङ्केत नगरी राष्ट्रपति सी जिनपिङले भन्नुभयो, “चीन कुनै पनि मुलुकका लागि चुनौती होइन तर यसलाई कुनामा थन्क्याउँछु भन्नु ठूलो भूल हुनेछ । चिनीया जनताले के गर्नु पर्दछ वा के गर्नु हुँदैन भनेर कसैले हस्तक्षेप गर्ने परिस्थितिमा अहिले कोही छैन ।” “हामीले गर्न सकिने सुधारका कार्यहरुलाई निरन्तरता दिनै पर्दछ, तर कतिपय काम हामी गर्न सक्दैनौं, त्यसमा कसैले हस्तक्षेप गर्ने प्रयास नगरे हुन्छ,” राष्ट्रपति सीले चेतावनीयुक्त भाषामा भन्नुभयो ।

राष्ट्रपति सीले बढीभन्दा बढी सुधारका बारेमा चीन तयार रहेको बताए पनि कुनै ठोस योजना भने घोषणा गर्नु भएन । संयुक्तराज्य अमेरिका र युरोपका देशहरुले लामो समयदेखि चीनको विशाल बजारमा सहज पहुँचको माग गरिरहेका छन् । तर, उनीहरुले चिनीया कम्पनीहरुले पश्चिमा मुलुकको अर्थतन्त्रमा खुला र सहज प्रवेश पाइरहेको गुनासो गरिरहेका छन् । देङको खुला नीतिले करोडौं चिनीया जनतालाई गरिबीबाट मुक्त गरेको विश्वास गरिन्छ । साथै, यही नीतिको बलमा चीनले आफूलाई विश्वकै दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र भएको मुलुकका रुपमा उभ्याएको छ । तर पछिल्ला वर्षहरुमा चीनको ऋण बढ्दो क्रममा देखिएको छ भने आर्थिक विकासमा केही कमी आएको छ । गत वर्ष ६ दशमलब ९ प्रतिशत रहेको आर्थिक विकास यस वर्ष ६ दशमलब ५ प्रतिशतमा छ । चिनीया कम्युनिष्ट पार्टीका अध्यक्ष माओत्से तुङका नीतिहरुले मुलुकमा विषम परिस्थिति सिर्जना गरेको भन्दै देङ सियाओपिङले सुधार एवं खुला नीति प्रतिपादन गर्नुभएको थियो ।

मङ्गलबार ग्रेट हल अफ द पिपुलमा आयोजित समारोहमा मुलुकको विकासमा महत्वपूर्ण योगदान गरेका १०० भन्दा बढी व्यक्ति एवं संस्थालाई विशेष पदकद्वारा विभूषित गरिएको थियो । विभूषित हुनेहरुमा ग्रामीण क्षेत्रमा कार्यरत व्यक्तिदेखि चीनका सर्वाधिक धनी व्यक्ति अलिबाबाका संस्थापक ज्याक मा, एनबीए खेलाडी याओ मिङ समेत छन् । खुलापनका पिताका रुपमा चिनिने देङ सियाओपिङले हङकङसँग सीमा जोडिएको सेन्जेनमा चीनकै पहिलो विशेष आर्थिक क्षेत्र निर्माण गर्नुभएको थियो । यो आर्थिक क्षेत्र मुलुकका बाँकी स्थानका लागि नमूनाका रुपमा स्थापित भएको थियो । सेन्जेन हाल विश्वव्यापी प्रविधि केन्द्रका रुपमा स्थापित छ । यहाँ टेन्सेन्ट र टेलिकम क्षेत्रको मसहुर कम्पनी हुवावेका मुख्यालय छन् । चालीस वर्षअघि ग्रामीण क्षेत्रमा ९७.५ प्रतिशत रहेको गरिबी गत वर्षसम्म आइपुग्दा ३.१ प्रतिशतमा झरेको छ ।

