काठमाडौँ ।अंगुर स्वादका लागि मात्र नभई स्वास्थका लागि पनि उतिकै फाइदा जनक मानिन्छ । यो स्वादका निकै गुलियो र अमिलो हुने गर्दछ । यो एउटा रहरे फल हो । यो जन सुकै बेला पनि सेवन गर्न सकिन्छ । अंगुर सबैलाई मन पर्ने फलफुल हो अंगुरलाई औषधीको रुपमा प्रयोग पनि गर्न सकिन्छ भन्ने सबैलाई थाहा नहुन सक्छ । यसले मानिसको सुन्दरतासँगै स्वास्थ्यमा समेत राम्रो गर्छ । अंगुर खानाले कब्जियतको समस्याबाट टाढा राखी पाचनशक्तिलाई स्वस्थ राख्न सहयोग गर्छ ।

नियमित अंगुरको सेवन गर्नाले कोलस्ट्रल कम गर्न मद्दत गर्छ ।यसको सेवनले किड्नीको समस्या समाधान गरी युरिक एसिड कम गर्न सहयोग गर्छ ।यसको नियमित सेवनबाट छालाको सौन्दर्य, रुघाखोकी आदिबाट छुटकारा पाउन सकिन्छ । रक्तस्रावको समस्यामा एक गिलास अंगुरको जुसमा दुई चम्चा मह घोलेर खाने हो भने नियन्त्रणमा आउँछ । घाउ, खटिरा निको पार्न पनि अंगुर सहयोगी हुन्छ ।

चितवन, ११ भदौ  -जिल्लामा डेङ्गु र स्क्रवर्टाफसका कारण तीन जनाको मृत्यु भएको छ । स्वास्थ्य कार्यालय चितवनले दिएको जानकारी अनुसार मृत्यु हुनेमा दुई जना चितवन र एक जना रौतहटका रहेका छन् ।कार्यालयले आज पत्रकार सम्मेलन गरी साउनयता डेङ्गुको सङ्क्रमणका कारण एक वृद्धको मृत्यु भएको छ र स्क्रवटाइफसका कारण एक युवाको मृत्यु भएको जानकारी दिएको हो । यस्तै दुवैको सङ्क्रमणबाट एक किशोरीको मृत्यु भएको कार्यालयका कीट नियन्त्रक राम केसीले जानकारी दिनुभयो ।

केसीका अनुसार मृत्यु हुनेमा भरतपुर महानगररपालिका–१ गङ्गोत्री मार्ग निवासी ७१ वर्षीय पुरुषको डेङ्गुको कारण मृत्यु भएको छ । यस्तै रौतहटका ३४ वर्षीय पुरुषको स्क्रवटाइफस र भरतपुर महानगरपालिकाको शुक्रनगर निवासी १६ वर्षीय किशोरीको मृत्यु भएको हो । किशोरीको पुरानो मेडिकल कलेजमा उपचारका क्रममा मृत्यु भएको थियो भने अन्य दुईको चितवन मेडिकल कलेजमा मृत्यु भएको थियो ।

पत्रकार सम्मेलनमा जिल्लामा डेङ्गुको सङ्क्रमणको प्रकोप देखिएको जानकारी दिइएको थियो । साउनयता एक हजार ३५६ जनाको परीक्षणमा ४३३ जनामा डेङ्गुको सङ्क्रमण देखिएको केसीले जानकारी दिनुभयो । अझै यसको सङ्क्रमण बढ्दो सङ्ख्यामा रहेको उहाँले बताउनुभयो । सङ्क्रमितहरुमा चितवनमा सबैभन्दा धेरै रहेका छन् । चितवनको पनि भरतपुर महानगरपालिका–१, २, ३, ४, १०, ११ र १२ बढी सङ्क्रमित देखिएको पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी दिइयो ।यसैबीच जिल्लामा स्क्रवटाइफसको सङ्क्रमण पनि बढेको देखिएको छ । पत्रकार सम्मेलनमा दिइएको जानकारीअनुसार साउनयता ५०६ जनाको परीक्षण गरिएकोमा ४० जनामा सो रोगको सङ्क्रमण देखिएको थियो ।(रासस)

भोजपुर, ११ भदौ- भाइरल ज्वरोले विद्यालयका २०२ जना विद्यार्थी एकैपटक बिरामी परेपछि विद्यालय नै बन्द गरिएको छ । भोजपुरको उत्तरी क्षेत्रमा रहेको षडानन्द नगरपालिकाको दिङ्लामा रहेको अरुण माध्यमिक विद्यालयमा कक्षा १ देखि १२ सम्मका कक्षा मङ्गलबारदेखि ४ दिनका लागि बन्द गरिएको विद्यालयका सहायक प्रधानाध्याक श्रीकृष्ण बोगटीले जानकारी दिनुभयो ।यसबाहेक स्थानीय षडानन्द माध्यमिक विद्यालय, न्यू समिट बोर्डिङ र सनराइज बोर्डिङ स्कुलका विद्यार्थीमा समेत ज्वरोको असर देखिएको छ ।

भाइरलले विद्यार्थी एकपछि अर्को गर्दै बिरामी हुनथालेपछि पठनपाठन बन्द गर्नुपर्ने बाध्यता भएको सहायक प्रअ बोगटीको भनाइ छ । विद्यालयामा केही दिनअघिदेखि शुरु भएको भाइरल ज्वरोले विद्यार्थीसँगै स्थानीयवासीलाई ग्रसित बनाएको छ ।दैनिकजसो प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा ५० देखि ६० जना र अन्य स्वास्थ्य चौकीमा ३० देखि ४० जनाको हाराहारीमा भाइरलका बिरामी आउने गरेको नगरपालिकाका स्वास्थ्य संयोजक सुन्दर श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार गम्भीर किसिमका बिरामीलाई त्यहाँबाट तुम्लिङटार, धरान, विराटनगर पठाइएको छ ।

भाइरल ज्वरोबाट दिङ्लाका अन्य तीन विद्यालयका विद्यार्थीसमेत बिरामी भएको विद्यालयले जनाएको छ ।मौसम परिवर्तनसँगै जिल्ला अस्पतालमा दैनिक १५ जनासम्म भाइरलका बिरामीले बहिरङ्ग सेवा लिइरहेको अस्पतालले जनाएको छ । दूषित खानेपानी, बदलिँदो मौसम र खानपानमा राम्रो ध्यान नदिँदा भाइरलको बिरामी आउने गरेको जिल्ला अस्पताल भोजपुरका डा शिवजी रिजालले बताउनुभयो ।(रासस)

पोखरा, ११ भदौ  – नेत्र ज्योति सङ्घ कास्कीद्वारा सञ्चालित हिमालय आँखा अस्पताल, पोखराले स्थापनाको साढे दुई दशकमा २० लाख आँखाका बिरामीको उपचार गरेको छ भने साढे चार लाखको मोतियाविन्दुको शल्यक्रिया गरेको छ ।साविकका गण्डकी, धौलागिरि र कर्णाली अञ्चललाई मुख्य सेवा क्षेत्र बनाएको अस्पतालबाट दैनिक ५०० बिरामीले आँखाको उपचार सेवा लिँदै आएका छन् । अघिल्लो वर्ष मात्रै एक लाख ४६ हजार बिरामीले आँखा उपचार सेवा लिएको र तीमध्ये आठ हजार २०० जनाको शल्यक्रिया गरिएको अस्पतालका प्रमुख निर्देशक डा इन्द्रमान महर्जनले जानकारी दिनुभयो ।स्थापनाकालदेखि नै अस्पतालको सेवाको गुणस्तरीयतालाई प्राथमिकतामा राखिएको बताउँदै उहाँले आगामी दिनमा अझै सुव्यवस्थित गर्दै लगिने बताउनुभयो ।

अस्पतालको स्थापनामा आइकेयर फाउन्डेशन, नेदरल्याण्डले सहयोग गरेको हो ।आइकेयर फाउन्डेशन, नेदरल्याण्डका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत ब्जोर्न स्तेन्र्वेसका अनुसार तत्कालीन समयमा भ्रमणमा आएको नेदरल्याण्डको टोलीले आफ्नो घुमाइका क्रममा नेपालमा आँखाको समस्या भएको कुरालाई मनन ग¥यो । नेपालबाट फर्किसके पछि यहाँ आँखाको उपचारमा केही गर्नुपर्छ भन्ने भावना विकसित भएसँगै हिमाली क्षेत्रबाट उक्त संस्थाले आफ्नो सेवा सुरु गरेको थियो ।नेपाल नेत्र ज्योति सङ्घसँग आबद्ध भई फाउन्डेशनले आँखा सेवाका क्षेत्रमा निरन्तर सहयोग गर्दै आएको छ ।

साविकका गण्डकी, धौलागिरि र कर्णाली अञ्चललाई लक्षित गरी हिमालय आँखा अस्पतालले सेवा प्रवाह गरिराखेको नेपाल नेत्र ज्योति सङ्घ कास्कीका संस्थापक अध्यक्ष डा नन्द श्रेष्ठले बताउनुभयो ।उहाँका अनुसार २०४६ साल फागुन ७ गते शिलान्यास गरिएको उक्त अस्पतालको भवन २०४९ फागुन १६ गते तत्कालीन राजा वीरेन्द्र शाहले उद्घाटन गर्नुभएको हो । त्यस यता निरन्तररुपमा सेवा प्रवाह गरिरहेको अस्पतालबाट ठूलो सङ्ख्यामा सर्वसाधारणले नयाँ ज्योति प्राप्त गरेका छन् ।आई केयर फाउन्डेशन, नेदरल्याण्डको सहयोगमा ७० रोपनी क्षेत्रफलमा निर्मित अस्पतालका २६ वटा भवन छन् । फाउन्डेशनले अस्पताल स्थापनापछि पाँच वर्ष पूर्णरुपमा आफ्नै व्यवस्थापनमा अस्पताल सञ्चालन गरिदिएको थियो भने त्यस पछिका १० वर्ष सञ्चालनमा आंशिक सहयोग गरेको थियो ।

