ताप्लेजुङ, २७ माघ-ताप्लेजुङको हिमाली बस्ती फक्ताङ्लुङ गाउँपालिका–६ लेलेपको फलेमा दर्जनौ बाख्रा चिसोले मरेका छन् । पछिल्लो समय निरन्तरको हिमपातसँगै बढेको चिसोले फलेका स्थानीयले पालेका बाख्रा मरेका हुन् ।
हिमपातको क्रमसँगै पछिल्लो दुई सातायता जिल्लाको उच्च हिमाली क्षेत्रमा दिनहुँजसो हिमपात हुँदै आएको छ भने फलेमा पनि अहिले बाक्लो हिउँ परेको छ । करिब तीन हजार तीनसय मिटर उचाइमा रहेको फलेका बासिन्दाले पालेको बाख्रा चिसोले धमाधम मर्न थालेका स्थानीयले बताएका छन् ।
फलेकी स्थानीय फुटी शेर्पाका अनुसार हिउँ पर्न थालेसँगै चिसो अध्यधिक बढेपछि बाख्रा मर्न थालेका हुन् । आफूले पालेका ३१ वटामध्ये हालसम्म १० वटा बाख्रा मरेको उनले बताए। । उनले चिसोबाट जोगाउनलाई बाख्रा खोर (गोठ) भित्र राख्ने गरेको भए पनि राखेकै ठाउँमा मर्न थालेको बताए । बेलुका तन्दुरुस्त देखिएका बाख्रा बिहान मरिराखेको हुने उनको भनाइ छ ।
लामो समयदेखिको हिमपातसँगै बढेको चिसोले गर्दा बाख्रा मर्न थालेका स्थानीय पेमाला शेर्पाको भनाइ छ । उनका अनुसार फलेमा एक दर्जनजति परिवारको बसोबास रहेको र हाल प्रत्येक परिवारले पालेका बाख्रा मर्न थालेका छन् । हिजोआज चरनक्षेत्र सबै हिउँले ढाकेको छ भने चिसोका कारण बाख्रा धमाधम मर्न थालेपछि ठूलो घाटा बेहोर्नुपर्ने अवस्था आएको स्थानीयको भनाइ छ ।
चिसोका कारण नभइ अन्य कारणले बाख्रा मरेको भएमा उपचार र परीक्षण गराउने कुनै व्यवस्था नभएको स्थानीय किसान बताउँछन् । बाख्रा लगायत पशुचौपायाको उपचार तथा परीक्षण सेवाका लागि फलेका बासिन्दाले गाउँपालिका केन्द्र तापेथोक र सदरमुकाम फुङ्लिङमा सम्पर्क गर्नुपर्ने हुन्छ ।
फलेदेखि तापेथोक पुग्नलाई दुई दिनको पैदल यात्रा गर्नुपर्छ भने सदरमुकाम फुङ्लिङका लागि तीन दिन लाग्छ । यहाँदेखि नजिकको बस्ती भनेको घुन्सा करिव दुई घण्टाको पैदल दूरीमा रहेको छ । त्यस्तै अर्को बस्ती ग्याब्ला करिव पाँच घण्टाको दूरीमा पर्दछ ।
दुर्गम क्षेत्र फलेका बासिन्दाले अहिलेको समयमा पशुचौपायाको स्वास्थ्य परीक्षण तथा उपचार गर्न चाहेमा पनि तत्काल सम्भव नरहेको बताउँछन् ।
चिसोबाट पशुचौपायालाई बचाउने उपायबारे आफूहरु पशु विषेशज्ञको परामर्श साथै स्थानीय जनप्रतिनिधिसँग सहयोग लिने पहुँचमा नरहेको फुटी शेर्पाको भनाइ छ । हिउँका कारण अहिले आउजाउ गर्नलाई बाटो अवरुद्ध रहेको छ भने सहज रुपमा टेलिफोन सम्पर्क गर्ने स्थितिसमेत नभएको उनको भनाइ छ ।
स्थानीयका अनुसार बाख्राबाहेक चौंरी र अन्य पशुचौपायालाई पनि चिसोले निक्कै समस्या बनाएको छ । त्यहाँका बासिन्दा हाल घरभित्रै आगो तापेर साथै न्यानो कपडाहरु लगाएर बस्दै आएका छन् ।