चितवन- तोरीका लागि प्रख्यात जिल्ला चितवनमा पछिल्ला वर्षमा यसखेती तर्फको आकर्षण अझ बढेर गएको छ । मलको अभाव, जग्गाको खण्डीकरण, रोगव्याधि जस्ता कारण केही वर्षअघि तोरी लगाउने किसानले आलुखेती गर्ने गरेका थिए । पछिल्ला तीन वर्षमा तोरी लगाउने क्रम बढेर गएको कृषि ज्ञानकेन्द्र भरतपुरले जनाएको छ । केन्द्रका प्रमुख सुधिर श्रेष्ठका अनुसार अघिल्लो वर्षको तुलनामा यसवर्ष एक सय हेक्टर क्षेत्रफल बढेको छ । किसानको तोरीखेतीतर्फ आकर्षण बढेसँगै क्षेत्रफलमा पनि वृद्धि भएको उहाँले बताउनुभयो । गतवर्ष जिल्लामा १२ हजार चार सय हेक्टर क्षेत्रफलमा तोरी लगाइएको थियो । यो वर्ष १२ हजार ५०० हेक्टरमा तोरी लगाइएको उहाँले बताउनुभयो ।

आर्थिक वर्ष २०७३/७४ मा जिल्लामा १२ हजार तीन सय हेक्टरमा तोरी लगाइएको थियो । किसानले आफूले खानका लागि मात्रै भए पनि तोरी लगाउने क्रम बढेको उहाँले बताउनुभयो । बजारको तेलमा मिसावट हुने आशङ्कामा किसानले आफ्ना लागि आफैँ उत्पादन गर्न लागेको श्रेष्ठको भनाइ छ । क्षेत्रफल बढेसँगै उत्पादनमा पनि वृद्धि हुने अनुमान कार्यालयले गरेको छ । यससँगै विकल्पका रूपमा यो मौसममा लगाइने आलुमा भन्दा तोरीमा लाभ बढी हुने देखिएपछि किसान तोरीखेतीतर्फ आकर्षित भएका हुन् । तोरी लगाउन सजिलो र नाफा राम्रो हुने पनि श्रेष्ठ बताउनुहुन्छ । विगतका वर्षमा मलको अभाव भए पनि पछिल्ला वर्षमा तोरीमा प्रयोग हुने मलको आपूर्ति सहज हुनेगरेको छ ।

तोरीका लागि माटोमा बन्दक नामक तत्व आवश्यक पर्ने हँुदा त्यो तत्व दिने एमोनियम सल्फेट (चिनी मल) प्रयोग हुने गर्दछ । सो मलको प्रयोगले तोरीमा दाना पुष्ट हुने र तेलमा गुणस्तर वृद्धि हुने कार्यालयले जनाएको छ । श्रेष्ठका अनुसार यो वर्ष तोरीको उत्पादन गत वर्षको तुलनामा २५० मेट्रिकटन बढी हुने अनुमान गरिएको छ । गतवर्ष १३ हजार ५१६ मेिट्रकटन तोरी उत्पादन भएको यस जिल्लामा यो वर्ष १३ हजार ७५० मेट«िकटन उत्पादन हुने उहाँले बताउनुभयो । जिल्लाको माडी, भरतपुर महानगरपालिकाका केही स्थान र पूर्वी चितवनमा बढी मात्रामा तोरी लगाइन्छ ।