पछिल्ला ११ वर्ष भने अस्पतालको आफ्नै व्यवस्थापनमा सञ्चालन भइरहेको छ । अस्पतालले विशेषज्ञको अभावलाई पूरा गर्न पोखरा विश्वविद्यालयअन्तर्गत दृष्टि विशेषज्ञको स्नातक तह (ब्याचलर अफ साइन्स इन अप्टोमेट्रिस्ट) र स्नातकोत्तर तह (माष्टर अफ साइन्स इन अप्टोमेट्रिस्ट)को अध्यापन गराउँदै आएको छ ।अस्पतालले वर्षेनी स्नातक तहका लागि १७ जना र स्नातकोत्तर तहका लागि पाँच जना विद्यार्थीलाई अध्यापन गराउँदै आएको नेत्र ज्योति सङ्घ कास्कीका अध्यक्ष कृष्णबहादुर गुरुङले जानकारी दिनुभयो ।

विभिन्न तहमा मानव संशाधनका तालीम दिँदै आएको अस्पतालमा प्रमाणपत्र तहको नेत्र सहायक विषयको अध्यापनसमेत हुँदै आएको छ । अस्पतालमा हाल आठ जना डाक्टर सहित ९६ जना जनशक्तिमार्फत सेवा प्रवाह भइरहेको जनाइएको छ ।यसैबीच विगत ३५ वर्षदेखि नेपाल नेत्र ज्योति सङ्घसँग आबद्ध रहँदै आएको आई केयर फाउन्डेशनले ३५ औँ वार्षिक दिवस पोखरामा विभिन्न कार्यक्रमका साथ मनाउन लागेको छ । फाउन्डेशनका नेपालका आयोजना निर्देशक अनिल गोर्खालीका अनुसार वार्षिक दिवसका अवसरमा आँखा उपचार सेवामा महत्वपूर्ण योगदान पु¥याएका चिकित्सकलाई सम्मान गर्नेलगायतका कार्यक्रम छन् ।(रासस)

काठमाडौं । ओखरमा औषधीय गुण रहेको हुन्छ । जसको सेवनले डिप्रेसन हुन नदिने चिकित्सकहरु बताउँछन् । अमेरिकामा गरिएको एक अनुसन्धानले ओखर खाँदा डिप्रेसन हुने जोखिम कम हुने निष्कर्ष निकालेको छ । क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताहरूले ओखर खाँदा मानिसमा एकाग्रताको स्तर बढ्ने उल्लेख छ ।

ओखर खाने व्यक्तिमा डिप्रेसनकोस्तर २६ प्रतिशतले घट्ने निष्कर्ष निकालेको अध्ययनले ओखरले शारीरिक ऊर्जामा वृद्धि र एकाग्रता बढाउने बताएको छ ।न्युट्रियएन्ट जर्नलमा प्रकाशित अध्ययनको निष्कर्षमा अध्ययनमा संलग्नमध्ये एक वयस्क जीवनमा एक न एकचोटि डिप्रेसनग्रस्त भएको बताएका उल्लेख छ । अध्ययनमा २६ हजारभन्दा बढी अमेरिकी वयस्कहरूलाई संलग्न गरिएको थियो ।

पानी पूरी भन्ने वित्तिकै धेरै जसोको मुखै रसाउँछ । यो भारतमा मात्र होइन पछिल्लो समय नेपालमा पनि निकै लोकप्रिय छ । अमिलो, नुनिलो अनि पिरो ट्वाक्क लाग्ने गरी बनाएको हुँदा यो धेरैको रोजाईमा परेको हो ।

पछिल्लो केही वर्ष यता विशेष गरी काठमाण्डौं लगायत देशका विभिन्न शहरहरुमा सडकमा उभेरै पानी पूरी खानेहरुको भीड लागेको देख्न पाइन्छ तर त्यो खाने कुरा कत्तिको स्वस्थकर छ भन्ने प्रश्न पनि उब्जन सक्छ ।

त्यसो त पछिल्ला दिनहरुमा नाम चलेकै रेष्टुरेन्टहरुको मेनुमा पनि पानी पूरी उपलब्ध हुने गरेको पाइन्छ । तर पानी पूरी घरैमा बनाउन सके धेरै स्वस्थकर तथा मिठो पनि हुने गर्छ । हेर्नुहोस बनाउन सकिन्छ स्वादिष्ट पानी पूरी भिडियोमा‘

काठमाडौं । बिरेनुन नुनिलो स्वादका लागि मात्रै होइन औषधिका लागि पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ । उच्च हिमाली भूभागबाट संकलन गरी पूर्ण रूपमा सफा गरेर तयार पारिने बिरेनुनले विभिन्न स्वास्थ्य समस्यालाई नियन्त्रण गर्नेसमेत काम गर्छ । बिरेनुनको नियमित सेवनले बाथ, पित्त र कफ, उच्च रक्तचापका बिरामीलाई पनि लाभदायक हुन्छ । पेटमा भएका विषाक्त तत्वलाई पनि बाहिर निकाल्न सहयोग गर्ने बिरेनुनले ग्यास्ट्रिक, कब्जियत, अम्लीयलगायतका समस्याबाट बचाउँछ ।

सल्फर, आइरनलगायतका शरीरलाई आवश्यक खनिज तत्व प्रशस्त मात्रामा हुने भएकाले बिरेनुनले मोटोपना, खराब कोलेस्ट्रोल, श्वासप्रश्वाससम्बन्धी समस्याबाट बचाउने काम गर्छ । त्यस्तै, मधुमेह, आर्थराइटिस, प्यारालाइसिस, एनिमिया, रक्तश्राव, कपाल झर्ने, जोर्नी दुख्ने र आन्द्रासम्बन्धी समस्यालाई पनि नियन्त्रण गर्न बिरेनुनले मद्दत गर्छ ।

काठमाडौं । प्रायःसबै मानिसलाई मःम मन पर्छ । मम खाने रेष्टुरेन्ट अथवा मम पसल जाने गर्छन् । तर, मम घरमै बनाएर खान सकिन्छ । आफ्नो स्वाद र अनुकुलमा मम बनाएर परिवारका सबै सदस्यहरु बसेर खान सकिन्छ । मम बनाउन अधिकांश भान्सामै भएका सामान प्रयोग गरिने भएकाले त्यत्ति गाह्रो छैन । मम बनाउन एक कप मैदा, एउटा प्याज, एउटा भेडेखुर्सानी, एउटा गाजर, आधी कप मसिनो गरी काटिएको बन्दाकोपी, एक चम्चा अदुवा र लसूनको पेस्ट, एक चम्चा मरिच, एक चम्चा सोया सस, एक चम्चा चूक अमिलो, स्वादअनुसार नून, अलिकति पानी र काटिएको हरियो धनियाँ आवश्यक पर्छ ।

विधि
सबभन्दा पहिले मैदालाई जालीले छान्नुस् र त्यसमा अलिकति नून हालेर पानीमा मुछ्नुस् । नरम हुन्जेल मुछेपछि त्यसलाई केही बेरका लागि छोपेर राख्नुस् ।
त्यतिन्जेल सबै तरकारीलाई मसिनो गरी काट्नुस् । एउटा कराहीमा तेल तताउनुस् । त्यसमा अदुवा लसूनको पेस्ट हालेर भुट्नुस् । अब यसमा प्याज हाल्नुस् र हल्का खैरो हुन्जेलसम्म भुटिरहनुस् ।

प्याज मज्जाले भुटिएपछि त्यसमा काटिएका तरकारीहरू हाल्नुस् र पाँच मिनेटसम्म फ्राई गर्नुस् । अब यसमा सोया सस, चूक अमिलो, मरिच, नून र हरियो धनियाँ हालेर मज्जाले मिसाउनुस् । अब आगो निभाएर यसमा चिसो हुन दिनुस् । अब मुछिएको पीठोका ससाना डल्ला निकाल्नुस् र पूरी बेले झैं बेल्नुस् । बेलिएको पातलो पीठोमा चम्चाले तरकारीको मिश्रण हाल्नुस् र बन्द गरेर ममको आकार दिनुस् । यसरी नै सबै पीठोको मम बनाउनुस् ।

अब ममको भाँडोमा पानी हाल्नुस् र तताउनुस् । पानी राम्ररी तताएपछि भाँडोको जालीमा सबै मम राख्नुस् र माथिबाट छोप्नुस् । पानीको बाफले मम पकाइदिन्छ । दश मिनेटसम्म बाफ लगाएपछि मम निकाल्नुस् र तात्तातो पस्किनुस् ।