चितवन – यही पुस ११ देखि १५ गतेसम्म सौराहाको बाघमारा चौरमा पन्ध्रौँ चितवन हात्ती महोत्सव, २०७५ हुनेभएको छ । आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटन प्रवद्र्धन गर्दै लोप हुँदै गएको हात्तीको संरक्षण र यसको महत्वबारे जानकारी दिनु, वन्यजन्तु संरक्षणमा एकजुट हुन आग्रह गर्नु र समाजमा जनचेतना अभिवृद्धि गराउनु महोत्सवको मुख्य उद्देश्य रहेको क्षेत्रीय होटल सङ्घ सौराहाका अध्यक्ष सुमन घिमिरेले बताउनुभयो । महोत्सवमा हात्ती वनभोज कार्यक्रम, हात्ती छिटो हिँड्ने प्रतियोगिता, छावाको रोचक फुटबल प्रतियोगिता, हात्ती सुन्दरी प्रतियोगिता, हात्ती पोलो, हात्ती शृङ्गार प्रतियोगिता तथा राष्ट्रिय तथा स्थानीय कलाकारको विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम गरिने महोत्सव मूलआयोजक समितिका संयोजक समेत रहनुभएका घिमिरेले जानकारी दिनुभयो ।

महोत्सवका क्रममा साहित्य र पर्यटन विषयक विशेष कार्यक्रम समेत आयोजना गरिने भएको छ । स्थानीय युनाइटेड हात्ती सञ्चालन सहकारी संस्था, बाघमारा सामुदायिक वन, सौराहा बचत तथा ऋण सहकारी संस्था, रेवान सौराहा, राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषलगायतको सहकार्यमा महोत्सव हुँदैआएको छ ।
घिमिरेका अनुसार महोत्सवमा रु ४९ लाख १० हजार खर्च हुने अनुमान गरिएको छ । उहाँले राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीबाट महोत्सवको समुद्घाटन हुने कार्यक्रम तय भएको समेत जानकारी दिनुभयो ।

बेझाड, धन कमाउन विदेश जानुभएका चापाकोट नगरपालिका– ७ केवलघारीका ३८ वर्षका गणेश गैरेको शव दुई महीनापछि नेपाल भित्रिएको छ ।आठ महीनाअघि उहाँ कतार जानुभएको थियो । कतारमा गाडी चालकको रुपमा काम गर्दै आउनुभएका गैरे गत कात्तिक २ गते गाडीभित्रै मृत अवस्थामा भेटिनुभएको मृतकका आफन्त शङ्कर पोखरेलले बताउनुभयो । कम्पनीले शव नेपाल ल्याउने प्रक्रियामा आलटाल गरेकाले गैरेको शव नेपाल ल्याउन ढिला भएको हो ।

सोमबार चापाकोट नगरपालिका– ७ को साँखरस्थित कालीगण्डकी किनारमा गैरेको दाहसंस्कार गरियो । कम्पनीले बिदाका समयमा गैरेको मृत्यु भएका कारण खर्चमा कुनै पनि सहयोग नगरेपछि शव नेपाल ल्याउन समस्या परेको आफन्तले जनाएका छन् । गैरेका श्रीमती, दुई छोरी र एक छोरा छन् । उनको निधनले गाउँ नै शोकमा डुबेको छ ।

काठमाडौं । मुलुकभर दिनानुदिन जाडो बढेसँगै जनजीवन प्रभावित छ । बंगलाको खाडीको दक्षिण पश्चिम क्षेत्रमा बनेको चक्रवातको असर नेपालमा देखिएको छ । जस कारण नेपालमा आएको मौसम परिवर्तनले चिसो बढेको छ । चक्रवातको असरका कारण नेपालको पूर्वी तथा मध्यभागमा भागमा मंगलबार विहान हल्का वर्षा भएको छ । साथै पूर्वका उच्च हिमाली भेगमा हिमपात भएको भएको हुनसक्ने जलतथा मौमस विज्ञान विभागले जनाएको छ ।

विभागका अनुसार चक्रवातको असरको प्रभावले झापा, मोरङ, सुनसरी,तेह्रथुम, धनकुटा लगायतका जिल्लामा मंगलबार बिहान ४ मिलिमिटर पानी परेको छ । त्यस्तै ति जिल्लाको तापक्रम पनि घटेको छ । आज सवैभन्दा कम तापक्रम जुम्ला जिल्लाको मापन गरिएको विभागले जनाएको छ । जुम्लामा आज बिहान माइनस ४ डिग्री सेल्सियस पुगेको छ ।