परासी, ११ भदौ : नेपाल सरकारले पश्चिम नवलपरासीको सुनवल नगरपालिकास्थित सुनवल स्वास्थ्यचौकीलाई स्तरोन्नति गरी १५ श्ययाको प्राथमिक अस्पताल बनाउने प्रक्रिया शुरु गरेपछि स्थानीयवासीमा खुशीयाली छाएको छ ।पाँच वर्षभित्र सबै स्थानीय तहमा कम्तीमा १५ श्ययाको अस्पताल र हाललाई २५१ स्थानीय तहमा प्राथमिक तहको अस्पताल स्थापना गरी सञ्चालनमा ल्याउने सरकारको नीतिअनुसार सुनवल स्वास्थ्यचौकीलाई स्तरोन्नति गरी अस्पताल स्थापना गर्न लागिएको हो ।

वडा नं ८ मा रहेको उक्त स्वास्थ्यचौकीमा हाल प्राथमिक उपचार मात्रै हुने भएकाले स्थानीयवासी उपचारका लागि बुटवल, भैरहवालगायतका अस्पताल जानुपर्ने बाध्यता रहेको छ ।सरकारले आधारभूत स्वास्थ्य सेवासहितको अस्पताल निर्माण गर्ने गरी प्रक्रिया थालेपछि स्थानीयमा खुशीयाली छाएको वडाध्यक्ष नीलकण्ठ गैरेले जानकारी दिनुभयो । “अस्पताल स्थापना हुने भएपछि यहाँका सबै स्थानीयवासी उत्साहित छन्”, उहाँले भन्नुभयो । पूर्वपश्चिम राजमार्गबाट नौ किलोमिटरको दूरीमा रहेको सो स्वास्थ्यचौकीमा आधारभूत तहको स्वास्थ्य सेवा पनि नहुँदा यहाँका बिरामीले वर्षाैँदेखि सास्ती भोग्दै आएका स्थानीयवासी कुलचन्द्र भण्डारीले बताउनुभयो ।

नगरपालिकाभित्रै भए पनि भौगोलिक हिसाबले वडा नं ७ र ८ दुर्गम मानिन्छन् । विसं २०५३ मा स्थापना भएको सो स्वास्थ्यचौकीमा अहिले कार्यालय सहयोगीसहित सात जनाको दरबन्दी रहेको स्वास्थ्यचौकी इन्चार्ज अमृता कँडेलले बताउनुभयो । “यहाँ बिरामीको चाप नै छ, दैनिक ७०÷८० बिरामीले सेवा लिने गरेका छन्, स्वास्थ्यचौकीबाट हामीले ल्याबसहितको प्राथमिक तहको उपचार सेवा दिँदै आएका छौँ”, उहाँले भन्नुभयो ।

सुनवलसहित रामग्राम र देवदह नगरपालिकाका केही वडाका बासिन्दा पनि यही स्वास्थ्यचौकीको भरमा रहनुपरेको छ । यहाँ निर्माण हुनलागेको १५ श्ययाको प्राथमिक अस्पतालबाट आवश्यक भौतिक पूर्वाधार, एक विशेषज्ञ चिकित्सकसहितको जनशक्ति, स्वास्थ्य उपकरणसहितको आधारभूत स्वास्थ्यसेवा प्रदान हुनेछन् । जसमा बहिरङ्ग सेवा, ‘इन्डोर’ सेवा, प्रयोगशाला, २४सैँ घण्टा आकस्मिक सेवालगायत सेवा उपलब्ध हुने वडाध्यक्ष गैरेले जानकारी दिनुभयो । (रासस)

कञ्चनपुर, ११ भदौ : भीमदत्तनगरस्थित महाकाली अञ्चल अस्पतालमा उपचारका लागि पुग्नेमध्ये अधिकांशमा भाइरल ज्वरोको सङ्क्रमण देखापरेको छ । उपचारका लागि पुग्नेमध्ये ७० प्रतिशत बढी बिरामीमा भाइरल ज्वरोको सङ्क्रमण देखापरेको हो ।साउनको दोस्रो हप्तादेखि भाइरल ज्वरोका बिरामी अस्पतालमा उपचारका लागि पुग्ने क्रम शुरु भएको बताइएको छ । अस्पतालका सूचना अधिकारी केशव अवस्थीले भन्नुभयो, “हालसम्म भाइरलका बिरामी आउने क्रम रोकिएको छैन ।” ज्वरो आउने, टाउको, घाँटी, हातखुट्टा दुख्ने, रुघाखोकी लाग्ने, वाकवाकी हुने, जिउ दुख्नेलगायतका लक्षण भएका बिरामीको सङ्ख्या प्रतिदिन बढदो रहेको उहाँले बताउनुभयो ।

उहाँका अनुसार अस्पतालमा दैनिक २०० को हाराहारीमा बिरामी उपचारका लागि पुग्ने गरेका छन् । जसमध्ये ७० प्रतिशत बढी भाइरल ज्वरोका बिरामी छन् । ज्वरोको समस्या लिएर आउनेमा ज्येष्ठ नागरिक, बालबालिका र महिलाको सङ्ख्या अधिक छ । लक्षणका आधारमा भाइरलको सङ्क्रमण भएका बिरामीको चिकित्सकले उपचार गर्दै आएका छन् ।वातावरणमा आएको परिवर्तन र दुषित खानपानका कारण भाइरल ज्वरोको सङ्क्रमण हुने गरेको छ । यसैगरी, ग्रामीण क्षेत्रमा रहेका स्वास्थ्यचौकीमा समेत भाइरल ज्वरोका बिरामीको सङ्ख्या बढदो छ । स्वास्थ्यचौकीमा दैनिक ६० को हाराहारीमा ज्वरोका बिरामी उपचारका लागि पुग्ने गरेका छन् । बजार क्षेत्रका निजी क्लिनिकमा भाइरल ज्वरोको उपचारका लागि पुग्ने बिरामीको सङ्ख्यासमेत उत्तिकै रहेको छ ।

वातावरणीय प्रभावका कारण भाइरल ज्वरोका बिरामीको सङ्ख्या बढ्दोरूपमा रहेको छ शुक्लाफाँटा नगरपालिका स्वास्थ्य शाखाका प्रमुख तीर्थराज भट्टले भन्नुभयो, “नगरपालिकामा रहेका पाँच स्वास्थ्य संस्थामा दैनिक १०० बढी बिरामी भाइरल ज्वरोको समस्या लिएर पुग्ने गर्दछन् ।” भाइरल ज्वरोले पाँच दिनदेखि एक हप्तासम्म प्रभावित गर्न सक्ने भएकाले स्वस्थ्य व्यक्तिले भाइरल ज्वरोको सङ्क्रमण भएका बिरामीबाट टाढै बस्नुपर्ने हुन्छ । व्यक्तिगत सरसफाइ र खानपानमा ध्यान दिनु आवश्यक हुने शाखा प्रमुख भट्टले बताउनुभयो । (रासस)

काठमाडौँ । बिर्‍यानी घरमा बनाउने इच्छा छ र बनाउन सकिरहनु भएको छैन भने आज हामीले तयार गरेको सामाग्रीले तपाईलाई सहज गराउनेछ । पछिल्लो समय निकै नै प्रचलनमा आएको बिर्‍यानीहरुमध्ये आज हामी पनिर तिक्का मसला कसरी तयार गर्ने भन्ने भिडियो सामाग्री मार्फत जानकारी दिँदैछौँ ।

जसका लागी निम्न सामाग्रीहरु सहित यहाँहरुले पनिर तिक्का मसला तयार गर्न सक्नुहुनेछ । जसका लागी हेर्नुहोस् यो भिडियो पूरा र घरमा नै बसेर सस्तोमा मिठो बनाएर खान सक्नुहुनेछ पनिर तिक्का मसला ।

काठमाडौँ । बिर्‍यानी घरमा बनाउने इच्छा छ र बनाउन सकिरहन भएको छैन भने आज हामीले तयार गरेको सामाग्रीले तपाईलाई सहज गराउनेछ । पछिल्लो समय निकै नै प्रचलनमा आएको बिर्‍यानीहरुमध्ये आज हामी मेगी बिर्‍यानी कसरी तयार गर्ने भन्ने भिडियो सामाग्री मार्फत जानकारी दिँदैछौँ ।

जसका लागी निम्न सामाग्रीहरु सहित यहाँहरुले मेगी बिर्‍यानी तयार गर्न सक्नुहुनुेछ । जसका लागी हेर्नुहोस् यो भिडियो पूरा र घरमा नै बसेर सस्तोमा मिठो बनाएर खान सक्नुहुनेछ मेगी बिर्‍यानी ।

काठमाडौ काँक्रो बाह्रै महिना फल्ने एउटा फल हो । यो झालमा फल्ने गर्दछ ।यो स्वादका लागी मात्र नभइ स्वास्थका लागी पनि उत्तिकै उपयोगी हुन्छ । यसको सलाद बनाउदा पनि उतिकै चोपिलो हुन्छ । काक्रो सेवन जतिबेला पनि गर्न सकिन्छ । प्राय यो गर्मी मौसममा बढि सेवन हुने गर्दछ । काँक्रोको सेवन गर्दा विभिन्न किसिमका रोगबाट बच्न सकिन्छ । काँक्रोमा पानीको मात्रा ९६ प्रतिशत हुन्छ ।

मानिसको शरीरमा पानी आपूर्ति गर्न काँक्रो सबैभन्दा महत्वपूर्ण हुन्छ। पोषण र पानी पाइने भएकाले काँक्रोले तौल घटाउँन पनि मद्दत गर्छ। यसको टुक्राले आँखाको रातोपना र सुन्निएको घटाउँन सहयोग गर्छ। यसमा पाइने फाइबर र पानीले खाना पचाउँन सहयोग गर्छ।यसले खराब कोलेस्टेरोल पनि घटाउन मद्दत गर्छ ।

मुख र गिजालाई ताजा राख्न र गिजाका समस्या समाधान गर्न पनि यसले सहयोग गर्छ। काँक्रोमा पाइने सिलिका कपाल, नङ र छालाका लागि महत्वपूर्ण मानिन्छन् । त्यसैले काँक्रो सौन्दर्यता बढाउँने खाद्यपदार्थ हो।

विराटनगर, १० भदौ – विराटनगरस्थित प्रदेशिक अस्पताल (कोशी) को आकस्मिक वार्डमा भाइरल ज्वरोका बिरामीको चाप बढेको छ । मौसममा आएको परिवर्तनको कारण भाइरल ज्वरोको बिरामी बढेको अस्पतालका डा सङ्ज्ञा ज्ञवालीले बताउनुभयो ।अस्पतालमा दैनिक ३० बढी भाइरल ज्वरोका बिरामी आउने गरेका छन् । भाइरल ज्वरो आउँदा शरीर तातो हुने, धेरै ज्वरो आउने, टाउको र शरीर दुख्ने र वान्ता हुने लक्षण देखा पर्दछ । यसको लक्षण डेङ्गुसँग मिल्दोजुल्दो रहेको चिकित्सकको भनाइ रहेको छ ।

अस्पतालमा विगत दुई महीनाको अवधिमा दुई हजार ५०० भन्दा बढी भाइरल ज्वरोका बिरामी आएर उपचार गराएको डा ज्ञवालीले जानकारी दिनुभयो ।बिरामी भएर आउनेमा मोरङ, सुनसरीका शहरी र ग्रामीण क्षेत्रमा बसोबास गर्ने छन् । भाइरल ज्वरोबाट बच्न मास्कको प्रयोग गर्ने, धेरै भीड भएको ठाउँमा नजाने, झोल खानेकुरा बढी खाने र सरसफाइमा ध्यान दिनुपर्ने डा ज्ञवालीले सल्लाह दिनुभएको छ ।अस्पतालमा उपचार गराउन आएका बिरामीमध्ये ४० जनामा डेङ्गुको सङ्क्रमण देखिएर उपचार भएको अस्पतालले जनाएको छ । अस्पतालमा डेङ्गु पहिचान गर्ने कीटको अभाव नरहेको डा ज्ञवालीले जानकारी दिनुभयो ।

डेङ्गु रोगबाट बच्न दिउँसो हिँड्दा शरीर छोपिने कपडा लगाएर हिँड्ने, घरको वरिपरि पानी जम्न नदिने र घरभित्र भाँडा, बोतलमा पानी जमाएर नराख्ने, सुत्केरी भएका महिलाले आफू र बच्चालाई यो सङ्क्रमणबाट बच्न झुलको प्रयोग गर्ने, धेरै मानिस आवतजावत हुने स्थानमा नजाने आदि सुझाव चिकित्सकले दिएका छन् । उच्च ज्वरो आउनु, शरीरका जोर्नी दुख्नु, आँखाका गेडी दुख्ने, शरीरमा रातो धब्बा देखिनु र वाकवाक लाग्ने भएमा डेङ्गुको सङ्क्रमण भएको बुझ्नुपर्ने चिकित्सकको भनाइ छ । त्यस्तो लक्षण देखिएमा नजिकको स्वास्थ्य संस्थामा गएर तत्कालै उपचार गराउनुपर्ने सल्लाह चिकित्सकको रहेको छ ।(रासस)

बझाङ, १० भदौ  – छविस पाथीभेरा गाउँपालिकाले ‘उपाध्यक्षसँग सुत्केरी महिला कार्यक्रम’मार्फत ४५ दिनभित्रका सुत्केरी महिलालाई दुई केजी घ्यू, एक क्यारेट अण्डा र दुई केजी दाल वितरण गरेको छ । पोषणमा ध्यान नदिने यहाँका बासिन्दाको हितका लागि सो कार्यक्रम सञ्चालन गरिएको हो ।सुत्केरी महिलाको पोषणमा सुधार ल्याउनका लागि खानपानको शैली परिर्वतन गर्ने कार्यक्रम ल्याइएको गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष राधिकाकुमारी जोशीले बताउनुभयो । गाउँमा प्रसस्त सिँचाइको सुविधा र जग्गा जमीन हँुदा पनि यहाँका सुत्केरी महिलाले पोषणयुक्त खाना नखाने गरेका कारण बालबालिकाको स्वास्थ्यमा समेत असर परेको उल्लेख गर्दै उहाँले भन्नुभयो,“हामीसँग भएका खाद्य पदार्र्थ उपयोग गर्न नजानेका कारण पनि समस्यामा छौँ ।

समय समयमा माछा मासु र मौसमअनुसारको तरकारी घरमै फलाएर खान नजानेका कारण कुपोषित भएका हौँ । यो अभियान कुपोषण विरुद्धको हो”, गाउँपालिकाका प्रायः सबैजसोले परम्परागत ढङ्गले खेतीपाती गर्दै आएकाले आर्थिक स्थिति नाजुक हुनाका साथै यसले सुत्केरी महिलामा असर पारेकाले यो कार्यक्रम थालनी गरिएको उहाँले बताउनुभयो ।घ्यू, अण्डा, दाल खरीद तथा वितरणका लागि एक लाख २९ हजार बजेट विनियोजन गरिएको उहाँको भनाइ थियो । “सानै रकम भए पनि यसले गाउँपालिकाका सबै सुत्केरीको स्वास्थ्यमा ठूलो परिर्वतन ल्याउने आशा हामीले लिएका छौँ”, उपप्रमुख जोशीले भन्नुभयो । सो कार्यक्रममार्फत ५६ सुत्केरी महिलालाई प्रोत्साहनस्वरुप घ्यू,अण्डा र दाल वितरण गरिएको थियो ।

यसैगरी गाउँपालिकाले बीउलगायत विभिन्न सामग्री दिन थालेपछि यहाँका बासिन्दा करेसाबारी बनाउन उत्साहित भएको स्थानीयवासी राजेन्द्र खड्काले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो,“करेसाबारी अनिवार्य गर्ने नियमजस्तै भएको छ । अहिले सबैका बारी हरियाली बन्न थालेका छन् ।” यसै कार्यक्रमअन्तर्गत व्यावसायिक तरकारी खेती गर्न चाहनेका लागि प्लाष्टिक घर निर्माण, तालीम र कृषि औजारसमेत अनुदानमा दिनका लागि गाउँपालिकाले रु ४० लाख विनियोजन गरेको र आगामी पाँचवर्षभित्र गाउँपालिकालाई कुपोषणमुक्त बनाउने गरी काम भइरहेको गाउँपालिकाले जनाएको छ । (रासस)

बाँके, १० भदौ : जिल्लामा भाइरल ज्वरोका बिरामीको सङ्ख्या बढेको छ । त्यसै पनि बिरामीको भीड लाग्ने नेपालगञ्जका सरकारी तथा निजी अस्पताल भाइरल ज्वरोका बिरामीको चाप बढेपछि झनै बढी भीड थपिएको छ भने ग्रामीण क्षेत्रका स्वास्थ्य संस्थामा पनि बिरामीको उत्तिकै भीड छ । गर्मी र वर्षाका कारण भाइरल ज्वरोका बिरामीले अस्पतालका श्यया भरिएका छन् ।गर्मी बढेसँगै यसक्षेत्रका नीजि तथा सरकारी अस्पतालमा पछिल्लो समय यस्ता बिरामीको सङ्ख्या बढ्न थालेको जनाइएको छ ।

उच्च ज्वरो, रुघाखोकी, घाँटी दुख्ने र खसखस हुने, टाउको दुख्ने, नाक पोल्ने र सिङ्गान निस्कनेलगायतका लक्षण देखिन थालेपछि अस्पतालमा बिरामीको भीड लाग्न थालेको छ । भाइरल ज्वरोका बिरामी धेरै रहेका भेरी अस्पतालका फिजिसियन डा राजन पाण्डेले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार बिरामीको चाप बढेपछि एउटै बेडमा दुई बिरामी राखेर उपचारसमेत गर्नुपरेको छ ।

“मौसमी ज्वरोको समस्या पनि देखिएको छ, फाट्टफुट्टरूपमा स्क्रब टाइफसको समस्या पनि देखिएको छ”, उहाँले भन्नुभयो, “अहिले औषतमा हरेक दिन भेरी अस्पतालमा ४०÷५० भाइरल ज्वरोका बिरामी आउने गरेका छन्, बिरामीको चाप धेरै भएकाले कुनै पनि वार्ड खाली छैन ।” अस्पतालको आकस्मिककक्षमा समेत एउटै श्ययामा दुई÷तीन बिरामी राखेर उपचार गराउनुपर्ने अवस्था छ ।

यी समस्याबाट सबैभन्दा धेरै गर्भवती, बालबालिका, वृद्धवृद्धा र दीर्घरोगी प्रभावित भएका उहाँले बताउनुभयो । बिरामीको चाप धेरै भएकै कारण अस्पतालमा बिरामी थपिए भर्ना गरेर राख्न सकिने अवस्था नरहेको अस्पतालले जनाएको छ । श्यया खाली नहुँदा भेरी अस्पतालमा आएका बिरामीलाई भर्ना गरेर राख्न पनि समस्या भइरहेको छ । जसले गर्दा आएका बिरामीलाई अन्य निजी अस्पताल पुग्ने गरेका छन् ।