विभागले बंगालको खाडीको दक्षिण–पश्चिमी क्षेत्रमा बनेको चक्रवात ‘फेथाई’ अवतरण भैसके पनि त्यसको प्रभाव पुर्वी नेपालबाट सुरु भएर पश्चिमतर्फ गइरहेको जनाएको छ । विभागका अनुसार मंगलबार बेलुकाबाट मौसममा सुधार आउनेछ ।

तुलसीपुर-घोराही उपमहानगरपालिका–१५ स्थित आरके इलेक्ट्रोनिक्स सर्भिसमा बिजुलीको तार सर्ट भई आगलागी हँुदा रु १२ लाखभन्दा बढीको क्षति भएको छ ।

आज बिहान उक्त इलेक्ट्रोनिक्स सर्भिसमा आगलागी हँुदा विभिन्न इलेक्ट्रोनिक्स सामान, सवारी साधन बनाउन प्रयोग गरिने विभिन्न सामान र ना२अ १९३६ नंको अटोरिक्सा र नगद जलेर नष्ट भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालयले जनाएको छ । प्रहरी र दमकलको सहयोगमा आगो निभाइएको छ ।

महोत्तरी । महोत्तरीमा आफ्नो अनैनिक सम्बन्ध लुकाउन एक पुरुषलाई यौन प्रलोभन देखाएर हत्या गरेको खुलेको छ । औरही नगरपालिका २, फूलबरियाका ४० वर्षीय बचु महतोको हत्या यौन प्रलोभन देखाएर भएको प्रहरीको अनुसन्धानबाट खुलेको हो । उनको हत्याको आरोपमा स्थानीय २२ वर्षीया जितनी देवी महतोलाई गएको बिहीबार पक्राउ गरेपछि यसको रहस्य खुलेको हो ।
आफूले लगाएको काउली खान नीलगाईले आउने भएकाले अबेरसम्म खेतमै रहन बचुले गएको मंसिर २४ आफ्नो खेत नजिकै उखुबारीमा जितनी र २४ वर्षीय छिमेकी सुशील सहनीलाई आपत्तिजनक अवस्थामा देखेका थिए ।

बचुलाई देख्ने बित्तिकै सुशील भागेका थिए भने बचुले जितनीलाई हप्काउँदै श्रीमानलाई भनिदिने धम्की दिँदै मोबाइल खसेको बयानमा जितनीले प्रहरीलाई भनेकी छन् । त्यसपछि जितनी र सुशीलको योजनाअुसार बेचुलाई यौन सम्पर्कका लागि राति सोही खेतमा बोलाइन्। त्यसपछि उखुबारीमा पुगेका बचु र जितनी गफ गरिरहेका बेला सुशील र उनका छिमेकी अनिलकुमार शर्मा (ठाकुर) बेचुलाई पछाडिबाट आफैँले लगाएको ज्याकेटले घाँटी कसेर हत्या गरेको अनुसन्धानमा खुलेको हो ।

काभ्रेपलाञ्चोक – मण्डन देउपुर नगरपालिका–६ भांगेटारमा कात्तिक १० गतेको दुर्घटनामा परी निधन भएका पत्रकार जीवन पराजुलीको परिवारलाई किरियाखर्च र क्षतिपूर्तिबापतको रु पाँच लाख उपलब्ध गराइएको छ ।

मृतकका बाबु श्रीप्रसाद पराजुलीले जिल्ला प्रशासन कार्यालयमार्फत उक्त रकम लिनुभएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय धुलिखेलका प्रहरी नायब उपरीक्षक दीपक गिरीले जानकारी दिनुभयो । जीप चालकले दिएको क्षतिपूर्तिबापतको रकमले दुर्घटनास्थलमा पत्रकार पराजुलीको स्मारक बनाइने उहाँको परिवारले जनाएको छ । पच्चीस वर्षीय पराजुली धुलिखेलस्थित रेडियो गौरवका स्टेशन म्यानेजर एवं एभीन्यूज टेलिभिजनका जिल्ला संवाददाता हुनुहुन्थ्यो ।