यो समयमा आउने ज्वरो अन्य समयको भन्दा जोखिमयुक्त हुने हुँदा समस्या देखिनासाथ स्वास्थ्यकर्मीसँग परामर्श लिएर औषधोपचारमा लाग्न चिकित्सकको सुझाव छ । भाइरल ज्वरोबाट सबैभन्दा धेरै बालबालिका प्रभावित भएका बाल विशेषज्ञ डा रोमा बोराले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार नेपालगञ्ज मेडिकल कलेजमा दैनिक ५० प्रतिशत भाइरल ज्वरोबाट प्रभावित बालबालिका आउने गरेका छन् । बालबालिकामा रुघाखोकी, ज्वरो, श्वास फेर्न गाह्रो हुने समस्या अधिक देखिएको डा बोराले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “भाइरल ज्वरोकै कारण बालबालिकामा निमोनिया र स्वाइनफ्लुको खतरा बढ्न सक्ने देखिएको छ ।”

अस्पतालमा भर्ना भएर बसेका ८० प्रतिशतभन्दा बढी भाइरल ज्वरोकै बिरामी रहेका डा जीवन शर्मा बताउनुहुन्छ । उहाँका अनुसार शहरी क्षेत्रमा मात्रै नभएर ग्रामीण क्षेत्रमा पनि यसको सङ्क्रमण उच्च देखिएको छ । खासगरी वर्षाको समयमा पिउने पानीको मुहान दूषित हुने कारणले पनि पानीजन्य ज्वरोका बिरामीको सङ्ख्या पनि उत्तिकै बढेको उहाँको भनाइ छ । “अहिले सिजनलरुपमा भाइरल ज्वरो देखिनु सामान्य मानिसमा पनि असावधानी र ज्वरोसमेत तत्कालै सर्ने भएकाले बिरामीको सङ्ख्या बढ्दै गएको छ”, डा शर्माले भन्नुभयो ।

उहाँका अनुसार उपचार नगरी धेरैजसो सिटामोलमा मात्र भरपर्ने गरेकाले पनि ग्रामीण क्षेत्रमा बिरामीको सङ्ख्या बढ्दै गएको हो । मौसम परिर्वतन, दुषित पानी र खानपिनमा सतर्कता नअपनाउँदा भाइरल ज्वरोका बिरामी बढेका फिजिसियन डा प्रकाश नागले बताउनुभयो । उहाँले बिरामीमा शुरुमा रुघाखोकी लाग्ने, ज्वरो आउने, टाउको दुख्नेलगायतका लक्षण देखापर्ने बताउनुभयो ।

जिल्लाका निजी तथा सरकारी स्वास्थ्य संस्थामा दैनिक ३०० बढी भाइरल ज्वरोका बिरामी उपचारका लागि पुग्ने गरेका छन् । भाइरल ज्वरो तीनदेखि पाँच दिनसम्म आफैँ निको हुने मान्यता रहे पनि हाल सात दिनभन्दा पनि बढी समय लिएमा थप जटिलता आउने चिकित्सकको भनाइ छ । सामान्य अवस्थाभन्दा बिरामीको सङ्ख्या केही बढेको भए पनि भाइरल प्रकृतिको ज्वरो भएकाले अस्पतालमै भर्ना गर्नुपर्ने बिरामी कमै सङ्ख्यामा रहेका भेरी अस्पतालका मेडिकल सुपरिटेण्डेन्ट डा रुपानन्द अधिकारीले बताउनुभयो ।

“झोलिलो पदार्थको सेवनमा बढी जोड दिने, झुलको प्रयोग गरेर मात्रै सुत्ने, घर वरिपरि सफा राख्ने र लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्न शरीर छोप्ने खालका कपडा लगाउने गरेमा रोगबाट बच्न सकिन्छ”, उहाँले भन्नुभयो, “सकभर आफूलाई शङ्का लागेकै भरमा औषधि सेवन गर्नु पनि राम्रो होइन, चिकित्सकको सल्लाहबिना कुनै पनि औषधि सेवन नगर्न आग्रह छ ।” गर्मी मौसम शुरु भएसँगै भाइरल ज्वरोका बिरामी बढेका भए पनि आत्तिनुपर्ने अवस्था नभएको चिकित्सकको भनाइ छ । यो रोग श्वासप्रश्वासबाट एकअर्कामा सर्ने भएकाले यसबाट बच्न सरसफाइमा ध्यान दिनुपर्ने चिकित्सकको सुझाव छ । (रासस)

चिप्लेढुङ्गा, ९ भदौ- कास्कीमा फैलिँदै गएको डेङ्गुको सङ्क्रमण नियन्त्रणबाहिर गएको छ । डेङ्गु नियन्त्रणका लागि विभिन्न सरोकारवालाले सचेतना एवं अन्तरक्रिया कार्यक्रम गरे पनि नियन्त्रण नभएपछि सबैलाई चिन्ताको विषय बनेको छ । कास्कीमा गत वर्ष पनि छ सयमा डेङ्गु देखिएको थियो ।यस वर्ष तीन साताभित्र २८० मा डेङ्गु देखिसकेको छ । पोखरा महानगरपालिका–८ भित्र रहेको कवाडी सङ्कलन केन्द्रबाट सो रोग फैलिएको बताइएको छ । जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयका कीटजन्य रोग निरीक्षक याम बरालले सबै क्षेत्रबाट डेङ्गु नियन्त्रणका लागि प्रचारप्रसार र सचेतना भइरहेको र यति हुँदाहुँदै पनि नियन्त्रणमा आउन नसक्नु चिन्ताको विषय भएको बताउनुभयो ।

“एउटा रोगी लामखुट्टेले सय वटासम्म फूल पार्ने र ती सबै रोगी लामखट्टे जतिले टोक्ने र त्यतिलाई डेङ्गु हुने भएकाले यो जटिल भएको हो”, उहाँले भन्नुभयो “मुख्य कुरा पानी जम्न नदिने, पानीलाई छोपेर राख्ने, घरवरिपरिका निर्माण सामग्रीलगायत अन्य सामग्री खुला रुपमा नराख्ने, पानी जम्न नदिने हो भने धेरै नियन्त्रण हुन्थ्यो ।” यो स्वास्थ्य कार्यालयको मात्र विषय नभई सम्पूर्ण नागरिक आफ्नो स्वास्थ्यप्रति सजकता देखाउनुपर्ने उहाँको भनाइ छ ।गण्डकी प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालयका सिनियर मेडिकल अफिसर डा भोजराज गौतमले पोखरा–८, ९ र १७ मा धेरै बिरामी पहिचान भएका बताउनुभयो । “हामी निरन्तर यस रोग नियन्त्रणका लागि कार्यक्षेत्रमा खटिएका छौँ, नियन्त्रणमा ल्याउने हाम्रो प्रयास जारी छ”, उहाँले भन्नुभयो ।

जनस्वास्थ्य विज्ञ डा रवीन्द्र पाण्डेका अनुसार डेङ्गु लामखुट्टेको टोकाइबाट मानिसमा सर्ने रोग हो । जसमा टाउको दुख्ने, ज्वरो आउने, मांसपेशी तथा जोर्नी धेरै दुख्ने, ग्रन्थी सुन्निने र शरीरमा बिमिरा निस्कनेजस्ता लक्षण देखिने उहाँले बताउनुभयो ।ज्वरो, बिमिरा र टाउको दुखाइ यी तीन लक्षणलाई डेङ्गुको त्रिभुज मानिन्छ । यसबाहेक डेङ्गुले गिजाबाट रगत आउने, आँखापछाडि असह्य पीडा हुने तथा हत्केला र पैताला राता हुन्छन् । यो रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कम भएकालाई सजिलै लाग्न सक्छ । विशेषगरी रोगमा मांसपेशी तथा हड्डीमा निकै पीडा हुने भएकाले यसलाई ‘ब्रेकबोन’ ज्वरो पनि भन्ने गरिएको डा पाण्डेले बताउनुभयो ।

लामखुट्टेले टोकेपछि तीनदेखि आठ दिनभित्र डेङ्गुको लक्षण देखापर्छ । यो रोगमा शुरुमा जाडो हुने, टाउको दुख्ने, आँखा घुमाउँदा दुख्ने, ढाड दुख्ने तथा खुट्टा र जोर्नीमा दुख्ने हुन्छ । शरीरको तापक्रम एकाएक बढेर १०४ डिग्रीसम्म पुग्छ तर हृदयको गति, नाडीको गति र रक्तचाप भने कम हुन्छ । अनुहारमा साना डाबर आउँछन् र स्वतः हराउँछन् । छाती र काँधबाट शुरु भएका बिमिरा हातखुट्टा तथा सम्पूर्ण शरीरमा फैलिन्छन् ।रक्तस्रावजन्य डेङ्गु बढी मात्रामा १० वर्षमुनिका बच्चालाई लाग्छ । पेट दुख्ने, रक्तस्राव हुने, रक्तसञ्चार अवरुद्ध हुने, स्वर बस्ने, खोकी लाग्ने, बान्ता हुने र केही दिनपछि बेहोस हुनेसम्म हुन्छ ।