बा३च २८७ नं को ल्याण्ड क्रुजर दुर्घटनामा नेपाल प्रहरीका प्रहरी नायब महानिरीक्षक ९डिआइजी० सुशीलकुमार भण्डारी, टे«ड युनियन काङ्गे्रसका प्रदेश नं ३ का संयोजक विनोद कार्कीसमेतको मृत्यु भएको थियो । जीप चालक प्रदीप बोगटीलाई पुर्पक्षका लागि मङ्सिर पहिलो साता कारागार चलान गरिएको छ । गम्भीर घाइते पूर्व प्रहरी नायब उपरीक्षक विनोद गौतमको हाल काठमाडौँस्थित ग्राण्डी अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ ।

डोटी, केआइसिंह गाउँपालिकाले रु ४१ लाखमा जेसिवी कम्पनीको नयाँ व्याकहोल लोडर(चक्कावाला डोजर) खरीद ग¥यो । गाउँगाउँ र बस्तीबस्तीमा सडक पु¥याउने भन्दै गाउँपालिकाले डोजर खरीद गरेको हो । यस्तै सायल गाउँपालिकाले रु एक करोड २९ लाखमा लुसान कम्पनीको डोजर खरीद ग¥यो । सो गाउँपालिकाले सडक बनाउन डोजर प्रयोग गरी डाँडा भत्काउन थालेको छ । बडीकेदार गाउँपालिकाले पनि रु एक करोड २३ लाखमा लुसान कम्पनीकै डोजर खरीद गरेको छ । सो गाउँपालिकाले पाँचै वडामा सडक पु¥याउने योजना बनाएको छ ।

दीपायल सिलगढी नगरपालिकाले यसअघि नै डोजर खरीद गरिसकेको छ । नगरपालिकाले नगर क्षेत्रमा सडक निर्माण गर्नाका साथै डोजर भाडामा समेत दिने गरेको छ । स्थानीय तहले मात्रै होइन जिल्लामा विभिन्न निर्माण व्यवसायीले सडक निर्माण गर्न डाँडा भत्काउन थालेका छन् । व्यवसायीबीच निजी र भाडामा मेसिन भित्र्याउने होडबाजी चलेको छ । उपभोक्ता समितिले डोजरको प्रतिघण्टा रु छ हजार ५०० देखि रु नौ हजारसम्म तथा चक्कावाला डोजरको प्रतिघण्टा रु दुई हजार ५०० देखि रु चार हजार भाडा तिर्दै सडक निर्माण गर्ने गरेका छन् । जिल्लामा कम्तीमा ४२ डोजर सडक निर्माण गर्न प्रयोग गरिँदै आएको बोगटान गाउँपालिका सिमिचौरका तेजबहादुर विष्टले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “सडक काट्ने नाममा गाउँगाउँमा डोजर भित्रिएका छन्, डाँडाकाँडा सखाप हुने भए ।”

एउटै सडकमा रु एक करोडभन्दा बढी खर्च भइरहेको छ । वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कन गरिएको पाइँदैन । प्रमुख जिल्ला अधिकारी यादव सुवेदी नाप नक्साबिना काटिएका सडकले दुर्घटना निम्त्याउने बताउनुहुन्छ । ‘सडक निर्माण गर्दा इञ्जिनीयरको सल्लाह लिनुपर्छ,” उहाँले भन्नुभयो । विकास निर्माण गर्दा वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कन अनिवार्य गर्नुपर्ने उहाँले बताउनुभयो । सेक्टर वन कार्यालयका सहायक वन अधिकृत शुरेशचन्द्र डिसीले खुटिया–बिपीनगर सडकबाहेक अन्य सडक योजनाको वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कन नभएको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कन गर्नुपर्छ । राजनीतिक दलका नेता र जनप्रतिनिधिले त्यो कुरा मान्नु हुन्न ।” केआइसिंह गाउँपालिकाका अध्यक्ष लोकेन्द्रबहादुर शाही भन्नुुहुन्छ, “केही प्रक्रिया नपुगेको होला । तर हामी जनप्रतिनिधिलाई जनताको दबाब पनि खपिनसक्नु छ, त्यसैले सडक काटिरहेका छौँ ।”