साथै, निमोनिया एवं मुटु सुन्निनेसमेत हुन सक्ने डा पाण्डेले जानाकारी दिनुभयो । यो रोगको भाइरस एडेस एजिप्टी र एडेस अल्बोपिटस नामका पोथी लामखुट्टेबाट मानिसमा सर्छ ।महानगरपालिकाको स्वास्थ्य महाशाखाले घरवरपर जमेको पानी, फोहर, टिन, बोतल, बालटिन, फूलबारीको गमलाको पानी, माटाका भाँडा, टायर, पाइप, खाल्टाखुल्टी, पानीको ड्रम आदि यो लामखुट्टेको आश्रयस्थल भएकाले यी सामग्री तथा स्थानको उचित व्यवस्थापन गरी पानी जम्न नदिन आग्रह गरेको छ ।

महानगरले विभिन्न वडामा लामखुट्टेको बासस्थानको खोजी गर्दै त्यसलाई नष्ट गर्ने कार्य गरेको छ ।कास्कीमा डेङ्गु नियन्त्रणका लागि प्रचारप्रसार र औषधि खरीदलगायत गण्डकी प्रदेश सरकारले रु २१ लाख दिने निर्णय गरेको छ । डेङ्गु सङ्क्रमण दिन प्रतिदिन बढ्दै गएकाले त्यसलाई नियन्त्रण गर्न बजेट नभएको भन्दै सामाजिक विकास मन्त्रालयसँग महानगरपालिकाले माग गरेको थियो । रासस

घोराही, ९ भदौ – गत साउनको अन्तिमसाता राजपुर गाउँपालिका–७ भौवानाकामा सर्पदंशका कारण एकैपरिवारका दुई बालिकाको मृत्यु भएको थियो ।राजपुर गाउँपालिका–७ भौवानाका शेरबहादुर सार्कीका १३ वर्षीया करिश्मा सार्की र ११ वर्षीय सुजु सार्कीलाई गत महीना राति सर्पले टोकेपछि उपचारका लागि भारतमा लैजाँदै गर्दा बाटोमा निधन भएको हो । समयमै उपचार नपाएका कारण दुई बहिनीको सर्पदंशका कारण अकालमै ज्यान गुमाउनुपरेको परिवारको गुनासो छ ।

उपचारका लागि भारतकै भर पर्नुपर्ने बाध्यतामा रहेका भौवानाका स्थानीयवासीले सर्पदंशको विगबिगी बढ्दा झनै समस्या भोग्ने गरेका छन् । मृतक बालिकाका बुबा शेरबहादुर भन्नुहुन्छ,“उपचार समयमै पाउनका लागि नजिकै अस्पताल भएको भए मैले अहिले यो नियती भोग्नुपर्ने थिएन,” उहाँले भन्नुभयो,“हामीलाई त सामान्य भन्दा सामान्य उपचार गर्न पनि भारतकै भर पर्नुपर्ने अवस्था छ ।” सर्पदंशका कारण दुई छोरीको मृत्यु भएपछि अहिले परिवार शोकमा डुबेको छ, तर फेरि यस्तै अवस्था दोहोरिने होकी भन्ने त्रासमा सार्की परिवार मात्र होइन्, सिङ्गो गाउँ पनि छ ।

गत भदौ ३ गते पनि तुलसीपुर १२ कुइरेपानीकी ३१ वर्षीय वृहस्पति चौधरीलाई घरमा सुतिरहेको अवस्थामा सर्पले टोक्यो । जिल्लामा उपचार नभएका कारण उहाँलाई पनि उपचारका लागि नेपालगञ्ज लैजाँदै गर्दा बाटो मै मृत्यु भयो ।सर्पदंशको उच्च जोखिममा रहेको दाङमा उपचार केन्द्र नहुँदा सर्पदंशका कारण नागरिकले अकालमा ज्यान गुमाउनुपर्ने अवस्था आइरहेको छ । जिल्लाका ठूला भनिएका राप्ती प्रादेशिक अस्पताल, राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा सामान्य उपचार हुने गरेपनि प्रभावकारी उपचार हुन सकेको छैन ।

सर्पले टोकेको सामान्य उपचार हुने गरेपनि जनशक्ति अभाव र आवश्यक पूर्वाधार नहुँदा उपचार हुन नसकेको राप्ती प्रादेशिक अस्पतालका मेडिकल सुपरिटेण्डट डा सर्वेश शर्माले बताउनुभयो ।‘हाम्रो जनशक्तिले सकेजति उपचार हुने गरेको छ, नसक्ने जिल्ला बाहिर पठाउने गरेको छ’ उहाँले भन्नुभयो,“सर्पदंशको बिगबिगी बढ्दै छ, बिरामी आउने क्रम बढ्न थालेको छ तर हामीकहाँ आवश्यक जनशक्ति नहुँदा समस्या हुने गरेको छ ।” यस्तै राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा पनि सर्पदंशको प्रभावकारी उपचार हुन सकेको छैन् ।

जसका कारण सर्पदंशका बिरामी जिल्ला बाहिर जान बाध्य छन् ।दाङमा ठूला भनिएका अस्पतालमा अहिले पनि सर्पदंशको उपचार नहुँदा जिल्लाका नागरिकले सर्पदंशको उपचार लिनका लागि जिल्ला बाहिर जानुपर्ने बाध्यता छ ।दाङ सर्पदंशको उच्च जोखिममा देखिएको छ । जिल्ला आपतकालीन कार्यसञ्चालन केन्द्रका अनुसार दाङका तीन स्थानीय तह सर्पदंशको उच्च जोखिममा देखिएका हुन् । केन्द्रका सूचना अधिकृत खिलानाथ दाहालका अनुसार दाङको राजपुर, गढवा र दङ्गिशरण गाउँपालिका सर्पदंशको उच्च जोखिममा छन् ।

सर्पदंशका कारण जिल्लामा तीन वर्षमा १५ जनाको मृत्यु भइसकेको छ । जिल्ला आपतकालीन कार्य सञ्चालन केन्द्रका अनुसार आर्थिक वर्ष २०७३÷७४ मा तीन, ०७४÷७५ मा चार, बितेको वर्षमा पाँच र चालु वर्षमा चार जनाको मृत्यु भइसकेको छ ।दाङका दुई स्थानीय तह सर्पदंशको मध्यम जोखिममा छन् । राप्ती गाउँपालिका र लमही नगरपालिका सर्पदंशको मध्यम जोखिममा रहेको केन्द्रका अधिकृत दाहालले बताउनुभयो ।

उहाँका अनुसार खासगरी झाडी क्षेत्र, नदी आसपासका क्षेत्रमा सर्पदंशको जोखिम छ । गर्मिसँगै वर्षायाममा सर्पको बढी बिगबिगी हुने हुँदा जोखिम तथा सबै क्षेत्रका नागरिकलाई विषेश सतर्कता अपनाउन उहाँले आग्रह गर्नुभयो । पछिल्लो समय सर्पदंशको बिगबगी बढ्दै गएको भन्दै घर आसपासको झाडी भए उक्त क्षेत्र खुल्ला राख्नुपर्ने, झ्याल ढोका बन्द गरेर सुत्नुपर्ने, सम्भव भए कोठामा मट्टीतेल राख्नुपर्ने, बाहिर रातिमा हिँड्दा उज्यालो बिना हिँड्न नहुने उहाँले बताउनुभयो ।

उहाँले सर्पले केही गरी टोकिसक्यो भने झारफुक भन्दा पनि जतिसक्दो चाँडो अस्पतालमा पु¥याउन आग्रह गर्नुभयो । “अहिले पनि कतिपय अवस्थामा घरमै झारपुक गर्ने प्रचलन छ”, उहाँले भन्नुभयो, “घरमै झारफुक गर्ने गरेका कारण पनि उपचारमा ढिलाइ हुने हुँदा बिरामीको मृत्यु हुने गरेको छ ।”(रासस)

काठमाडौ (प्राय जसो बच्चाहरु सिति मिति दुध खान मान्दैनन् यो एउटा आमा हरुको ठुलो समस्या रहेको छ । कति बच्चहरु त दुध खानु पर्छ भन्दै रोइरहेको हामिहरुले पाएका हुन्छौउ ।

तर धेरै आमाहरुले चम्चाले दुध नखाएर निम्प ले दुध खुवाउने गर्दछन् । तर धेरै बच्चाहरुले बोत्तल नभई दुध नखाएको पाइन्छ । बोत्तलबाट दुध खुवाउदा बच्चाले रोग विरुद्ध लडने शक्ति पाउदैन र बच्चालाइए झाडापखलाले सताइरहन्छ । बोत्तलबाट दुध खुवाएकै कारण पनि बच्चाको अकालमानै मृ(त्यु हुन सक्छ ।

बोत्तलबाट बच्चालाई दुध खुवाउदा विस्तार विस्तार आमाको दुध सुक्दै जान्छ । आमाको दुध जस्तो बोत्तलबाट स्नेह माया सन्तुष्टि पाउदैन

डोटी, ९ भदौ  – घरमै सुत्केरी हुने पुरानो परम्परालाई तोड्दै डोटीको ग्रामीण भेगका गर्भवती हिजोआज सुत्केरी हुन स्वास्थ्य संस्थामा जान थालेका छन् । जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले डोटीलाई पूर्ण संस्थागत सुत्केरी जिल्ला घोषणा गर्ने लक्ष्य लिएपछि स्वास्थ्य संस्थामा आएर सुत्केरी हुनेको सङ्ख्या बढ्ेको जिल्ला अस्पताल डोटीका डा गिरिश अवस्थीले बताउनुभयो ।उहाँले भन्नुभयो, “ पूर्ण संस्थागत सुत्केरी जिल्ला घोषणाको अभियानसँगै व्यापक प्रचारप्रसारपछि सुत्केरी हुने आमा स्वास्थ्य संस्था धाउन थालेका हुन् ।” तीन वर्षको तथ्याङ्क हेर्दा स्वास्थ्य संस्थामा सुत्केरी हुनेको सङ्ख्या बढ्दै गएको छ ।

जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका अनुसार आर्थिक वर्ष २०७३÷७४ मा डोटीमा कूल गर्भवतीको ५७ प्रतिशत र आव २०७४÷७५ मा ६६ प्रतिशत स्वास्थ्य संस्थामा गएर सुत्केरी भएका थिए । आव २०७५÷७६ मा भने ६४ प्रतिशत पुगेको छ । स्वास्थ्य संस्थामा सुत्केरी हुने घट्नुको मुख्य कारण दोहोरो बसाइँ रहेको जिल्ला जन स्वास्थ्य कार्यालय डोटीका मेडिकल सुपरीटेण्डेन्ट डा भूषण मिश्रले बताउनुभयो ।

उहाँले भन्नुभयो, “डोटीका अधिकांशको बसाइ कैलालीमा छ, दोहोरो बसाइ तथा सुविधा सम्पन्न अस्पतालमा सुत्केरी गराउन बाहिर लैजाने गरेकाले केही घटेको हो ।” स्वास्थ्य चेतना बढ्दै गएकाले ग्रामीण महिला सुत्केरी हुन नजिकैको अस्पताल, प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र, इलाका स्वास्थ्य कार्यालय तथा स्वास्थ्यचौकीमा जाने गरेको इलाका स्वास्थ्य कार्यालय रानागाउँका सिनियर अहेब वेदप्रकाश जोशीले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “घरमा सुत्केरी हुँदा हुने जोखिम र स्वास्थ्य संस्थामा हुने फाइदाका बारेमा बुझेपछि सुत्केरी हुन महिला स्वास्थ्य संस्था जाने गरेका हुन् ।”

आव ०७४÷७५ मा ८६ र आव ०७५÷७६ मा १०५ महिलाले सुरक्षित सुत्केरी गराएको सो इलाका स्वास्थ्य कार्यालयका अनमी हरिप्रिया शाहीले बताउनुभयो । सरकारी स्वास्थ्य संस्थामा सुरक्षित सुत्केरी गराउनेलाई सङ्घीय सरकारले यातायात खर्चस्वरुप पहाडी जिल्लामा रु दुई हजार उपलब्ध गराउँदै आएकोमा यहाँका नौ वटा स्थानीय तहले नयाँ जन्मिने बालबालिका र नानी बाबु पाउने आमालाई नयाँ लुगा दिने नियम बनाएपछि स्वास्थ्य संस्थामा सुत्केरी गराउने बढेको बडिकेदार गाउँपालिका–२ का वडाध्यक्ष वीरेन्द्र कोडकेनीले बताउनुभयो ।

उहाँले भन्नुभयो, “ यातायात खर्चसहित न्यानो लुगा दिने नियम चलाएपछि अहिले प्राय कोही पनि महिला घरमा सुत्केरी हुदैनन् ।” डोटीका नौ स्थानीय तहका करीब १०० ठाउँमा सुरक्षित प्रसूति केन्द्र सञ्चालनमा छन् । स्वास्थ्य संस्थामा सुत्केरी हुनथालेपछि आमा र बच्चाको ज्यान जाने खतरा करीब शून्यमा झरेको स्वास्थ्यकर्मीको दाबी छ ।यसैबीच केआइसिंह गाउँपालिका–५ रानागाउँका ६० वर्षिया रतिभान ढोलीको हर्नियाको समस्या भएको दश वर्ष भयो । मजदूरीको सिलसिलामा भारतमा रहँदा सामान्य उपचारपछि नेपाल फर्किएको उहाँले बताउनुभयो ।

उहाँले भन्नुभयो, “मैले भारतमा उपचार त गरेँ तर नेपाल फर्किएपछि फेरि समस्या बल्झियो, पैसा छैन, अहिले धेरै समस्या भएको छ ।” १० वर्ष पहिला आएको समस्या फेरि दोहोरीएपछि उपचारका लागि भारत जाने सोच बनाएपनि आर्थिक अवस्था कमजोर भएकाले जान नसकेको उहाँले गुनासो गर्नुभयो ।पेटको एक छेउतिर फुत्त परेको भूँडी देखाउँदै उहाँले भन्नुभयो, “मैले सहयोगका लागि स्थानीय सरकार सबै निकायसँग सहयोगका लागि आग्रह गरे तर कसैले सहयोग गरेनन् ।” कसैले सहयोग नगरेपछि स्थानीय युवाले उहाँको उपचारलाई सहयोग रकम सङ्कलन गर्न थालेका छन् ।

रकम नहुँदा रतिभानको ज्याननै खतरामा भएकाले युवाको समूह मिलेर आर्थिक सहयोग सङ्कलन कार्यक्रम सञ्चालन गरिएको रकम सङ्कलन अभियान सञ्चालन गरेका राना गाउँका युवा यज्ञ पार्कीले बताउनुभयो ।उहाँले भन्नुभयो, “हामीले अहिले दैनिकजसो विभिन्न सङ्घ संस्था तथा व्यक्तिसङ्ग उपचार सहयोगका लागि राहत रकम जुटाइरहेका छौँ, सबैले सहयोग गरे उहाँको ज्यान जोगिन्थ्यो ।” चिकित्सकका अनुसार रतिभानको उपचारका लागि रु दुई लाख रुपैँया आवश्यक पर्ने भएको छ ।युवाको आर्थिक सङ्कलन अभियानले अहिलेसम्म रु ४० हजार सङ्कलन गरिसकेको जनाइएको छ । दश जनाको संयुक्तपरिवार रहेको रतिभानको परिवार रतिभान बिरामी परेर थला परेपछि बिचल्लीमा परेको स्थानीयवासी बताउछन् ।(रासस)

पर्शुरामधाम, ९ भदौ :डडेल्धुरा जिल्लाको भित्रीमधेश क्षेत्रमा पर्ने पर्शुराम नगरपालिकामा रहेको जोगबुडा अस्पतालमा कार्यालय सहयोगीलाई फार्मेसीमा औषधि बिक्री वितरण गर्न लगाइएको छ ।अस्पतालले सञ्चालन गरेको उक्त फार्मेसीमा कार्यालय सहयोगीले औषधि बिक्री गरिरहेका छन् । दक्ष प्राविधिक कर्मचारीले मात्रै फार्मेसीबाट औषधि उपलब्ध गराउनुपर्ने व्यवस्था भए पनि यहाँका कर्मचारीको लापर्वाहीले फार्मेसीमा कार्यालय सहयोगीले औषधि दिइरहेका छन् ।

मानवको स्वास्थ्यप्रतिको संवेदनशीलतालाई नबुझी अस्पतालले कार्यालय सहयोगीको भरमा फार्मेसीबाट औषधि बिक्री वितरण गर्नु गैरजिम्मेवारी भएको स्थानीय रामदत्त जोशीले बताउनुभयो ।नेपाल सरकारले स्वास्थ्य संस्थाबाट निःशुल्क औषधि उपलब्ध गराउने भए पनि यहाँको अस्पतालमा भने सेवाग्राहीले निःशुल्क पाउने औषधिसमेत नपाएको गुनासो गरेका छन् । औषधि निःशुल्क पाइने आशले सेवाग्राही आउने गरेका र अस्पतालमा पुगेपछि निःशुल्क औषधि नपाएर अन्य फार्मेसीबाट किन्नुपर्ने भएपछि सेवाग्राही मर्कामा पर्ने गरेको जोशीले बताउनुभयो ।

अस्पतालले निःशुल्क औषधि दिनुपर्नेमा अहिलेसम्म उपलब्ध नगराएको र अस्पतालकै फार्मेसीबाट किनेको औषधिको बिलसमेत नदिने गरेको सेवाग्राही बताउँछन् । अस्पतालको फार्मेसीबाट औषधि किन्ने कसैलाई पनि बिल नदिइने र फार्मेसीमा राखिएको रजिस्टरमा टिप्ने गरेको सेवाग्राहीले गुनासो गरेका छन् । अस्पतालले आकस्मिक सेवाका लागि रु ५० को टिकट दिने गरेको भए पनि फार्मेसीले भने औषधि किनेको बिल नदिएको अर्का सेवाग्राही मोहन भाट बताउनुहुन्छ ।

यसरी दैनिकरूपमा औषधिको बिल नदिई बिक्री गर्नुले फार्मेसीको आर्थिक अपारदर्शिता झल्किएकोसमेत सेवाग्राहीको आरोप छ । जोगबुडा अस्पतालमा पर्शुराम नगरपालिका, आलिताल गाउँपालिका, भागेश्वर गाउँपालिकाको रुपाल क्षेत्रलगायतका सेवाग्राही आउने गर्दछन् । नेपाल सरकारले जोगबुडा अस्पताललाई १५ श्ययाको अनुमति दिएको भए पनि यसैअनुरुप सेवासुविधा प्रदान गर्न नसकेको आम सर्वसाधारणको गुनासो छ ।