काठमाडौं – बौद्धनाथ महास्तूपमा बौद्ध मेलम्ची घ्याङ गुठीले प्वाल पारेको छ। विश्वसम्पदामा प्वालैप्वाल पारेको भन्दै बौद्धनाथ क्षेत्र विकास समितिले गुठीलाई कारबाही माग गरेको छ।कान्तिपुर दैनिकमा समाचार छ, पुरातत्त्व विभागको अनुमति नै नलिई स्तूप परिसरमा जेनेरेटर राखेको भन्दै त्यसलाई हटाउन र सम्पदा क्षेत्रमा गैरकानुनी काम गर्ने गुठी पदाधिकारीलाई कारबाही गर्नुपर्ने समितिको माग छ।

महाचैत्यको हर्मिकादेखि नै प्वाल पारिएको बौद्धनाथ क्षेत्र विकास समितिका अध्यक्ष रामकुमार लामाले बताए। ‘हजारौँ प्वाल पारिएको छ’, उनले भने, ‘हामीले रोक्न खोज्दा पनि मानेनन्।’सबैभन्दा बढी क्षति स्तुपको मरुदण्ड मानिने ‘सोक्सिङ’(रस्ती) मा परेको छ। १३ तलाको बिचमा हुने सोक्सिङमा अग्राखको काठ हुन्छ। त्यसमा सुनको अक्षरले बुद्धमन्त्र लेखिएको हुन्छ। सोक्सिङको चारै दिशामा पञ्चबुद्धको प्रतिमा राखिएको हुन्छ।विश्वसम्पदासूचीमा कुनै पनि संरचना राख्न पाइँदैन। यो काठमाडौं उपत्यकाको पुरानो सम्पदामध्ये पर्छ।

भीमदत्तनगर – कञ्चनपुरको विद्युत् सेवा दुई दिनपछि सोमबार मध्यरातदेखि पुनः सञ्चालनमा आएको छ । वेदकोट नगरपालिका–७ लालपुरस्थित नेपाल विद्युत् प्राधिकरणको सव–स्टेशनमा सुरक्षागार्डका रुपमा कार्यरत भीमदत्त नगरपालिका–१९ बागफाँटाका चन्द्रदेव भट्टको मृत्युको विषयमा विवाद हुँदा आइतबार बिहानदेखि विद्युत् सेवा अवरुद्ध थियो । भट्टको मृत्यु शङ्कास्पद रहेको भन्दै उनका आफन्त र स्थानीयवासीले घटनास्थलबाट शव उठाउन नमानेपछि विद्युत्सँगै यातायात सेवासमेत अवरुद्ध गराएका थिए ।

सोमबार अबेर राति घटनाको छानबिन गर्ने, मृतकको परिवारको एक सदस्यलाई योग्यताअनुसारको रोजगारी विद्युत् कार्यालयमा दिने र राहतस्वरुप रु १० लाख उपलब्ध गराउनेलगायत सहमति भएपछि विद्युत् सेवा पुनः सञ्चालनमा आएको वेदकोट नगरपालिका नगर प्रमुख अशोककुमार चन्दले जानकारी दिनुभयो । जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा भएको सर्वपक्षीय सहमतिपछि मृतकका परिवारले शव उठाउन मानेका हुन् ।