अस्पतालमा कर्मचारी अभावसँगै आवश्यक उपकरणसमेत नहुँदा समस्या हुने गरेको अस्पताल प्रशासनले जनाएको छ । जोगबुडा अस्पतालका मेडिकल अधिकृत डा करुणा बज्राचार्यले फार्मेसीमा कार्यरत कर्मचारी बिदामा गएकाले कर्मचारी अभावका कारण कार्यालय सहयोगीलाई नै सहयोग गर्न भनेको बताउनुभयो । समस्या समाधानका लागि स्थानीय सरकारसँग समन्वय गरी सुधारका लागि प्रयास भइरहेको अस्पतालका मेडिकल अधिकृत डा बज्राचार्यले बताउनुभयो । (रासस)

अछाम, ९ भदौ : चौरपाटी गाउँपालिकामा २० वर्ष उमेर नपुग्दै गर्भवती हुनेको सङ्ख्या धेरै रहेको पाइएको छ । आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ को तथ्याङ्कअनुसार गाउँपालिकामा २३.४६ प्रतिशत २० वर्ष उमेर नपुग्दै गर्भवती हुने गरेको देखिएको हो ।एक वर्षको अवधिमा वडा नं १ मा रहेको चौरमाण्डौ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा १६७ गर्भवती मध्ये ४१ जना उमेर नपुग्दै गर्भवती भएको तथ्याङ्क फेला परेको हो । यस्तै वडा नं २ र ३ स्थित सोकट स्वास्थ्य चौकीमा १२९ गर्भवती भएका मध्ये ३९ जना, वडा नं ४ पायल स्वास्थ्य चौकीमा ६४ गर्भवती भएका मध्ये ११ जना २० वर्षमुनिका रहेका छन् ।

गाउँपालिकाको वडा नं ५ लुंग्रा स्वास्थ्य चौकीमा भने २० जना गर्भवती भएका मध्ये एक जना मात्रै २० वर्षमुनि रहेको पाइएको छ । वडा नं ६ दुनीमा ६१ जना गर्भवती भएका मध्ये १३ जना र वडा नं ७ मार्कु स्वास्थ्य चौकीमा २० जना गर्भवती भएका मध्ये ५ जनाले उमेर नपुग्दै बच्चा पाएकोे तथ्याङ्क छ ।एक वर्षको अवधिमा गाउँपालिकाका पाँच स्वास्थ्य चौकी र चौरमाण्डौ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रको तथ्याङ्कअनुसार ४६१ गर्भवती भएका मध्ये ११० जना महिलाले उमेर नपुग्दै बच्चा पाएको देखिन्छ । स्वास्थ्य संस्थाको पहुँचमा नआई गर्भवती हुने र सुत्केरी गराउनेको सङ्ख्या स्वास्थ्य संस्थाको तथ्याङ्कमा उल्लेख नगरिएको चौरपाटी गाउँपालिका स्वास्थ्य संयोजक कमल साउदले जानकारी दिनुभयो ।

यस्तै साँफेबगर नगरपालिकामा पनि उमेर नपुग्दै बच्चा जन्माउने महिलाको सङ्ख्या १५.०७ प्रतिशत रहेको पाइएकोे छ । नगरमा १३ स्वास्थ्य चौकी र न्याय हेल्थ नेपाल बयालपाटा अस्पतालको तथ्याङ्कअनुसार एक हजार ५०६ गर्भवती भएका मध्ये २२७ जनाले उमेर नपुग्दै (२० वर्षमुनि) वच्चा जन्माएको नगरको स्वास्थ्य शाखा सह–संयोजक पुष्पबहादुर बुढाले जानकारी दिनुभयो ।

नगरपालिकामा उमेर नपुग्दै बच्चा पाउनेको सङ्ख्या धेरै देखिए पनि बयालपाटा अस्पतालमा अन्य स्थानीय तहका साथै छिमेकी जिल्लाको तथ्याङ्कसमेत रहेकाले बढी देखिएको सह संयोजक बुढाले बताउनुभयो । गत आर्थिक वर्षमा बयालपाटा अस्पतालमा मात्रै ९३१ जना गर्भवती भएका मध्ये १६७ जनाले उमेर नपुग्दै बच्चा पाएका थिए ।

नेपाल सरकारले स्वास्थ्य सुधारका लागि ‘विहेवारी बीस पारि’ नारा दिए पनि उमेर नपुग्दै बच्चा जन्माउनेको तथ्याङ्कले चुनौती दिएको छ । कम उमेरमा गर्भवती हुनुमा जनचेतनाको कमी, परिवारको इच्छापूर्ण दबाब, सानै उमेरमा प्रेम गरेर भागी विवाह गर्नु र जबर्जस्ती विवाह गराइदिनु नै रहेको स्वास्थ्यकर्मीको भनाइ छ ।

बीस वर्ष उमेर नभई गर्भवती हुँदा जटिल खालका समस्या उत्पन्न हुने गरेको चौरपाटी गाउँपालिका स्वास्थ्य सह–संयोजक साउदले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो “उमेर नपुग्दै विवाह गर्दा धेरै बच्चा पाउने, जन्मान्तर कम हुने, महिलामा पाठेघरको क्यान्सर र आङ खस्ने जस्ता समस्या हुने गरेको देखिन्छ ।” (रासस)

मुग्लिन, ९ भदौ  – सशस्त्र प्रहरी बल नेपाल विपद् व्यस्थापन तालीम शिक्षालय कुरिनटार चितवनले स्वास्थ्यकर्मीसहितको एम्बुलेन्स सञ्चालनमा ल्याएको छ । नेपाल एम्बुलेन्स सर्भिस (एनएसको) को सहकार्यमा आकस्मिक सेवा तथा उद्धार प्रयोजनका लागि आइतबारदेखि उक्त एम्बुलेन्स सञ्चालनमा ल्याएको हो । उक्त एम्बुलेन्समा एक जना स्वास्थ्यकर्मी साथमा रहने नेपाल एम्बुलेन्स सर्भिसका महासचिव शारदाभक्त रञ्जितले बताउनुभयो । एम्बुलेन्सभित्रै अत्यावश्यक प्राथमिक उपचार गरिने भएकाले दुर्घटनाका घाइतेको बाटैमा मृत्यु हुने सम्भावना कम हुने उहाँले बताउनुभयो ।

अत्यधिक दुर्घटना हुने हाइवे क्षेत्र भएकाले यस सशस्त्र प्रहरी बल नेपाल विपद् व्यवस्थापन तालीम शिक्षालय कुरिनटारमार्फत एम्बुलेन्स सञ्चालन गरिएको महासचिव रञ्जितको भनाइ छ ।उहाँका अनुसार अत्याधुनिक उपकरण, अत्याधुनिक उपचार विधि र आकस्मिक स्वास्थ्यकर्मी (इएम्टीएस्) साथमा उपलब्ध भएकाले गर्दा हस्पिटल पुग्नुभन्दा पहिला नै एम्बुलेन्सभित्र अत्यावश्यक चिकित्सा सेवा प्रदान गरिन्छ । (एनएस) को लक्ष्य भनेको बिरामीका लागि आकस्मिक स्वास्थ्यकर्मीसहितको द्रुत एम्बुलेन्स, उपचारको सुनिश्चितता गर्नका लागि पूर्ण सुविधा र आवश्यक अस्पतालबीच समन्वय सेवा परिचालन गर्नु हो ।

उहाँले एनएसले देशभर १० वटा एम्बुलेन्स सञ्चालनमा ल्याएको जानकारी दिनुभयो ।बढी मात्रामा सडक दुर्घटनाका बिरामीलाई तत्काल स्वास्थ्य उपचार दिँदै अस्पतालसम्म पु¥याउनु पर्ने अधिक आवश्यकता रहेको हुनाले एम्बुलेन्स सञ्चालनसँगै अबदेखि घाइतेको उद्धारपश्चात सुरक्षित उपचार पनि सम्भव हुने सशस्त्र प्रहरी बल नेपाल विपद् व्यवस्थापन शिक्षालय कुरिनटारका समादेशक सशस्त्र प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक किशोर प्रधानले बताउनुभयो ।(रासस)

काठमाडौँ । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको ‘प्लाज्मा फेरेसिस’ प्रक्रियाद्वारा सिङ्गापुरस्थित नेसनल युनिभर्सिटी हस्पिटलमा शुक्रबारदेखि नै उपचार सुरु गरिएको छ । स्वास्थ्य परीक्षण तथा थप उपचारका लागि प्रधानमन्त्री ओली बिहीबार सिङ्गापुर जानुभएको थियो ।

सिङ्गापुरबाट आइतबार टेलिफोनमा कुराकानी गर्दै प्रधानमन्त्रीका निजी चिकित्सक डा दिव्या सिंह शाहले भन्नुभयो, “प्रधानमन्त्री ओलीको मिर्गौलामा ‘एन्टीबडी’को मात्रा बढेकाले प्लाज्मा फेरेसिस प्रक्रियाद्वारा शुक्रबारबाटै उपचार सुरु गरिएको छ । हाल उहाँको स्वास्थ्य अवस्था सामान्य रहेको छ ।” उहाँले प्रधानमन्त्री ओलीको उपचार अझै १० दिनसम्म हुनसक्ने जानकारी दिनुभयो ।

प्रधानमन्त्री ओलीको उपचार सिङ्गापुरको नेसनल युनिभर्सिटी अस्पतालमा भइरहेको छ । उक्त अस्पताल मिर्गौला उपचारको क्षेत्रमा ख्यातिप्राप्त मानिन्छ । यो समाचार आजको गोरखापत्र दैनिकमा छ ।